ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ - ಜಂಗಮ
ಉತ್ತಮ, ಮಧ್ಯಮ, ಕನಿಷ್ಟವೆಂದು ಬಂದ ಜಂಗಮವನೆಂದೆನಾದರೆ
ನೊಂದೆನಯ್ಯಾ, ಬೆಂದೆನಯ್ಯಾ, ಎನ್ನ ಕಿಚ್ಚು ಎನ್ನ ಸುಟ್ಟಿತ್ತು!
ಸು(ಖಿ)ಜಂಗಮ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜಂಗಮವೆಂದುಂಟೆ,
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ?
Transliteration Uttama, madhyama, kaniṣṭhavendu banda jaṅgamavanendādare
nondenayyā, bendenayyā, enna kiccu enna suttittu!
Su(khi)jaṅgama, sāmān'yajaṅgamavendu,
kūḍalasaṅgamadēvā?
Manuscript
English Translation 2 If I distinguish the Jaṅgama who is come
As high, or middling, or as low,
I suffer pain, I burn,
My own fire burns me, Lord !
O KudalaSangama Lord, is there
A blessed Jaṅgama and a common one ?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation आगंतुक जंगमों को उत्तम, मध्यम और कनिष्ट मानूँ
तो मैं व्यथित होऊँगा, सीज जाऊँगा,
मेरी ज्वाला मुझे जला देगी ।
कहीं सुखी जंगम या सामान्य जंगम हो सकता है
कूडलसंगमदेव ?
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation ఉత్తమ మధ్యమ కనిష్టులంచు
వచ్చు జంగముల గణించిన నా మది
నొచ్చెనయ్యా కందెనయ్యా
ఈ చిచ్చు నను కాల్చెనయ్యా
వర జంగముల సామాన్య
జంగము లనతగునే కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation வந்த ஜங்கமனை, முதல், இடை, கடை என்று கூறினேனெனின்
நொந்தேனையனே, வெந்தேனையனே
என் தீ என்னைச் சுட்டது
மேலான ஜங்கமன், சாமானிய ஜங்கமன் என்று
உண்டோ, கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
कनिष्टता मानू नको लिंगामाजी
तया देव राजी नाही जाण
कूळ जात नको पुसू जंगमांची
चौकशी तू त्याची नको करु
शेष प्रसादाची रुची नको पाहू
तया प्राप्त नाही लिंगदेव
कूडलसंगमदेवा! नको भेदाभेद
करु नको खेद, जाणोनिया
अर्थ – लिंगतत्व न जाणता त्याच्यातील मनोविज्ञान (metophysics) न जाणता त्याच्या भौतिकतेकडे पाहून काय उपयोग ? जंगमाचे कूल, गोत्र वा जात शोधण्याने काय मिळणार ? त्यांनी कोणत्या जातीत जन्म घेतला हे पाहण्यापेक्षा त्यांचे जीवन कार्य, आचार विचार इत्यादी पहावेत व त्याच्यावर पूर्ण विश्वास ठेवून तन, मन व धन यांनी मनोभावे सेवा करावी. पोटाची भूक शमविण्यासाठी आत्मशांतीसाठी रूचकर अशा अन्नाच्या दृष्टीने प्रसादाकडे पाहू नये. त्रिविधमध्ये भेद भाव करु नये. नाही तर आपल्या भक्तीला तिलांजली दिल्यासारखेच होईल. असे महात्मा बसवेश्वर इष्टलिंग, जंगम प्रसाद यांच्याकडे कोणत्या द्रुष्टीने पाहावे ते वरील वचनांतून उधृत करीत आहेत.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
आलेल्या जंगमात उत्तम, मध्यम, कनिष्ठ म्हणून भेद केला तर
वेदना होते देवा, जळतो मी देवा.
माझ्याच अग्नीने मला जाळले. कूडलसंगमदेवा,
सुखी जंगम, सामान्य जंगम असा भेद आहे का ?
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಕಿಚ್ಚು = ; ಜಂಗಮ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಜಂಗಮದಲ್ಲಿ ಜಾತಿಯನರಸಬಾರದೆಂದು 286ನೇ ವಚನದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿ-ಅನ್ಯಕಾರಣದಿಂದಾಗಲಿ ಜಂಗಮದಲ್ಲಿ ಮೇಲುಕೀಳನ್ನು ಎಣಿಸಬಾರದೆನ್ನುವರು ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು. ಮತ್ತು ಜಂಗಮದಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಸುಖಿಜಂಗಮ(ಅಂದರೆ ವಿಶೇಷ ಆತಿಥ್ಯಕ್ಕೆ ಅರ್ಹ)ರು ಎಂಬ, ಮತ್ತೆ ಕೆಲವರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜಂಗಮರು ಎಂಬ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನೂ ಬಸವಣ್ಣನವರು ನಿಷೇಧಿಸಿರುವರು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜಂಗಮಸೂತ್ರ ಇಷ್ಟು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿಯೂ-ಜಂಗಮರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಸುಖಿಜಂಗಮರೆಂದು ವಿಟಜಂಗಮರಾಗಿ, ವ್ಯಭಿಚಾರ ಅವರ ಹಕ್ಕೆಂಬಂತೆಯೂ, ಅದಕ್ಕೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುವುದು ಭಕ್ತರ ಕರ್ತವ್ಯವೆಂಬಂತೆಯೂ ಬಸವಪುರಾಣಗಳಲ್ಲೇ ಕಥೆಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡುದು ದುರದೃಷ್ಟಕರ.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
