ಭಕ್ತನ ಜ್ಞಾನಿಸ್ಥಲ - ಲಿಂಗ-ಜಂಗಮ
ಉದಯದ ಮಾಗಿಯ ಬಿಸಿಲು ಅಂಗಕ್ಕೆ ಹಿತವಾಯಿತ್ತು:
ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಬಿಸಿಲು ಅಂಗಕ್ಕೆ ಕರ ಕಠಿಣವಾಯಿತ್ತು!
ಮೊದಲಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಭಕ್ತಿ ಹಿತವಾಯಿತ್ತು:
ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಜಂಗಮಭಕ್ತಿ ಕಠಿಣವಾಯಿತ್ತು!
ಇದು ಕಾರಣ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವನವರ ಬಲ್ಲನಾಗಿ ಒಲ್ಲನಯ್ಯಾ.
Transliteration Udayada māgiya bisilu aṅgakke hitavāyittu:
Madhyāhnada bisilu aṅgakke kara kaṭhiṇavāyittu!
Modalalli liṅgabhakti hitavāyittu:
Kaḍeyalli jaṅgamabhakti kaṭhiṇavāyittu!
Idu kāraṇa kūḍalasaṅgamadēvanavara ballanāgi ollanayyā.
Manuscript
Transcription of Tamil Mss in the Paris National Libray (1780 AD) 
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985 English Translation 2 The sunlight of a winter dawn
Was wholesome to the body; but
The sunlight was severe at noon.
At first, this piety for Liṅga was
Convenient; but at last
The piety for Jaṅgama was hard!
Therefore, Lord Kūḍala Saṅga spurns
Those whom he knows!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation शिशिर – प्रभात की धूप अंग के लिए हितकर है;
मध्याह्न की धूप अंग के लिए तीक्ष्ण है ।
आदि में लिंगभक्ति हितकर- होती है;
अंत में जंगमभक्ति कठिन होती है-;
यह जानने के कारण कूडलसंगमदेव उन्हें नहीं चाहते!
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation మాగి లేయెండ మేనికి యింపు గూర్చు
నట్టెండ మటమట మాడిరచు; మొదట
శివభక్తి హితముగా దోచు; తుదకు
జంగమ భక్తి దుష్కరమగు; నీ గుట్టు తెలిపి
సంగమదేవు డెట్టివారినీ యొల్లడయ్యా.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation காலை இளவெயில் உடலிற்கு உகந்ததாயிற்று
உச்சி வெயில் உடலிற்கு வன்மையாயிற்று,
முதலிலே இலிங்கபக்தி உகந்ததாயிற்று.
இறுதியிலே மெய்யன்பர் பக்தி வன்மையாயிற்று.
இதனால் கூடல சங்கம தேவன்
நெறியற்றோரை ஏலா னையனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
लिंग भक्ति सोपी, मनावाटे भारी
जैसे हितकारी, कोवळे उन्ह
तेच कोवळे उन्ह, मध्यानिच्या वेळा
फेकी तप्त ज्वाळा, सोसवेना
तैसी भक्ति कठीण, वाटे जंगमांची
दान करण्याची, वेळ येता
लिंग भक्ति तैसी, जंगमाची सेवा
समर्पणी ठेवा, निष्ठा भारी
कूडलसंगमदेवा ! ठेऊ नये असक्ति
तीच खरी भक्ति, देवा तुझी
अर्थ - प्रातःकालीन कोवळे उन्ह शरीराला हितकारक व मनाला आनंद देणारे वाटते आणि त्याच सूर्याचे दुपारचे कडक उन्ह असहनीय व नकोसे वाटते. म्हणून कोणी जगणे सोडून देईल का ? त्याचप्रमाणे इष्टलिंगाची पूजा करणे सोपे वाटणे. त्यासाठी कष्ट व धनसंपत्ती लागणार नाही. परंतु जंगम भक्ति व जंगमसेवा करण्यासाठी जवळची धनसंपत्ती खर्ची पडेल. जंगम भक्तीत धनसंपत्ती संचय करून चालणार नाही. म्हणून ती कठीण वाटते. जंगमसेवेत तन, मन व धन वेचले तरच तुमची भक्ति परमेश्वरापर्यंत पोहचते. नाहीतर सर्व व्यर्थ होय. धनाची आसक्ती न ठेवता मनोभावे जंगमसेवा करावी हेच शेवटी महात्मा बसवेश्वरांना सांगावयाचे आहे.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
सकाळचे कोवळे ऊन देहाला हीतदायक आहे;
मध्यान्हीचे प्रखर ऊन देहाला अहीतदायक आहे.
प्रथम लिंगभक्ती हीतदायक होते;
पण शेवटी जंगमभक्ती कठीण होते.
कूडलसंगमदेवाला जाणले म्हणणारे त्यांना जाणत नाहीत.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಕರ = ಕೈ; ಜಂಗಮ = ಜೀವವಿರುವ, ಚೈತನ್ಯವಿರುವ ಸಕಲ ಜೀವರಾಶಿ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಜನರು ಲಿಂಗಪೂಜೆಯನ್ನು ಬಹಳ ಉಲ್ಲಾಸದಿಂದ ಮಾಡಿ-ತಿರುಗಾಡುವ ಶಿವನಂತಿರುವ ಜಂಗಮವನ್ನು ಸತ್ಕರಿಸುವ ಸಮಯ ಬಂತೆಂದರೆ ಬೆವೆಯುವರು. ಚಳಿಗಾಲದ ಎಳೆಬಿಸಿಲಿಗೆ ನಚ್ಚಗೆ ಮೈಯೊಡ್ಡಿ-ಬಿಸಿಲು ಬಲಿತು ಚುರುಗುಟ್ಟಿದಾಗ ಎದ್ದೋಡಿದಂತಾಯಿತು ಅವರ ಭಕ್ತಿ.
ಮೊದಲಿಗೆ ಬರುವ ಲಿಂಗಪೂಜೆ ಹಿತಕರವೆನಿಸಿ-ಹಿಂಬಾಲಿಸಿ ಬರುವ ಜಂಗಮಸೇವೆಗೆ ಧಗೆಯಾಡುವ ಇಂಥ ಜನರಿಗೆ ಶಿವನೊಲಿಯುವುದಿಲ್ಲ.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
