ಕೈಯೆ ಬೋಹರಿಗೆ, ಮಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ಸಿಂಬಿ:
ಸಿಂಬಕನ ಮನೆಯ ಮಗ ನಾನಯ್ಯಾ;
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಯ್ಯಾ,
ಮಂಚದ ಕೋಡೇರಿ ಬಂದ ತೊತ್ತಿನ ಮಗ ನಾನಯ್ಯಾ
Transliteration Kaiya bōharige, maṇḍeya mēle simbi:
Simbakana maneya maga nānayya;
kūḍalasaṅgamadēvayya,
man̄cada koḍēri banda tottina maga nānayya
Manuscript
English Translation 2 A broom in hand, a cloth-ring on my head,
I am a household drudge's son:
O Kūḍala Saṅgama Lord,
I am the son of a servant-maid
Who came up with the dowered bed!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation हाथ में बोहारी, सिर पर इंडुवा ऐसे
नौकर का पुत्र हूँ ।
कूडलसंगमदेव, मैं उस दासी का पुत्र हूँ
जो पलंग का उपहार लेकर आयी थी ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation చేతుల చెత్తదోయుచు శిరమున రుమాలు గల
భటునింటి బిడ్డ నేనయ్యా
కూడల సంగడిచ్చిన మంచము
వరమున పుట్టు తొత్తుకొడుకు నేనయ్యా.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Marathi Translation
हातात झाडू, डोक्यावर बुट्टी सेवकाच्या
घरचा पुत्र मी आहे देवा.
कूडलसंगमदेवाच्या पलंगाबरोबर
आलेल्या सेवकाचा मी पुत्र आहे देवा.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಬೋಹರ = ; ಮಂಡೆ = ; ಸಿಂಬಕ = ; ಸಿಂಬೆ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮ ಕಾಲದ ದೇವದಾಸಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಗುಲಾಮನೊಬ್ಬನ ಒಂದು ಚಿತ್ರವನ್ನು ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟಿರುವರು : ಅವನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಪೊರಕೆಯಿದೆ, ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಸಿಂಬೆ ಕಟ್ಟಿದೆ. ಅವನ ಕೆಲಸ ಶಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟ ಹೋಲದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಶಿವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಸ ಗುಡಿಸುವುದು. ಹೀಗೆ ತಲೆಗೆ ಸಿಂಬೆ (ಪುಟ್ಟಿ) ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಪೊರಕೆ ಹಿಡಿದು ಜೀತಮಾಡುವ ಗುಲಾಮರಿಗೆ “ಸಿಂಬಕ”ರೆಂದು ಹೆಸರು. ಇಂಥ ಒಬ್ಬ ಸಿಂಬಕನಿಗೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮನ್ನು ಹೋಲಿಸಿಕೊಂಡಿರುವರು.
ಹೀಗೆಯೇ ಬಸವಣ್ಣನವರೂ ಶಿವನ ಗುಲಾಮನಾದ್ದರಿಂದ-ಶಿವಶರಣರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕಸ ಗುಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದೊಂದು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ಸೇವೆಯೆಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಿರುವರು.
ಮತ್ತು ಮುಂದುವರಿದು-ಹೀಗೆ ಸಿಂಬಕನಾದ ತಾವು ಕೂಡಲ ಸಂಗಮನಾಥನಿಗೆ ದೇವಾಲಯದ ದಾಸಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗನೆಂದು ಕರೆದುಕೊಳ್ಳಲೂ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಹಿಂಜರಿಯಲಿಲ್ಲ. ಸೃಷ್ಟಿಯ ಜೀವರಾಶಿಯೆಲ್ಲಾ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಶಿವನಿಗೆ-ಅವನ ದಾಸಿಯಾದ ಮಾಯೆಯಲ್ಲಿ ತಾನೆ?
ಬೋಹರಿಗೆ > ಬರಿಗೆ(ನೋಡಿ ಕಸಬರಿಗೆ) : ಸಿಂಬೆ : ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಏನನ್ನಾದರೂ ಹೊರಲು ತಲೆಗೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಟ್ಟೆಯ ಸುರುಳಿ ಅಥವಾ ಪುಟ್ಟಿ. ಮಂಚದ ಕೋಡೇರಿ : ಮಂಚದ ಮೇಲೆ ಹತ್ತಿ. ಕೂಡಲ ಸಂಗಮದೇವರ ಮಂಚದ ಕೋಡೇರಿ ಬಂದ ತೊತ್ತು : ದೇವದಾಸಿ. ತೊತ್ತು : ದಾಸ ಅಥವಾ ದಾಸಿ-ಉಭಯಲಿಂಗ.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು