ಭಕ್ತನ ಜ್ಞಾನಿಸ್ಥಲ - ಅವಗುಣಿ
ಬಚ್ಚಲ ನೀರು ತಿಳಿದರೇನು? ಸಲ್ಲದ ಹೊನ್ನು ಮತ್ತೆಲ್ಲಿದ್ದರೇನು?
ಆಕಾಶದ ಮಾವಿನ ಫಲವೆಂದರೇನು? ಕೊಯ್ಯಲಿಲ್ಲ, ಮೆಲ್ಲಲಿಲ್ಲಾ!
ಕೂಡಲಸಂಗನ ಶರಣರ ಅನುಭಾವವಿಲ್ಲದವರು
ಎಲ್ಲಿದ್ದರೇನು?ಎಂತಾದರೇನು?
Transliteration Baccala nīru tiḷidarēnu? Sallada honnu mattelliddarēnu?
Ākāśada māvina phalavendarēnu? Koyyalilla, mellalilla!
Kūḍalasaṅgana śaraṇara anubhāvavilladavaru
elliddarēnu?Entādarēnu?
Manuscript
Transcription of Tamil Mss in the Paris National Libray (1780 AD) 
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985 English Translation 2 What is it worth
If water from
The drain clears up ?
What is the loss
If idle gold
Is found elsewhere ?
What use is there
In mango-fruit
Up in the sky ?
Too high to pluck,
Too good to eat !
But those who lack
The Experience of Śaraṇās
Of Lord Kūḍala Saṅgama
It matters not at all
Where or what they be.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation मोरी का पानी साफ हो, तो क्या?
निरर्थक धन कहीं भी हो तो क्या ?
आकाश के आम से क्या लाभ?
न तोड सकते, न खा सकते
कूडलसंगमदेव के शरणों के अनुभव से अनभिज्ञ व्यक्ति
कहीं भी रहें कैसे भी रहें !
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation బచ్చలనీరు తేటపడ గుణమేమి?
చెల్లనికాసు లెందున్న ఫలమేమి?
మింటిమామిడి యన ఫలమేమి?
కోయగాదు తినరాదు.
కూడల సంగని శరణుల అనుభావము లేనివారు
ఎటనున్న నేమి యెవరైననేమి?
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation கழிவுநீர் தெளிந்திருப்பிலென்ன?
செல்லாத பொன் எங்கிருந்தென்ன?
விண்ணிலே மாம்பழமிருந்தென்ன?
கொய்வதற்குமிலை, உண்பதற்குமிலை,
கூடல சங்கனின் அடியாரைத் தெளிய உணரார்
எங்கிருப்பிலென்ன? எங்ஙனமிருந்தென்ன?
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
मोरीचे तें पाणी, स्वच्छ झाले तरी
चाले ना ते घरी, पिण्यासाठी
सत्कार्याच्या वेळी येई ना कामाला
काय त्या धनाला, मोजायाचे ?
ध्रुवाचा तो आंबा पिकला जरी फार
हाती ना येणार, कोणाच्याही
शरण अनुभवाची, ज्या गोडी नाही
कोठे वा कसेही, जिणे काय
कूडलसंगमदेवा ! शरण अनुभाव
तुज तेथे ठाव, खासा होय
अर्थ - स्नानगृहाच्या मोरीतील पाणी कितीही स्वच्छ असले तरी ते पिता येत नाही. सत्कार्याला खर्ची न पडणारी धन-संपत्ती किती असले तरी ती काय कामाची ? उंच झाडास आंबे लागले आहेत व ते पिकलेही असले तरी ते तोडता येतील ना खाता येतील. त्याचप्रमाणे शिवशरणांचे अनुभव व अनुभुतीची गोडी जे जाणत नाहीत ते कोठेही असून काय उपयोग? ते मोठ्या पदावरही असतील. ते स्वतःला श्रेष्ठी म्हणूनही घेत असतील. वा जगात मिरवून घेत असतील तरीही ते परमेश्वर प्राप्तीला अपात्र होत.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
मोरीचे पाणी स्वच्छ असून काय उपयोग?
सत्कार्याविना धनाचा काय उपयोग?
आकाशवृक्षाला आंबे लागून काय उपयोग ?
ते काढता येत नाही, खाता येत नाही.
कूडलसंगमदेवाच्या
शरणांच्या अनुभावा विना राहणारे लोक
कोठे असले आणि कसे असले तरी काय उपयोग ?
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಅನುಭಾವ = ನಿಜದ ಅಥವಾ ಪರಮಾತ್ಮನ ಅನುಭವ ಅಥವಾ ಸಾಕ್ಷತ್ಕಾರ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಶರಣರಿದ್ದಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ-ಅವರೊಡನೆ ಶಿವಾನುಭವದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗದವನು ಶ್ರೀಶೈಲದಲ್ಲಿದ್ದರೇನು ಕಾಶಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೇನು ? ಮಂತ್ರಿಯಾದರೇನು ರಾಜನಾದರೇನು-ಒಂದೂ ಗಣನೆಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಭಿರುಚಿಯಿಲ್ಲದೆ ಅವನು ಕೈಗೊಂಡುದೆಲ್ಲವೂ ದಿವ್ಯಜೀವನಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸದಾಗಿ-ತಿಳಿದ ಬಚ್ಚಲ ನೀರಿನಂತೆ ನಡೆಯದ ನಾಣ್ಯದಂತೆ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ.
ಅಂಥವರ ಪದವಿಪೋಷಾಕುಗಳೆಲ್ಲ-ಇಂದ್ರಜಾಲಿಕನು ತನ್ನ ಮಂತ್ರದಂಡವನ್ನಾಡಿಸಿ ಮರವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿ-ಅಲ್ಲಿ ಬಿಡಿಸಿದ ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣಿನಂತೆ ಕಣ್ಣಿಗುಂಟೇ ಹೊರತು-ಕೈಗಿಲ್ಲ ಬಾಯಿಗಿಲ್ಲ-ಎಲ್ಲವೂ ಭ್ರಮಾತ್ಮಕ ಬೂಟಾಟಿಕೆ !
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
