ಭಕ್ತನ ಜ್ಞಾನಿಸ್ಥಲ - ಸಂಸಾರ
ಹೊತ್ತಾರೆ ಎದ್ದು ಶಿವಲಿಂಗದೇವನ
ದೃಷ್ಟಿ(ಯಾ)ರೆ ನೋಡದವನ ಸಂಸಾರವೇನವನ?
ಬಾಳುವೆಣನ ಬೀಳುವೆಣನ ಸಂಸಾರವೇನವನ?
ನಡೆವೆಣನ ನುಡಿವೆಣನ ಸಂಸಾರವೇನವನ?
ಕರ್ತೃ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ,
ನಿಮ್ಮ ತೊತ್ತುಗೆಲಸವ ಮಾಡದವನ ಸಂಸಾರವೇನವನ?
Transliteration Hottāre eddu śivaliṅgadēvana
dr̥ṣṭi(yā)re nōḍadavana sansāravēnavana?
Bāḷuveṇana bīḷuveṇana sansāravēnavana?
Naḍeveṇana nuḍiveṇana sansāravēnavana?
Kartr̥ kūḍalasaṅgamadēvā,
nim'ma tottugelasava māḍadavana sansāravēnavana?
Manuscript
Transcription of Tamil Mss in the Paris National Libray (1780 AD) 
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985 English Translation 2 What is the life of one
Who does not rise at dawn
To look intent on Śivaliṅga ?
What is the life of one
Who is a living corpse, a lying corpse,
A walking corpse, a talking corpse?
O Kūḍala Saṅgama Lord,
Creator of the world,
What is the life of one
Who will not slave for Thee?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation उषः काल उठकर शिवलिंगदेव को
आँख भर न देखनेवाले का
क्या जीवन है?
उस जीवन्मृत का पतित शव का
क्या जीवन है?
उस चलते शव का बोलते शव का
क्या जीवन है?
हे कर्ता कूडलसंगमदेव तव भृत्य – वृत्ति न करनेवाले का
क्या जीवन है?
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation తొలిసంజ లేచి శివలింగదేవుని
కనులార చూడనివాని కాపుర మెట్టిదో!
మనుపీనుగ నడపీనుగ వాని కాపుర మెట్టిదో!
నడపీనుగ నుడిపీనుగ వాని కాపుర మెట్టిదో!
స్వామీ కూడల సంగమదేవా
నీ సేవ సేయనివాని కాపురమెట్టిదో :
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation விடியலிலே எழுந்து சிவலிங்கபிரானைக்
கண்ணாரக் காணாதோன் வாழ்வு என்னே?
வாழும்பிணம், வீழும் பிணத்தின் வாழ்வு என்னே?
நடைப்பிணம், பேசும் பிணத்தின் வாழ்வு என்னே?
உடையனே, கூடல சங்கம தேவனே
உமக்குத் தொண்டாற்றோர் வாழ்வு என்னே?
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
उशिरा उठून, पुजि लिंगदेवा
प्राप्त कैसा व्हावा, आळशासि
लिंगदेव पूजा करा, प्रातःकाळी
राही तुम्हा जवळी, लिंगदेव
नंतर लागावे, नित्याच्या व्यवहारी
खरा तो संसारी, कर्तव्याचा
बोलल्याप्रमाणे, व्यवहार न करो
कसला रे संसारी, जन्म तुझा
कूडलसंगम देवा ! शरणांची चाकरी
घडावे सत्वरी, हीच आशा
अर्थ - उषःकाली न उठता उशिरा उठून डोळे भरून लिंगदेवाचे दर्शन घेऊ इच्छिणाऱ्यांना लिंगदेव प्रसन्न होणार नाही. पहाटे उठून नित्यनेम, लिंगदेवाची पूजा, प्रार्थना करूनच दिवसभरच्या नित्याच्या कामाला लागावे. हेच संसारी माणसाचे आद्य कर्तव्य होय. बोलणे एक तर चालणे दुसरे, उशीरा झोपणे व उशीरा उठणे तसेच मनात एक, बाहेर दाखविणे वेगळेच असले वागणे काय कामाचे संसारात जगणे असेल तर सद्भक्त होऊन, शिस्तबद्धतेने जगावे. परमेश्वराचे शरण म्हणून घ्यावे. नाही तर अशांचा संसार व्यर्थ जाणावा.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
सुप्रभाता पूर्वी उठून लिंगदेवाला डोळे
भरून न पाहणाऱ्यांचे जीवन हे काय जीवन आहे का?
उठत-पडत शवासम जीवन हे जीवन आहे का ?
चालत बोलत शवासम जगणे हे जीवन आहे का?
कर्ता कूडलसंगमदेवा
तुमची स्पर्श करून पूजा न करणाऱ्यांचे जीवन
हे जीवन आहे का?
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಕರ್ತೃ = ಮಾಡುವವನು; ತೊತ್ತು = ಸೇವಕ; ಹೊತ್ತು = ಸಮಯ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಬೆಳಗಾಗುತ್ತಲೇ ಎದ್ದು ಇದ್ದ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಕಣ್ತುಂಬ ನೋಡಬೇಕು. ಹಾಗೆ ಮಾಡದೆ, ಏಳುವುದೇ ತಡ, ಸಂಸಾರದ ಜಂಜಡದಲ್ಲಿ ಬೀಳುವುದಾದರೆ ಎಚ್ಚರವಾದುದಕ್ಕೇನು ಸಾಕ್ಷಿ ? ಅವನು ಎದ್ದಂತೆ ನಡೆದಾಡಿದಂತೆ ಮಾತಾಡಿದಂತೆ ಕಂಡರೂ-ಪರಮಾರ್ಥದಲ್ಲಿ ಸತ್ತಂತೆಯೇ ! ಅವನೊಂದು ಬಾಳುವೆಣ ಬೀಳುವೆಣ ನಡೆವೆಣ ನುಡಿವೆಣ ! ಶಿವಸ್ಮರಣೆ ಶಿವದರ್ಶನ ಶಿವಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ದಿನಚರಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸದವನ ಜೀವನ ಜೀವಂತವಲ್ಲ.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
