ಮಾಹೇಶ್ವರನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ - ಭಕ್ತಿಭಾವ
ಹುಟ್ಟುತ ದ್ರವ್ಯವನರಿಯದವಂಗೆ ಐಶ್ವರ್ಯವಂತ ಮಗನಾದರೆ
ಲಕ್ಷಸಂಖ್ಯೆಯ ಹಿರಣ್ಯವ ತಂದು ಸಂತೋಷ ಪಡಿಸುವಂತೆ,
ಕಾಳಗದ ಮುಖವಾವುದೆಂದರಿಯದ ಹಂದೆ ನೃಪಂಗೆ
ಒಬ್ಬ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಕುಮಾರ ಹುಟ್ಟಿ, ಕಿಗ್ಗಡಲ ರಕ್ತದ ಹೊನಲಲಿ
ಕಡಿದು ಮುಳುಗಾಡುವ ಕೊಳಗುಳವ ಕಂಡು ಪರಿಣಾಮಿಸುವಂತೆ,
ಆನು ಪರಿಣಾಮಿಸುವೆನಯ್ಯಾ, ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ,
ನೀವು ಬಂದೆನ್ನ ಬೇಡಿದರೆ!
Transliteration Huṭṭuta dravyavanariyadavaṅge aiśvaryavanta maganādare
lakṣasaṅkhyeya hiraṇyava tandu santōṣapaḍisuvante,
kāḷagada mukhavāvudendariyada hande nr̥paṅge
obba kṣatriya kumāra huṭṭi, kiggaḍala raktada honalali
kaḍidu muḷugāḍuva koḷaguḷava kaṇḍu pariṇāmisuvante,
ānu pariṇāmisuvenayyā, kūḍalasaṅgamadēvā,
nīvu bandenna bēḍidare!
Manuscript
English Translation 2 If a rich son is born
to one born penniless,
he'll delight his father's heart
with gold counted in millions;
if a warrior son is born
to a milk-livered king
who doesn't know which way
to face a battle, he'll console
his father with a battlefront
sinking and floating
in a little sea of blood;
so will I console you
O lord of the meeting rivers,
if you should come
and ask me.
Translated by: A K Ramanujan
Book Name: Speaking Of Siva
Publisher: Penguin Books
----------------------------------
Even as a man who never knew
Wealth from his birth and then
Begets a wealthy son,
Finds happiness in bringing him
A gold coin many thousand worth;
Even as a coward king, who never knew
The battle's fringe and yet
Begets a hero for his son,
Finds joy in seeing a battlefield
Where he swims, slasing, in the stream
That flows from a pool of blood;
I shall be happy, O Lord
Kūḍala Saṅgama, if but you come
And beg of me!
Hindi Translation जन्म से निर्धन का धनी पुत्र हो
तो जैसे लाख स्वर्ण से संतुष्ट करता है,
युद्ध-मुख से अनभिज्ञ भीरू नृप का
क्षत्रिय कुमार पैदा हो,
तो जैसे उसे रक्त-प्रवाह में मारकाट करते,
तैरते, लडते, देख प्रसन्न होता है,
तुम मुझसे आकर माँगो
तो वैसे ही प्रसन्न होऊँगा, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation పుట్టు దరిద్రునకు సంపన్నుడు సుతుడై;
లక్షల హిరణ్యంబు తెచ్చి సంతసము గూర్చినట్లు;
రణమనయేదియో తెలియని రాచపందకు
వీరుడగు పుత్రుడు పుట్టి
రక్తపు మడుగు కాల్వల తునిగి
మునిగి తేలెడి సమరము చూచి సంతసించినటు:
నీవ వచ్చి నన్ను వేడ సుఖసంతృప్తి నందగలనయ్యా
కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation ஏழைக்குச் செல்வந்தன் மகனாயின்
இலட்சக்கணக்கில் பொன்னை அளித்து
மகிழ்ச்சியினை அளிப்பதனைய
போர்முனை என்னவென அறியாத அரசனுக்கு
ஒரு வீரமகன் பிறந்து, குருதிக் கடலின்
குருதிப்புனலில் வெட்டி மூழ்கி ஆடும்
போர்க்களத்தைக் கண்டு மகிழ்வதனைய
நான் மகிழ்வேன் ஐயனே, கூடல சங்கமதேவனே
நீர் வந்து என்னை வேண்டினால் ஐயனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
जन्मात संपत्ती न पाहिलेल्या पित्याचा पुत्र धनवान झाला तर
लाखाची संपत्ती पाहून आनंदी केल्याप्रमाणे,
युध्दाचे तोंडही न पाहिलेल्या डरपोक राजाच्या पोटी
एक क्षत्रिय कुमार जन्मून, पराक्रमाने युध्द करून,
शत्रूच्या मस्तक, धडाच्या रक्ताच्या लहान
समुद्रात पोहण्या-बुडण्यासारखे केले तर,
ते पाहून राजा आनंदी झाल्यासम,
मी आनंदी होतो कूडलसंगमदेवा,
तुम्ही माझे सर्वस्व मागितले असता.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ತಮ್ಮನ್ನು ಬೇಡುವವರೇ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಕೊರಗುವ ಸಿರಿವಂತರುಂಟೆ ? ಉಂಟು ಅವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು ! ಲೋಕದ ಸಿರಿವಂತರಿಗೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಯಾರೂ ಬೇಡದಿದ್ದರೆ ಪರಮಾನಂದ, ಬೇಡಿದರೋ ಮರಣ ಸಂಕಟ.
ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಜನ ಬಂದು ಬೇಡಿದರೂ ಅವರು ಕೊಟ್ಟು ತಣಿಯರು. ತಮ್ಮನ್ನು ಯಾರು ಬೇಡದಂದು ಅವರಿಗೆ ಬಡವಾದಂತೆ ಹೇಡಿಯಾದಂತೆ ಖಿನ್ನತೆ ನಿರುತ್ಸಾಹ, ಬೇಡಿದಂದು ಬಡವನಿಗೆ ಐಶ್ವರ್ಯ ಬಂದಂತೆ, ಹೇಡಿಗೆ ದಿಗ್ವಿಜಯವಾದಂತೆ ಸಾಶ್ಚರ್ಯ ಸುಖ ಸಡಗರ,
ತನ್ನ ಐಶ್ವರ್ಯವನ್ನು (ದಾನ ಮಾಡಿಯೇ ಆಗಲಿ) ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಇಷ್ಟು ಸುಖಪಡುವವರು ವಿರಳ. ಐಶ್ವರ್ಯವೆನ್ನುವುದೊಂದು ಕೆಟ್ಟ ಅಮಲು –ಅದು ಇಳಿದರೆ ಈ ರೀತಿಯ ಉಲ್ಲಾಸ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಪರಮ ಸುಖಾಕಾಂಕ್ಷಿಗಳಾದ ಧನಿಕರು ಸತ್ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ದಾನಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ವಿ : ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ದಟ್ಟ ದರಿದ್ರನಿಗೂ ಹೇಡಿಗೂ ಹೋಲಿಸಿಕೊಂಡು –ಅಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವ ದಾನಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಸುಪುತ್ರನಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿರುವುದು ಬಹುಸಮಂಜಸವಾಗಿದೆ, ಲೋಭಕ್ಕೂ ಮತ್ಸರಕ್ಕೂ ತವರುಮನೆಯಾದ ಈ ದೇಹದಲ್ಲಿ ದಾನಸಂಪನ್ನವೀರಗುಣ ಉಂಟಾಗುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಲ್ಲ –ಅದು ಸಂಭ್ರಮಿಸಬೇಕಾದ ಜೀವನಮಹೋತ್ಸವವೇ ಆಗದೆ.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
