ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ - ನಿರಹಂಕಾರ
ಆ ಕರಿಯಾಕೃತಿಯ ಸೂಕರನ ಹೋಲಿಸಿದರೆ
ಆ ಕರಿಯಾಗಲರಿವುದೆ?
ಭೂನಾಗನಾಕೃತಿಯನು ವ್ಯಾಳೇಶನ ಹೋಲಿಸಿದರೆ
ವ್ಯಾಳೇಶನಾಗಲರಿವುದೆ?
ನಾನು ಭಕ್ತನಾದರೇನಯ್ಯಾ? ನಮ್ಮ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವನ
ಸದ್ಭಕ್ತರ ಹೋಲಲರಿವೆನೆ?
Transliteration Ā kariyākr̥tiya sūkarana seṭ
ā kariyāgalarivude?
Bhūnāganākr̥tiyanu vyāḷēśana nirmāṇa
vyāḷēśanāgalarivude?
Nānu bhaktanādarēnayyā? Nam'ma kūḍalasaṅgamadēvana
sadbhaktara holalarivene?
Manuscript
English Translation 2 If you compare an elephantine
Hog to an elephant,
Does he become an elephant?
If you compare a snake- shaped thing
Unto the Lord of Snakes?
Does he become the Lord of Snakes?
What if I am a devotee?
Can I compare,
O Kūḍala Saṅgama Lord,
With the true devotees?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation हस्ति तुल्य सूकर की तुलना
हस्ति से की जाय, तो वह हस्ती बन सकता है?
भूनाग की तुलना
व्यालेश से की जाय, तो वह व्यालेश बन सकता है?
मैं भक्त बनूँ तो क्या
मम कूडलसंगमदेव के सद्भक्तों सा बन सकता हूँ?
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation ఆ కరి యాకృతి సూకరి బోలిన
సూకరి కరి కాగలదే?
భూనాగునిరూపు వ్యాళేశునకు బోల్ప
అది వ్యాళేశుడు కానేర్చునే ?
భక్తుడై నంత మాత్ర నేను
దేవా! నీ సద్భక్తులకు తూగ నేర్తునే?
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Marathi Translation
जरी आकृतीने, सुकर -गज एक
सुकर-गज देख, होई कैसा ?
जरी आकृतीने, सर्प - शेष एक
सर्प - शेष देख, होई कैसा ?
जरी आकृतीने, भक्त - शरण एक
भक्त-शरण देख होई कैसा ?
कूडलसंगमदेवा ! मी आणि शरण
तुलनेत समान होई कैसा ?
अर्थ - हत्ती रंगाने काळा आहे. त्याला लहान नोकदार एक शेपूट, चार पाय, तोंड, कान आहेत आणि डुकराला पण हे सर्व आहे. शिवाय आकृतीतही साम्य आहे. म्हणून डुक्कर कधीही हत्ती समान होऊ शकणार नाही. भूमीवर सरपटणाऱ्या सर्पाला फणा (कदाचित चार पाच फणेही असतील ) आकृतीतही तो आदिशेषाप्रमाणे दिसत असेल तरीही सर्प कधीही आदिशेष होऊ शकणार नाही. तद्वत मी महाभक्त आहे. माझे शिवशरणाप्रमाणेच आचरण आहे. मीही तन-मन-धनाची आशा न ठेवता देवाची भक्ती करतो आहे असे म्हणणारे वा म्हणवून घेणारे माझ्या कूडलसंगमदेवाचे (परमेश्वराचे) सद्भक्त होऊ शकणार नाहीत. कारण लिंगभक्त होण्यास ज्ञानी जंगममूर्ती ( लिंगभक्ताश्च जंगमः ) व्हावे लागते.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
हत्तीच्या आकृतीबरोबर डुकराची तुलना केली तर
डुक्कर हत्ती होईल का?
नाग शेषाच्या आकृतीबरोबर सापाची तुलना
केली तर साप नागशेष होईल का ?
मी भक्त झालो तरी आपल्या भक्तासम
होईन का कूडलसंगमदेवाच्या?
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಕರಿ = ; ಭೂನಾಗ = ; ವ್ಯಾಳೇಶ = ; ಸೂಕರ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ-ಮತ್ತೆಯೂ-ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮಗೂ ಸದ್ಭಕ್ತರಿಗೂ ಸರಿಸಮಾನತೆಯಿಲ್ಲವೆಂದೇ ಅವಧಾರಿಸುತ್ತಿರುವರು. ಆನೆಗೂ ಹಂದಿಗೂ ನಾಗರಹಾವಿಗೂ ಎರೆಹುಳುವಿಗೂ ದೂರದ ಹೋಲಿಕೆ ಇದ್ದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೇ ಅವು ಒಂದಲ್ಲ-ಬೇರೆಬೇರೆಯೇ. ಹಾಗೆಯೇ ವಿಭೂತಿ ರುದ್ರಾಕ್ಷಿ ಲಿಂಗ ಮುಂತಾದ ಲಾಂಛನಾಧೃತ ವೇಷದಿಂದಲೂ, ಶಿವ ಶಿವ ಶರಣು ಶರಣು ಎಂದು ಮುಂತಾದ ಸ್ವರಾವೃತ ಭಾಷೆಯಿಂದಲೂ-ಶಿವಭಕ್ತರಿಗೂ ತಮಗೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೋಲಿಕೆಯಿರುವುದಾದರೂ-ತಾವು ಆನೆಯ ಮುಂದೆ ಹಂದಿಯಂತೆ ಹೀನವೆಂದೂ, ನಾಗರ ಮುಂದೆ ಹುಳುವಿನಂತೆ ಕ್ಷುದ್ರವೆಂದೂ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ಖಂಡಿಸಿಕೊಂಡು ಅಹಂಕಾರದ ಮದವನ್ನೂ ಆಡಂಬರದ ವಿಷವನ್ನೂ ಇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವರು.
ಕರಿ: ಆನೆ, ಸೂಕರಿ: ಹಂದಿ, ಭೂನಾಗ: ಎರೆಹುಳು, ವ್ಯಾಳೇಶ: ನಾಗರಹಾವು.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
