ಸಂಸಾರಹೇಯಸ್ಥಲ - ಆತ್ಮಶುದ್ಧಿ
ಸಟೆಯಿಲ್ಲದಂತೆ, ಪ್ರಪಂಚುವಿಲ್ಲದಂತೆ, ವೈಶಿಕವಿಲ್ಲದಂತೆ,
ನಡೆಸಯ್ಯಾ, ಲಿಂಗತಂದೇ;
ಒಂದು ನಿಮಿಷವಾದರೆಯೂ ನಿಮ್ಮ ಶರಣರ ಸಂಗದಲ್ಲಿರಿಸಯ್ಯಾ.
ಬೇರೆ ಮತ್ತೆ ಅನ್ಯವ ತೋರದಿರಯ್ಯಾ,
ಹೊಲಬುಗೆಟ್ಟೆನಯ್ಯಾ, ಕೂಡಲ ಸಂಗಮದೇವಾ?
Transliteration Saṭeyilladante, prapan̄cuvilladante, vaiśikavilladante,
naḍesayyā, liṅgatandē;
ondu nimiṣavādareyū nim'ma śaraṇara saṅgadallirisayyā.
Bēre matte an'yava tōradirayyā,
holabugeṭṭenayyā, kūḍala saṅgamadēvā?
Manuscript
Transcription of Tamil Mss in the Paris National Libray (1780 AD) 
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985 English Translation 2 O Father Liṅga, let me live
Exempt from falsehood, and exempt
From all allurements of this world,
Exempt from every harlotry !
Even for an instant let me be
In Thy Śaraṇās' fellowship !
Let me not see aught else ; for, Lord
Kūḍala Saṅgama, I have lost
My way !
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation मुझे असत्य, कपट एंव दंभ से
मुक्त कर ले चलो लिंग प्रभो
एक क्षण ही सही निज शरणों के संग रखो,
कुछ और मत दिखाओ,
मैं पथभ्रष्ट हूँ, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation శఠ మబ్బనటు; ప్రపంచ మెఱుగనటు;
పై శికము రానటు; నడిపింపుమయ్యా! తండ్రి
నిముసమైనా నీ శరణునికడ నిలుపుమయ్యా:
వేలె అన్యమిక చూపింపకయ్యా!
దారి చెడెనయ్యా కూడల సంగయ్యా:
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation பொய்யற்று, புலநுகர்ச்சியற்று பரத்தமையற்று
நடத்துமையனே, இலிங்க தந்தையே,
ஒரு நொடியாகிலு முன்னடியார் பிணைப்பிலிடுமையனே.
வேறுபிறவற்றைக் காண்பியாதீரையனே.
வழி தவறினே னையனே, கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
मिथ्या ना बोलू दे, प्रपंची ना पडू दे
विषयी ना सडू दे, लिंगदेवा
अनुग्रह होऊ दे, कृपादृष्टी राहू दे
शरण संग मिळू दे, क्षणभर
कूडलसंगमदेवा! अन्यना दिसू दे
मज ना होऊ दे, पथभ्रष्ट
अर्थ - खोटे-नाटे बोलून, विषय वासनेत अडकून या संसारात जगणे मला नको आहे. मला या संसारात जगवायचेच असल्यास माझ्यावर असा अनुग्रह कर की मी खोटे-नाटे बोलू नये. मुके- बहिरे तरी कर. मला विषय वासनेच्या चक्रात पडू देवू नकोस. त्या ऐवजी तुझ्या सत्य अशा शरणाच्या सत्संगात क्षणभर का होईना राहू दे. कारण त्यांच्या सत्संगातील एक एक क्षण स्वर्गानंद देणारा आहे. या प्रपंचातील मोह, मद, काम, क्रोध, मत्सर सारखे अनेक विषय या ना त्या रंगरुपाने भूलवून मला त्यांच्या पाशात आवळून टाकू इच्छितात. म्हणून मी पथभ्रष्ट होण्यापूर्वी त्यांच्या आहारी जाण्यापूर्वीच माझ्यावर कृपा कर. इत्यर्थ असा की, प्रपंचातील षडरिपु विषय वासनेतून मुक्त व्हायचे असल्यास शरण सत्संगात राहाणे इष्ट असा इशारा महात्मा बसवेश्वर वरील वचनातून प्रगट करीत आहेत.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
खोटे बोलू नये, प्रपंचात पडू नये. कपटपणा करू नये,
असा अनुग्रह करावे लिंगदेवा.
एक क्षणमर तरी, तुमच्या शरणांच्या सत्संगात राहू द्यावे.
दुसरे काहीही दिसू नये.
पथभ्रष्ट होईन कूडलसंगमदेवा.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ವೈಶಿಕ = ಆಕರ್ಷಣೆ, ಸಮ್ಮೊಹನ ಶಕ್ತಿ; ಸಟೆ = ಸುಳ್ಳು; ಹೊಲಬು = ಸರಿಯಾದ ಕ್ರಮ ದಾರಿ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಯಾವುದಕ್ಕೂ ನಿಷ್ಠನಾಗದೆ, ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸುತ್ತಿಕೊಂಡು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ರಂಜಿಸುವ ದಿಕ್ಕುತಪ್ಪಿಸುವ ಅನೃತ-ಐಹಿಕತೆ-ಆಮಿಷದ ಹವ್ಯಾಸ ನನಗೆ ಅತಿಯಾಗಿಹೋಗಿದೆ.
ನಾನು ಶರಣರಿಂದ ದೂರವಾದೆ, ದಾರಿತಪ್ಪಿದೆ, ಭವಬದ್ಧನಾದೆ, ಮರಳಿ ನನ್ನನ್ನು ಶರಣರ ಸಂಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿಮಿಷವಾದರೂ ಇರಿಸು-ಸತ್ಯದ ಕಡೆ, ಸೇವೆಯ ಕಡೆ ನಿಶ್ಚಲವಾಗಿ ತೆರಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾದೀತು ನನಗೆ-ಎನ್ನುತ್ತ ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮತಪೋಭ್ರಷ್ಟ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶಿವಪಾದಗಳಿಗೆ ಎರಗಿಸುತ್ತಿರುವರು.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
