ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿಯ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ - ದೇವರು
ತನು ನಿಮ್ಮದೆಂದ ಬಳಿಕ ಎನಗೆ ಬೇರೆ ತನುವಿಲ್ಲ;
ಮನ ನಿಮ್ಮದೆಂದ ಬಳಿಕ ಎನಗೆ ಬೇರೆ ಮನವಿಲ್ಲ;
ಧನ ನಿಮ್ಮದೆಂದ ಬಳಿಕ ಎನಗೆ ಬೇರೆ ಧನವಿಲ್ಲ.
ಇಂತೀ ತ್ರಿವಿಧವೂ ನಿಮ್ಮದೆಂದರಿದ ಬಳಿಕ
ಎನಗೆ ಬೇರೆ ವಿಚಾರವುಂಟೆ, ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ?
Transliteration Tanu nim'madenda baḷika enage bēre tanuvilla;
mana nim'madenda baḷika enage bēre manavilla;
dhana nim'madenda baḷika enage bēre dhanavilla.
Intī trividhavū nim'madendarida baḷika
enage bēre vicāravuṇṭe, kūḍalasaṅgamadēvā?
Manuscript
Music
Courtesy:
English Translation 2 When once the body is Thine own,
I have no body apart;
When once the mind belongs to Thee,
I have no mind apart;
When once wealth is Thine own,
I have no wealth apart.
When once I know These three
Are Thine, is there for me
Another thought apart,
O Kūḍala Saṅgama Lord?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation तन जब तुम्हारा है, मेरा दूसरा तन नहीं है,
मन जब तुम्हारा है,मेरा दूसरा मन नहीं है,
धन जब तुम्हारा है,मेरा दूसरा धन नहीं है,
मैं जब जानता हूँ, ये तीनों तुम्हारे हैं
तब मेरा अन्य विचार होगा कूडलसंगमदेव?
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation తనువు నీదనినంత నాకు వేరె తనువులేదు;
మనసు నీదనినంత నాకు వేరె మనసు లేదు;
ధనము నీదనినంత నాకు వేరె ధనము లేదు;
ఇట్లీ మూడు నీదని తెలిసినంత నాకు
వేరె విచారమే లేదు కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation உடல் உங்களுடையது, எனவே எனக்கு வேறு உடலில்லை
மனம் உங்களுடையது எனவே எனக்கு வேறு மனமில்லை
செல்வம் உங்களுடையது எனவே எனக்கு வேறு செல்வமில்லை
இவ்வாறு இந்த மூன்று விதமும் உங்களுடையதானபிறகு
எனக்கு வேறு கவலை உண்டோ, கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
देह तुझे होता, नरे देहं माझे
होता मन तुझे, नुरे मती
धन तुझे होता, नुरे धन माझे
त्रिविध हे तुझे, माझे काय ?
कूडलसंगमदेवा! त्रिविध होता तुझे
नुरे अन्य माझे, विचार ते
अर्थ - महात्मा बसवेश्वर या वचनात आपले तन, मन, धन, प्रभू कूडलसंगमदेवाचेच समजतात. व माझे असे येथे काहीच नाही असे स्पष्ट सांगतात. ते म्हणतात तन तुझेच असे म्हटल्यावर माझे शरीर कोठे उरले ? मन तुझेच असे म्हणता माझे मन कोठे उरले ? मला वेगळे असे मन उरलेच नाही. धन तुझेच असे म्हणताच, माझे असे कोणते धन उरले नाही. वरील तिन्ही तुझेच म्हटल्यामुळे माझे वेगळे विचार तरी कोठे उरले. हे माझ्या कूडलसंगमदेवा ! हे या जगात एकमेव तू जाणतोस.
""इत्यर्थ - तन, मन, धन, प्रभूस अर्पण म्हणताच शरीराने सर्व क्रिया प्रभूस समर्पण होतात. मन व बुद्धी शरीरगत असल्यामुळे त्याकरवी केले जाणारे विचार देखील प्रभूचेच ठरतात. येथे क्षुद्र जड धनाचा कोण विचार? येथे जड देह व चेतन अशी मन, बुद्धी, वेगळी करण्याचे कारणच उरत नाही. विविध समर्पण सहजरित्या घडते. सबब प्रभू वेगळा असा आचार विचारही संभवत नाही. येथे समर्पण वस्तु आणि समर्पण वस्तुद्वारा (देहद्वारा) घडलेले आचार विचार वेगळे असे करता येतच नसल्यामुळे महात्मा बसवेश्‍वरांचे सर्व आचार विचार हे प्रभूसत्‍तेनेच घडणारे सिद्ध होतात. मी केले किंवा त्यांनी केले (शिवानी) असा प्रश्‍नच उद्भवत नाही. हीच प्राण लिंग ऐक्याची लक्षणे होत. त्यामुळे भेदाभेद उरत नाहीत. सामान्य जिवाचे व्यवहार शरीर मन व बुद्धी, पर्यंतच सीमित असतात. तसे महात्मा बसवेश्‍वरांचे नव्हते. कारण ते देहासहित मन बुद्धी आपली कल्पीली नाही. ती सर्वस्वी परमेश्‍वराचीच कल्पीली म्हणून तद्वत सर्व इंद्रिय व्यवहार मन बुद्धीसह ईश्‍वर अनुज्ञेनेच घडत असत. तसे महात्मा बसवेश्‍वरांचे नव्हते. कारण ते देहासहित मन बुद्धी आपली कल्पीली नाही. ती सर्वस्वी परमेश्‍वराचीच कल्पिली. म्हणून तद्‍गत सर्व इंद्रिय व्यवहार मन बुद्धीसह ईश्‍वर अनुज्ञेनेच घडत असत.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
देह तुमचा म्हणाल्यावर मला दुसरा देह नाही.
मन तुमचे म्हणाल्यावर मला दुसरे मन नाही.
धन तुमचे म्हणाल्यावर मला दुसरे धन नाही.
कूडलसंगमदेवा, हे त्रिविध तुमचे म्हणाल्यावर मला दुसरा विचार आहे ?
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
Urdu Translation جب کہہ چکا اس تن کےسوا اورکوئی تن نہیں میرا
جب کہہ چکا اس مَن کےسوا اورکوئی مَن نہیں میرا
جب کہہ چکا اس دَھن کےسوا اورکوئی دھن نہیں میرا
جب کہہ چکا یہ تینوں بھی منسوب ہیں تجھ سے
کسی شئےکی مجھے فکر ہو پھرکوڈلا سنگم
Translated by: Hameed Almas
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ತನು ಮನ ಧನ ಮೂರು ಗುರು-ಲಿಂಗ-ಜಂಗಮದಸೋಹಕ್ಕೆ ಮೀಸಲೆಂದ ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗೆ ಖಾಸಗಿಯಾದುದೆಂಬುದೇನೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಹಣಕಾಸು ಆಸ್ತಿಪಾಸ್ತಿಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ –ಈ ತನು ಮನಗಳೂ ದೇವರ ಸ್ವತ್ತು –ಅವು ದೈವಭಕ್ತರಿಗೇ ಸಲ್ಲತಕ್ಕುದೆಂಬುದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಸಮಗ್ರ ಸಮಾಜವಾದ. ಆದರೆ ಅವರು ಅದನ್ನು “ದಾಸೋಹ” ಎಂಬ ಬೇರೆ ಹೆಸರಿಂದ ಕರೆದರಷ್ಟೆ.
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
