ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ - ವ್ಯಾ,ಮೋಹ
ಊರ ಸೀರೆಗೆ ಅಸಗ ತಡಬಡಿಹಡೆದಂತೆ
ಹೊನ್ನೆನ್ನದು, ಹೆಣ್ಣೆನ್ನದು, ಮಣ್ಣೆನ್ನದೆಂದು ಎಂದು ಮರುಳಾದೆ:
ನಿಮ್ಮನರಿಯದ ಕಾರಣ ಕೆಮ್ಮನೆ ಕೆಟ್ಟೆ,
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ!
Transliteration Ūra Sīrege asaga taḍabaḍidante
honnennadu, heṇṇennadu, maṇṇennadu endu maruḷāde:
Nim'manariyada kāraṇa kem'mane keṭṭe,
kūḍalasaṅgamadēvā!
Manuscript
English Translation 2 Even as a washerman, who makes a fuss
Over the city's cloth es,
What dotard have I been, to say
'Mine is the gold, the woman mine,
And mine the land':
I'am lost in vain, O Lord
Kūḍala Saṅgama,
In ignorance of Thee!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation जैसे धोबी ग्राम की साडी के लिए
तडपता है,
वैसे-कांचन मेरा है, कामिनी मेरी है
भूमि मेरी है-कहता हुआ मैं पागल बना।
तुमको न जानने के कारण
मैं व्यर्थ नष्ट हुआ कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation ఊరి చీరకు చాకలి యేడ్చినట్లు
కాంతా కాంచన భూముల నమ్మి నావని
భ్రాంతిపడితి నిన్ను తెలియని కారణమున
వృధాచెడితి కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation ஊராரின் துணிகளை வண்ணான் மேவுதலனைய
பொன், பெண், மண் என்னுடையதென்று
மருளடைந்தேன், உம்மை அறியாததால்
வரிதே கெட்டேன் கூடலசங்கமதேவனே
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
धुण्यासाठी कपडे आणी गावातून
गल्ली बोळ सावडून, आता घरी
म्हणे सर्व माझे, कैसा वेडाचार
धोब्याचा तो विचार, मान्य नाही
पत्नी आप्त सारे, सुवर्ण जमीन
माझीच समजून, झालो वेडा
कूडलसंगमदेवा ! हेचि ना जाणिला
जन्म वाया गेला, बापुड्याचा
अर्थ - जसे धोबी गावातील कपडे अधिकात अधिक मिळविण्याचा प्रयत्न करतो आणि मिळविल्यानंतर फक्त ते धुऊन, स्वच्छ करून त्यांच्या त्यांना परत करावयाच्या आहेत. आपण फक्त सेवक आहोत आणि शक्य ती लवकर परत करून जनता जनार्दनाचा जास्तीजास्त विश्वास संपादन करणे हे तो विसरल्यास त्याची वेड्यात गणना होते. अगदी त्याप्रमाणे मानव या जगात रिक्त हस्ते येतो व परमेश्वरी कृपेने धन संपत्ती, नारी, जमीन व आप्त मिळवितो हे सर्व शरणांच्या सेवेत व भक्तिसाठी खर्ची घालण्याचे विसरतो. उलट ह्या सर्वं वस्तु माझ्याच आहेत. मी त्या सर्वाचा मालक आहे या भ्रमात राहतो त्या सर्वाचा मी विश्वस्त आहे वा सेवक आहे हे जाणून घेण्याऐवजी त्याचा मालक होऊ इच्छितो. आणि याची आशा व लालसा वाढतच जाते. त्यामुळेच तो आपले जीवन वाया घालवितो. म्हणून माझ्या कुडलसंगमदेवाच्या अर्थात परमेश्वराच्या दरबारात त्या धोब्याप्रमाणे वेडा ठरतो.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
गावाच्या सर्व साड्यांना धोबी आपलेच म्हणतो
तैसे माझे सोने, स्त्री माझी,
जमिन माझी असे म्हणून मुर्ख झालो मी
तव जाणल्याविना व्यर्थ गेलो कूडलसंगमदेवा.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಅಸಗ = ; ಕೆಮ್ಮನೆ = ; ತಡಬರಿ = ; ಮರುಳ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಅಗಸನ ಬಳಿಯಿರುವ ಬಟ್ಟೆಯೆಲ್ಲಾ-ಅವನ ಮತ್ತು ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಮಕ್ಕಳ ಮೈಮೇಲಿರುವುದೂ ಸೇರಿದಂತೆ-ಊರ ಬಟ್ಟೆಯೇ ಆಗಿದೆ. ಅವನಿಗೆ ತನ್ನದೆಂಬುದು ದಿಗಂಬರವೊಂದೆ ! ಆದರೂ ಊರ ಬಟ್ಟೆ ಯನ್ನು ತರುವಾಗ, ಕೆರೆಗೆ ಒಯ್ಯುವಾಗ, ಒಗೆಯುವಾಗ ಗಂಜಿ ಮಾಡಿ ನಿರಿಗಟ್ಟಿ ಇಸ್ತ್ರಿ ಮಾಡುವಾಗ-ಆ ಬಟ್ಟೆಯ ಮೇಲಣ ಅವನ ಕಳಕಳಿ ಹೇಳತೀರದು. ಆ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ದಣಿಗಳಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಿ ಕೊಡುವಾಗಲಂತು ಗೊಂದಲವಾಗಿ ಅಗಸನು ಹೊಡೆತವನ್ನೂ ತಿನ್ನುವುದುಂಟು,
ಹೀಗೆ ತಮ್ಮದಲ್ಲದ ಹೊನ್ನು ಹೆಣ್ಣು ಮಣ್ಣನ್ನು ಜನರು ತಮ್ಮದೆಂದೇ ತಿಳಿದು ಅವು ಕೈಬಿಟ್ಟಾಗ ಆಘಾತವಾಗಿ ಕುಸಿದು ಬೀಳುತ್ತಿಲ್ಲವೆ ? ಹೊನ್ನಿಗಿಂತ ಹೊಳಪಾದ, ಹೆಣ್ಣಿಗಿಂತ ಚೆಲುವಾದ, ಮಣ್ಣಿಗಿಂತ ಫಲವತ್ತಾದ-ಈ ಮೂರಕ್ಕಿಂತಲೂ ಶಾಶ್ವತವಾದ “ಪರ” ವಸ್ತುವಿನ ಅರಿವಾಗುವವರೆಗೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಇದೇಗತಿಯೇ !
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
