Hindi Translationतन दुखाकर, मन थका कर
किसीने तव चरण पाया है?
यह कथन भस्म न करेगा?
कूडलसंगमदेव, शिवभक्तों का दुःख ही लिंग देव का दुःख है ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Is there anybody who, vexing the mind
And hurting the body of Śaraṇās
clasp Thy feet?
This thing is bound to burn them
O Kūḍala Saṅgama Lord,
Is it Śivabhakta's pain?
It is Liṅga's pain!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஉடலை வாட்டி, மனத்தை வாட்டி
உம் திருவடியைச் சேர்ந்தோர் உண்டோ?
இச்சொல் சுடாதிருக்குமோ?
கூடல சங்கமதேவனே, அடியார்களின்
வேதனை அது இலிங்கத்தின் வேதனை!
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationతనువు నొప్పించి మనసు కలచి
నిను చేరుకొనువారు గలరే?
ఈనుడి కాల్పకుండునె?
కూడల సంగమదేవా
భక్తులబాధే పరమాత్ముని బాధ
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu Translationکسی کےجسم کو، د ل کواذیّتیں دے کر
خُلوصِ دل سے،عقیدت سے،احترام کےساتھ
تمھارے پاؤں جوچھولیں تو فائدہ کیا ہے
جوسب کےغم میں نہ سلگے وہ د ل نہیں ہوتا
جوتیرے شرنوں کےسینوں میں درد پلتا ہے
وہی ہے لِنگ کا بھی درد کوڈلا سنگا
Translated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಲಿಂಗ-ಜಂಗಮ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಒಳರೆ = ; ತನು = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಧರ್ಮ ಮತ್ತು ದೇವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ತಪ ಉಪವಾಸಾದಿಗಳಿಂದ ದೇಹವನ್ನು ದಂಡಿಸುವುದೇ ಅಲ್ಲದೆ-ಬೆರಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಮೂಗನ್ನು ಕೊಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಹಿಂಸಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೇ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು. ವಾಮಾಚಾರಗಳಿಂದ ಉಗ್ರಧ್ಯಾನಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬಳಲಿಸುವುದು ಮುಂತಾದ ದುಷ್ಟ ಆಚರಣೆಗಳು ರೂಢಿಯಲ್ಲಿದ್ದವು. ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗೆ ಹಿಂದಿದ್ದ ಶಿವಶರಣರಲ್ಲಿಯೂ ಈ ರೂಢಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ವಿಶಿಷ್ಟ ರೀತಿಯಲ್ಲಿದ್ದವು : ಕೊಂಡ ಗುಳಿಕೇಶಿರಾಜನೆಂಬ ಶರಣನೊಬ್ಬನು ತನ್ನ ಇಷ್ಟಲಿಂಗ ಕಳೆದುಹೋಯಿತೆಂದು ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಕೊಂದುಕೊಳ್ಳಲು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿದ್ದನು. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಕೋವೂರಿನ ಅರಸನಾಗಿದ್ದ ಬೊಮ್ಮಯ್ಯನೆಂಬ ಶರಣನು ತನ್ನ ಆರಾಧ್ಯದೈವವಾದ ಅಂಬುಧಾರಾ ರಾಮನಾಥದೇವರ ಮುಂದೆ “ವೀರ ಮಾರ್ಗ”ದಿಂದ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಪರಿಪರಿಯಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸಿಕೊಂಡು ಸಾಯುವನು. ಇವನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ವೀರ ಸಂತಾನದ ಮೂನ್ನೂರ್ವರೂ ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಯುವರು-(ನೋಡಿ ಹರಿಹರನು ಬರೆದ ಕೊಂಡಗುಳಿ ಕೇಶಿರಾಜನ ರಗಳೆ ಮತ್ತು ಕೋವೂರು ಬ್ರಹ್ಮಯ್ಯನ ರಗಳೆ). “ತನುವ ನೋಯಿಸಿ ಮನವ ಬಳಲಿಸುವ” ಈ ಮುಂತಾದುವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಬಸವಣ್ಣನವರು ನಿಷೇಧಿಸಿರುವರು.
ಭಕ್ತರು ನೊಂದರೆ ಶಿವನೂ ನೋಯುವನು. ಈ ವಿಧವಾದ ಹಿಂಸಾಮಾರ್ಗದಿಂದ ಯಾವನೂ ಶಿವನನ್ನು ಸೇರಲಾರನೆನ್ನುತ್ತಿರುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.