ಮಾಹೇಶ್ವರನ ಜ್ಞಾನಿಸ್ಥಲ - ನಡೆ-ನುಡಿ
ನೂರನೋದಿ ನೂರ ಕೇಳಿದರೇನು?
ಆಸೆ ಹರಿಯದು, ರೋಷ ಬಿಡದು,
ಮಜ್ಜನಕ್ಕೆರೆದು ಫಲವೇನು?
ಮಾತಿನಂತೆ ಮನವಿಲ್ಲದ ಜಾತಿಡೊಂಬರ ನೋಡಿ, ನಗುವ
ನಮ್ಮ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ.
Transliteration Nūranōdi nūra kēḷidarēnu?
Āse hariyadu, rōṣa biḍadu,
majjanakkeredu phalavēnu?
Mātinante manavillada jātiḍombara nōḍi, naguva
nam'ma kūḍalasaṅgamadēva.
Manuscript
Music
Courtesy: Album Name - Vachana Sambrama Singer - Ambayya Nuli Music - Vadiraj Nimbaragi Music Label - Akash Audio
English Translation 2 What if you read a hundred books
Or hear a hundred homilies?
Unless your greed is plucked, your anger cease.
What fruit in pouring water for the bath?
Our Lord Kūḍala Saṅgama laughs to see
Born liars whose minds
Are not as good as their words!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation सौ पढ़ने से क्या? सौ सुनने से क्या?
आशा न हटे, रोष न छूटे,
तो अभिषेक से क्या लाभ?
वचन सा जिनका मन नहीं
उन नटों को देख कूडलसंगमदेव हँसेंगे ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation నూరుచదివినా; నూరు వినినా: ఫలమేమి?
ఆశయణగదు; రోషము విడదు
తీర్థములబడి మునుగ ఫలమేమి?
మాటవలె మనసులేని జాతి వంచకుల చూచి
నవ్వునయ్యా మా కూడల సంగయ్య!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation பலவற்றை ஓதி, பலவற்றைக் கேட்பிலென்ன?
விருப்பம் விடாது, சினம் விடாது
திருமஞ்சனம் செய்து பயனென்ன?
சொல்லனைய மனமிலா வஞ்சகரைக் கண்டு
நகைப்பான் நம் கூடல சங்கமதேவன்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
अनंत पठण, अनंत श्रवण
आशा रोष दोन, सोडीनाते
व्यर्थ करोनिया, नित्य अभिषेक
बोलापरी देख, चाला नाही
कूडलसंगमदेवा ! हसतील मनी
दंभ तो पाहुनी, तैसियांचा
अर्थ - येथे महात्मा बसवेश्वर जिज्ञासूना उद्देशून वरील वचनाद्वारे त्यांच्या निरर्थक प्रयत्नाबद्धल हळहळ व कीव व्यक्त करीत आहेत. ते म्हणतात की, अनेक शास्त्र वा ग्रंथांचे अध्ययन करुन, जर आशा सुटत नाही व रोष मिटत नाही, तर त्या अध्ययन वा श्रवणाचा काय उपयोग? तसेच अज्ञानियांनी केलेला पूजा विधी व अर्ध्यही व्यर्थ होय. पुढे ते म्हणतात. बोलाप्रमाणे मन नसलेल्या डोंबाऱ्याना पाहून माझ्या कूडलसंगमदेवास हसू येते.
इत्यर्थ असा की, बोले एक चाले अनेक अशा स्वार्थी लोकांचे वाचन, श्रवण पूजा विधी व अर्ध्य, तर्पण, खरोखरच हास्यास्पद होय. महात्मा बसवेश्वरांना असे लोक अज्ञानी वाटतात. अशा व्यर्थ नेमाचाराने ते निश्चित अधिक गर्विष्ट होतांना दिसतात. त्याचे अध्ययन त्यांची आशा वाढवितच असते. अपेक्षाभंग झाल्यास त्यांना रोष म्हणजे क्षोभ होतो व हाच सर्वनाशाचे कारण बनतो. केवळ शब्द पांडित्यामुळे फसवेगिरीत ऊत येतो. शब्दछ्ल करीतच तो पंडीत मरतो. अशांचे मन वचनापरी नसते. जेथे आचरण नाही तेथे सदाचार कोठून येणार ? अशांना महात्मा बसवेश्वर डोंबारी जाति संबोधतात. आशारहीत व्हा, निरिच्छ् व्हा, रोषरहित अमृत स्वरुप व्हा, वचनाप्रमाणे वागा अन्यथा माझा कूडलसंगमदेव तुमच्या अज्ञानास हसल्याविणा राहणार नाही.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
शंभर वाचून, शंभर ऐकून काय उपयोग?
आशा सुटत नाही, रोष जात नाही.
अभिषेक करुन काय प्रयोजन?
बोलण्या-वागण्यात एकता नसलेल्या
ढोंगीना पाहून हसतात आमचे कूडलसंगमदेव.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ಎರೆ = ; ಡೊಂಬರ = ; ಮಜ್ಜನ = ; ರೋಷ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನೂರು ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಓದಿ, ನೂರು ಕಥಾಪ್ರಸಂಗಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ-ಮರಳಿ ದುರಾಶೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಮತ್ತು ದುರಾಗ್ರಹದಲ್ಲಿಯೇ ಮುನ್ನುಗಿದರೆ ಮಾಡಿದ ಶಿವಪೂಜೆ ಯಾವ ಮಣ್ಣಿಗೆ ಎಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಿರುವರು.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವೀರಶೈವದಲ್ಲಿಯೇ ಜಾತಿಯಿಂದ ಜಂಗಮರೆನಿಸಿಕೊಂಡವರು-ತಾವು ಓದುವ ಗ್ರಂಥಗಳಿಂದಲೇ, ಕೇಳುವ ಪ್ರಸಂಗಗಳಿಂದಲೇ ತಮಗೊಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಘನತೆ ಬರುವುದೆಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಅವರ ವಿದ್ಯೆಗೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಮಾಡುವ ಶಿವಪೂಜೆಗೆ ಅರ್ಥಾನುರೂಪವೇ ಇಲ್ಲವೆಂದೂ, ಎಲ್ಲವೂ ಮಾಯಾಡಂಬರವಾಗಿ ಶೋಷಕವಾಗಿ ವಿರಮಿಸಿದೆಯೆಂದೂ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಜಿಗುಪ್ಸೆಗೊಂಡಿರುವರು.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
