Hindi Translationदेखो भाई पूर्वजों का अवलंबित मार्ग अनुगत भयानक है
बल्लाळ की पत्नि से जब क्रीड़ाएँ की तब से भयानक है ।
सिरियाळ के पुत्र को जब माँगा तब से भयानक है ।
दास का वस्त्र जब फाडा तब से भयानक है
अधटित-घटना समर्थ विलक्षण चरितवाले
कूडलसंगमेश शरणों का अनुगत पथ भयानक है ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Behold, my brother's how fearful is
The path the ancients trod!
Behold, my brothers, how fearful is
When he made sport
With Ballāḷa's wife!
Behold, my brothers, how fearful is
When he made demand
Of Siriyāḷa's son!
Behold, my brothers, how fearful is
That time he tore up Dāsa's cloth!
Behold, my brothers, how fearful is
The path the KūḍalaSaṅga's
Śaraṇās trod-they who make
The impossible possible,
Whose ways are strange and wonderful!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನತಮಗಿಂತ ಹಿಂದಿನವರು ಶಿವನನ್ನು ಉಪಾಸಿಸಿದ ಮಾರ್ಗ ಭಯಂಕರವೆನ್ನುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು. ಏಕೆಂದರೆ ಶಿವನು ಆ ಶರಣರಿಗೆ ಸುಲಭದಲ್ಲಿ ಒಲಿಯಲಿಲ್ಲ, ಒಲಿಯುವ ಮುನ್ನ ಅವರಿಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಕಾಟಕ್ಕೆ ಮಿತಿಯಿರಲಿಲ್ಲ.
ಯಾವುದನ್ನು ಮನುಷ್ಯನು ತನ್ನ ರಕ್ತವನ್ನು ಚೆಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೋರುವನೋ-ಅದನ್ನೇ ತನಗೆ ಬಲಿಕೊಡೆಂದು ಶಿವನು ಆ ತನ್ನ ಭಕ್ತರ ಬೆಂಬತ್ತಿದ : ಅವನು ಬಲ್ಲಾಳನಿಗೆ ಒಲಿಯುವ ಮುನ್ನ ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯೊಡನೆ ಸರಸವಾಡಬೇಕೆಂದ, ಸಿರಿಯಾಳನಿಗೆ ಒಲಿಯುವ ಮುನ್ನ ಅವನ ಮಗನನ್ನೇ ಕೊಯ್ದು ಅಡಿಗೆಮಾಡಿಡಲು ಕೇಳಿದ. ದಾಸಿಮಯ್ಯನಿಗೆ ಒಲಿಯುವ ಮುನ್ನ ಅವನುಟ್ಟ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನೇ ಸೆಳೆದು ಸೀಳಿ ಬಿಸುಡಿದ. ಅದಕ್ಕೊಂದಕ್ಕೂ ಆ ಶರಣರು ಅಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸಲಿಲ್ಲ. ಇಂಥ ಶಿವನ ಮತ್ತು ಅವನ ಶರಣರ ನಡೆವಳಿಯನ್ನು ವಿಪರೀತವಾಯಿತೆನ್ನುತ್ತ ಭಯಕಂಪಿತರಾಗುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು. ಅಂದರೆ ಭಕ್ತಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಸಿರಿಯಾಳ ಮುಂತಾದವರು ನಡೆದುಕೊಂಡುದನ್ನು ಆದರ್ಶವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಗದೆಂದು ವಿನಯದಿಂದಲೇ ಅರಿಕೆಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.