ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ - ಪರೋಪಕಾರ
ಆಡಿ ಅಳುಪದಿರಾ, ಲೇಸಮಾಡಿ ಮರುಗದಿರಾ, ಎಲೆ ಮನವೇ:
ಕೂಡಿ ತಪ್ಪದಿರಾ, ಬೇಡಿದವರಿಗಿಲ್ಲೆನ್ನದಿರು, ಕಂಡಾ, ಮನವೇ.
ನಾಡ ಮಾತು ಬೇಡ, ಸೆರಗೊಡ್ಡಿ ಬೇಡು ಕೂಡಲಸಂಗನ ಶರಣರಾ.
Transliteration Āḍi aḷupadirā, lēsamāḍi marugadirā, ele manavē:
Kūḍi tappadirā, bēḍidavarigillennadiru, kaṇḍā, manavē.
Nāḍa mātu bēḍa, seragoḍḍi bēḍu kūḍalasaṅgana śaraṇarā.
Manuscript
Transcription of Tamil Mss in the Paris National Libray (1780 AD) 
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985 English Translation 2 Once you have said the word, O heart,
Do not regret;
Once you have done a righteous deed,
Do not repent;
Once you have met.
Do not withdraw;
Mark you, do not say Nay
To those who beg of you,
O heart!
All idle chatter shun
And, spreading your mantle's hem,
Beg of the Śaraṇās
Of Kūḍala Saṅgama.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation रे मन, वचन-भंग मत कर,
नेकी कर दुःखी न हो,
मिलकर पृथक न हो
याचकों से ‘नाहीं’ न कह,
लोक की बातें छोड,
कूडलसंगमदेव से अंचल पसार प्रार्थना कर ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation ఆడితప్పకుమా చేసి చెప్పుకొనకుమా
చేరి విడబోకుమా మనసా వేడిన
వారికి లేదనకుమా పొల్లుమాటలుడిగి
సెరగొడ్డి వేడుమా సంగని శరణుల
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation பயனற்றுப் பேசாதே நன்மை செய்து மறுகாய், மனமே,
கூடித்தப்பாய் இரந்தோர்க்கில்லை யெனாய் மனமே,
வரிதே உரைக்காதே. இறைஞ்சி வேண்டுவாய்
கூடல சங்கனின் மெய்யடியாரை.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
बोललेल्या शब्दी, बदल तो नको
बरे करुनी नको, पश्चाताप
बैसोनिया जवळी नच व्हावे दूर
मागता नकार, नको देऊ
कूडलसंगमदेवा! मागू शरणासि
जन व्यवहारासी, सोडोनिया
अर्थ – एकदा बोलून गेल्यावर पुन्हा त्यात कसलाच बदल वा फरक करू नये. कोणाचे भले केले असेल आणि त्याने आपले वाईट केले. अशा स्थितीत आपण त्याचे भले केले नसते तर बरे होते असे म्हणून पश्चाताप करु नये. भले केल्याची आठवण सुद्धा येऊ नये. एकदा एकत्र आलो, दोघात सख्य घडले. मग काहीही घडो, वेगवेगळेपणा किंवा दूरता येऊ नये. आपल्याला मागणाऱ्यांना नाही म्हणू नये. आपल्याजवळ आहे म्हणूनच मागणारे मागतात. नसेल तर नसलेले ते मागणार तरी काय, आणि मागितले तरी देणार तरी काय? जवळ असेल तर आहे, नसेल तर नाही असे स्पष्ट सांगून टाकावे. त्यात ढोंगीपणा, निमित्त वा सबबी वगैरे सांगत बसू नये, या सर्व गोष्टी शक्य आहेत का ? अशी शंका करण्यापेक्षा माझ्या म्हणण्याप्रमाणे प्रत्यक्षात करून किंवा आचरणात आणून पहा, त्यात काहीही त्रास वा कधीही दुःख होणार नाही. हे मर्म जाणणारे शिवशरण असेच जगत असतात. म्हणून त्यांना एकदा पदर पसरुन मागून तर पाहा ! अनुभव घेऊन तर पाहा ! म्हणूनच ते मुक्त होऊन जीवन जगत असतात.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
बोलल्या नंतर सोडू नको,
मदत करुन पश्चाताप करु नको रे मना !
मिळाल्या नंतर दूर होऊ नको.
मागणाऱ्यांना नाही म्हणू नको रे मना
जगाचे बोलणे सोड, पदर पसरून माग कूडलसंगाच्या शरणाला
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಅಳುಪ = ಲೋಲನಾಗ, ಆಸೆಮಾಡು; ಮರುಣು = ; ಲೇಸು = ಒಳ್ಳೆಯದು; ಸೆರಗು = ಸೀರೆಯ ಅಂಚು;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮಾತು ಕೊಟ್ಟು ತಪ್ಪಬೇಡ. ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನು ಮಾಡಿ ಚಿಂತಿಸಬೇಡ ಸಂಗಮಾಡಿ ತ್ಯಜಿಸಬೇಡ, ಇಲ್ಲದವರು ಇರುವುದನ್ನು ಕೇಳಿದರೆ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನಬೇಡ-ಬಾಯಿಗೆ ಬಂದಂತೆ ಮಾತಾಡಬೇಡ. ಈ ಸದ್ಗುಣಗಳು ಶಿವಶರಣರಲ್ಲಿವೆ-ಅವನ್ನು ಅವರಿಂದ ಬೇಡಿ ಪಡೆದುಕೋ.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
