ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ - ಭಕ್ತಿ
ದಾಸಿದೇವ ತನ್ನ ವಸ್ತ್ರವನಿತ್ತು ತವನಿಧಿಯ ಪ್ರಸಾದವ ಪಡೆದ.
ಸಿರಿಯಾಳ ತನ್ನ ಮಗನನಿತ್ತು ಪ್ರಾಣ-ಪ್ರಸಾದವ ಪಡೆದ.
ಬಲ್ಲಾಳದೇವ ತನ್ನ ವಧುವನಿತ್ತು ಸಮತಾಪ್ರಸಾದವ ಪಡೆದ.
ಇವರೆಲ್ಲರೂ ತಮತಮಗೆ ಮಾಡಿ ಹಡೆದರು ಸಮ್ಯಕ್ ಪದವಿಯನು.
ನಾನೇನನೂ ಅರಿಯದ ಭಕ್ತಿಯ ಬಡವಂಗೆ ಕರುಣಿಸು,
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ.
Transliteration Dāsidēva tanna vastravanittu tavanidhiya prasādava paḍeda.
Siriyāḷa tanna magananittu prāṇa-prasādava paḍeda.
Ballāḷadēva tanna vadhuvanittu samatāprasādava paḍeda.
Ivarellarū tamatamage māḍi haḍedaru samyakpadaviyanu.
Nānēnannū ariyada bhaktiya baḍavaṅge karuṇisu,
kūḍalasaṅgamadēvā.
Manuscript
English Translation 2 Dāsidēva, giving his length of cloth,
Obtained the grace of inexhaustible store;
Siriyāḷa giving his son as sacrifice,
Obtained the grace of life;
Ballāḷadēva, giving his wife,
Obatined the grace of calm of mind;
Each one of them, by acting each his way,
Obtained the Samyak rank with God....
Have mercy on me ignorant, O Lord
Kūḍala Saṅgama, me beggared of piety!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation दासिमय्या ने अपना वस्त्र देकर अक्षय संपदा का प्रसाद पाया,
सिरियाळ ने अपने पुत्र को देकर प्राण- प्रसाद पाया,
बल्लाळ देवने अपनी पत्नी को देकर समता-प्रसाद पाया,
इन सबोंने अपनी अपनी सेवा समर्पित कर सम्यक् पद पाया,
मैं अबोध हूँ, भक्तिहीन हूँ, दया करो कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation దాసి దేవుడు తన కోకనిచ్చి
తవనిధి ప్రసాదమందె
సిరియాళుడు తన కొడుకు నిచ్చి
ప్రాణ ప్రసాదము పొందె
బల్లాళదేవుడు తన వధువునిచ్చి
సమతా స్రసాదము గాంచె;
వీరెల్లరూ తమకు తామై చేసి
చేకొనిరి సమ్యక్పదవి కాని
నేనేమియూ లేని బడభక్తుడ
కరుణింపుమయ్యా కూడల సంగయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Marathi Translation
वस्त्राचे तें दान दासय्याने केले
प्राप्त करविले, अक्षय निधी
श्रीयाळ राजाने पुत्राची आहुती
देवूनिया मुक्ती मिळविली
बल्लाळाने वधू आपुली अर्पिली
प्रसाद मिळवला, समतेचा
देवा या सर्वांनी, आपल्या मार्गानी
उच्चपद मिळवूनि झाले सुखी
देवा भी अजाण, संपत्ती निधान
शरणांना वेचिन भक्तिलागी
कूडलसंगमदेवा ! तुझे अजाण भक्त
झाले पूर्ण मुक्त, मोहातुनी
अर्थ - शिवशरण विणकर दासय्या यांनी स्वहस्ते विणलेले रेशमचे तलम वस्त्र अतिशय खंगलेल्या एका जंगमाला अर्पण केले म्हणून त्याना अक्षयनिधीचा ठेवा प्राप्त झाला. श्रीयाळ शेठ याने एका व्रताचरण ठेवणाऱ्या कापालिक जंगमाला आपल्या मुलाच्या प्राणाची आहुती दिली व त्यास संतुष्ट केले. म्हणून त्यांना प्राणरुपी प्रसाद मिळाला. बल्लाळ राजाने आपली पट्टराणी जंगमवेषातील अतिथीला (परमेश्वराला) अर्पण केली. तो सत्व परीक्षेत उतीर्ण झाला. म्हणून त्यांना समता प्रसाद मिळाला. सर्वानी आपआपल्या तऱ्हेने साधना करून त्या त्या प्रमाणे भक्ती मार्गातील उच्चतम पद मिळविले. पण मी एक अजाण भक्त आाहे. भक्ति मार्गातला एक पामर आहे. परमेश्वराची भक्ती व धन संपती शिवशरण सेवेत वेचणे एवढेच मला कळते. माझ्या मनी ध्यानी तूच असल्याने इतर गोष्टीकडे माझे लक्ष गेले नाही. म्हणून मजवर कृपा करावी ! अशी महात्मा बसवेश्वर परमेश्वर चरणी प्रार्थना करीत आहेत.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
दासिमय्याने वस्त्रदान देवून, अक्षयनिधी प्रसाद मिळविला.
सिरियाळाने निज सुताला देवून, प्राणप्रसाद मिळविला.
बल्लाळाने निजपत्नीला देवून, समता प्रसाद मिळविला.
या सर्वांनी आपापली साधना करुन सम्यकपद मिळविले.
काही जाणत नसलेल्या मजवर कृपा व्हावी कूडलसंगमदेवा.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ತವನಿಧಿ = ; ದಾಸಿ = ; ಪ್ರಸಾದ = ; ವಧು = ; ಸಮತಾ = ; ಸಮ್ಯಕ್ಪದವಿ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ದೇವರ ದಾಸಿಮಯ್ಯ ಮುಂತಾದವರು ಏನನ್ನಾದರೂ ಕೊಟ್ಟು ಸಮ್ಯಕ್(ಮುಕ್ತಿ) ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದುದನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತ-ಅವರೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಿ ಪಡೆಯಬಲ್ಲ ಭಕ್ತಿಸಂಪದ ಜ್ಞಾನ ಸಂಪದ ಉಳ್ಳವರೆಂದೂ, ತಾವು ಆ ಏನೂ ಅರಿಯದ ಮುಗ್ಧರೆಂದೂ, ಆ ಭಕ್ತಿಯುಳ್ಳಷ್ಟೂ ಇಲ್ಲದ ದಟ್ಟ ದರಿದ್ರರೆಂದೂ-ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಏನನ್ನೂ ನಿರೀಕ್ಷಿಸದೆ ತಮಗೆ ಒಲಿಯಬೇಕಾದ್ದು-ನಿರ್ವ್ಯಾಜ ಪ್ರೇಮಕ್ಕೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾದ ನಿನಗೆ ತಕ್ಕುದೆಂದೂ ಆ ಶಿವನಿಗೆ ಮೊರೆಯಿಡುತ್ತಿರುವರು. ತವನಿಧಿಯ ಪ್ರಸಾದ:1) ಶಾಶ್ವತ ಪದವಿ 2) ಅಕ್ಷಯ ಪಾತ್ರೆ. ಪ್ರಾಣ ಪ್ರಸಾದ : 1 ಅಮೃತ ಪ್ರಸಾದ 2 ಮಗನಿಗೆ ಜೀವದಾನ, ಸಮತಾ ಪ್ರಸಾದ: 1) ಶಿವಸಮಾನತಾ ಪದವಿ 2) ಸಮತಾಭಾವ.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
