ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ - ಜೀವನ
ಉದಯಾಸ್ತಮಾನವೆನ್ನ ಬೆಂದ ಬಸುರಿಂಗೆ ಕುದಿಯಲಲ್ಲದೆ,
ನಿಮ್ಮ ನೆನೆಯಲು ತೆರಹಿಲ್ಲಯ್ಯಾ!
ಎಂತೋ! ಲಿಂಗ ತಂದೆ, ಎಂತಯ್ಯಾ? ಎನ್ನ ಪೂರ್ವಲಿಖಿತ!
ಬೆರಣಿಯನಾಯಲಲ್ಲದೆ ಅಟ್ಟುಣ್ಣ ತೆರಹಿಲ್ಲವೆನಗೆ!
ನೀ ಕರುಣಿಸಾ, ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ.
Transliteration Udayāstamānavenna benda basuriṅge kudiyalallade,
nim'ma neneyalu terahillayyā!
Entō! Liṅga tande, entayyā? Enna pūrvalikhita!
Beraṇiyanāyalallade aṭṭuṇṇa terahillavenage!
Nī karuṇisā, kūḍalasaṅgamadēvā.
Manuscript
Transcription of Tamil Mss in the Paris National Libray (1780 AD) 
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985 English Translation 2 From dawn to sunset I have time
To boil for my hot belly's sake,
But not to remember Thee!
Why should this be, O Liṅga Father?
Why should this be, O Lord?
Because the past has writ
This doom upon my brow!
I've time enough
To gather dung-cakes for the fire,
But not to cook and eat!
Have mercy upon me, O Lord
Kūḍala Saṅgama
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation स्वामी, प्रातः से संध्या तक
तप्त उदरार्थ उबलने के लिए समय है
न कि तव स्मरण के लिए
यह कैसा है लिंग प्रभो ! कैसा है देव ! मेरा पूर्व – लेख ?
उपले चुनने के लिए समय है-
न कि पकाकर खाने के लिए है;
तुम दया करो, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation ఉదయాస్తమానము లారకమండు
ఉదరంబుకై వేగు టేగాని
నినుదలచు వ్యవధి లేదయ్యా!
ఎటులో తండ్రి! నా పూర్వలిఖిత మెట్టిదో!
పిడక లేరుటయేగాని వండి తిను వ్యవధి లేదయ్యా
కరుణింపుమో కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation விடிதல் மறைதலென வெந்த உடலிற்குக் கனல்வதன்றி
உம்மை நினைதற்கு நேரமிலை யையனே.
என் இலிங்கமே தந்தையே, என்னே என் தலையெழுத்து!
வறட்டியை ஆய்தலன்றி அட்டுண்ண நேரமிலை யெனக்கு
நீ அருள்வாய் கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
पोटाची खळगी भरण्यासाठी नित्य
जाई दिन रात, प्रभो माझे
तव नाम स्मरणी, वेळ ना मिळाला
करू काय त्याला, अल्पमती
वेळ गेला सारा गोवऱ्या वेचीता
स्वयंपाकाकरीता वेळ नाही
कूडलसंगमदेवा ! तू सर्व करी
मज हाती घरी, मूढ जीवा
अर्थ - पोटाची खळगी भरण्यात उद्यासाठी संचय करण्यात, संचय झाल्यानंतर त्याचा उपयोग जंगमसेवेसाठी का लोकावर वर्चस्व गाजविण्यासाठी या विचारात रात्रंदिवस वाया जात आहे. यामुळे तुझे नामस्मरण करण्यास वेळ मिळत नाही, वेळ मिळाला तरी तो अपुरा पडत आहे. असे झाले तर माझे कसे होईल? माझे विधीलिखित खरी काय आहे? हे प्रभो! वेळीच माझ्यावर कृपा करावी कर. नाही तर गोवऱ्या वेचण्यातच वेळ निघून गेला व स्वयंपाक करून खाण्यास वेळ राहीलाच नाही. अशी माझी स्थिती होईल.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
दिवस-रात्र पोट भरण्यात जातात.
तव स्मरणास समय नाही हे लिंगदेवा !
हे कसले काय, माझे पूर्वलिखित काय आहे ?
गोवऱ्या गोळा करण्यातच वेळ गेला.
स्वयंपाक करुन खाणार केव्हा देवा?
कृपा करावी कूडलसंगमदेवा.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಅಟ್ಟೂಣ್ಣ = ಬೆಯಿಸಿದ ಅಡುಗೆ; ಅಸ್ತ = ಮುಳುಗು; ಉದಯ = ಪ್ರಾತಃಕಾಲ; ತೆರಹಿ = ಅವಕಾಶ; ಪೂರ್ವಲಿಖಿತ = ಹಣೆಬರಹ; ಬಸುರಿ = ಗರ್ಭಿಣಿ; ಬೆರಣಿ = ಸಗಣಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕುರುಳು;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಒಳನೋಟ
ಬೆಳಗಿನಿಂದ ಸಂಜೆಯವರೆಗೆ ನನ್ನ ಉದರ ಪೋಷಣೆಗೇ ಕುದಿಯುವುದರಿಂದಾಗಿ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಲು ನನಗೆ ಸಮಯವೇ ಸಿಗದಂತಾಗಿದೆ. ‘ಎಂತೋ! ಲಿಂಗ ತಂದೆ, ಎಂತಯ್ಯ? ಎನ್ನ ಪೂರ್ವಲಿಖಿತ!’ ಎಂದು ದೇವರಲ್ಲಿ ಬಹು ಕಳಕಳಿಯಿಂದ ಮೊರೆಯಿಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು. ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಬೆರಣಿಯನ್ನು (ಕುಳ್ಳು) ಆರಿಸುವುದು ಅವನ್ನು ಮನೆಗೆ ತಂದು ಒಲೆಹಚ್ಚಿ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡಲು, ಬೆರಣಿಯನ್ನಾರಿಸುತ್ತಿರುವುದೇ ನಮ್ಮ ಗುರಿಯಲ್ಲ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಬೆರಣಿಯನ್ನು ಆಯುತ್ತಲೇ ಕುಳಿತರೆ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡಿ ಊಟ ಮಾಡುವುದು ಯಾವಾಗ? ಹೀಗೆ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡಿ ಉಣ್ಣದೆ ಕೇವಲ ಬೆರಣಿಯನ್ನಾಯುತ್ತಲೇ ಕುಳಿತಂತಾಗಿದೆ ನನ್ನ ಸ್ಥಿತಿ ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು. ದೇವರ ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಅರಿವುಗಳಿಗೆ ಶರೀರ ಒಂದು ಸಾಧನ. ಅಂತಹ ಶರೀರ ಚೈತನ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿರಬೇಕಾದರೆ ಉಣ್ಣುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಕೇವಲ ಉಣ್ಣುವುದೇ ಪರಮ ಗುರಿಯಾದರೆ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಬೆರಣಿಯನ್ನು ಆಯುತ್ತಲೇ ಕುಳಿತಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂಲೇ ದೇವರ ಕರುಣೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ‘ನೀ ಕರುಣಿಸಾ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ’.
- ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು ಡಾ. ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು.
