ಶರಣನ ಮಾಹೇಶ್ವರಸ್ಥಲ - ಆತ್ಮಶುದ್ಧಿ
ಕುಲಗೆಟ್ಟರೆ ಕೆಡಬಹುದಲ್ಲದೆ ಛಲಗೆಡಬಾರದು;
ಛಲಗೆಟ್ಟರೆ ಕೆಡಬಹುದಲ್ಲದೆ ಭಕ್ತಿಯ ಅನು ಕೆಡಬಾರದು,
ಭಕ್ತಿಯ ಅನು ಕೆಟ್ಟರೆ ಕೆಡಬಹುದಲ್ಲದೆ ಆಯತ ಕೆಡಬಾರದು;
ಆಯತ ಕೆಟ್ಟರೆ ಕೆಡಬಹುದಲ್ಲದೆ ಸ್ವಾಯತ ಕೆಡಬಾರದಯ್ಯಾ!
ಎಲೆ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಯ್ಯಾ, ಮುನ್ನ ಮುಟ್ಟಿತ್ತೆ ಮುಟ್ಟಿತ್ತು:
ಇನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದೆನಾದರೆ ನಿಮ್ಮ ರಾಣಿವಾಸದಾಣೆ!
Transliteration Kulageṭṭare keḍabahudallade chalageḍabāradu;
chalageṭṭare keḍabahudallade bhaktiya anu keḍabāradu,
bhaktiya anu keṭṭare keḍabahudallade āyata keḍabāradu;
āyata keṭṭare keḍabahudallade svāyata keḍabāradayyā!
Ele kūḍalasaṅgamadēvayya, munna muṭṭittu:
Innu muṭṭidenādare nim'ma rāṇivāsadāna!
Manuscript
English Translation 2 Let my caste perish if it will,
But not my strength of mind;
Let my will perish if it will,
But not my piety a whit,
Let piety perish if it will
But not the grace that comes to me;
Let this grace perish if it will,
But not the grace that is in me.
Let the bygone be bygone, O Lord
Kūḍala Saṅgama... should I relapse!
Let Guru's Curse be upon me!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation जाति नष्ट हो, तो हो
किंतु मन की दृढता नष्ट न हो;
मन की दृढता नष्ट हो, तो हो
किंतु भक्ति-पद्धति नष्ट न हो;
भक्ति-पद्धति नष्ट हो, तो हो;
किंतु आयत नष्ट न हो;
आयत नष्ट हो, तो हो
किंतु स्वायत नष्ट न हो;
कूडलसंगमेश, पहले जो किया वह किया
आगे स्पर्श करुँ तो तव रनिवास की सौगंध है ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Tamil Translation குலம் கெடின் கெடலாமன்றி, உறுதிகெடலாகாது
உறுதி கெடின் கெடலாமன்றி பக்திமுறை கெடலாகாது
பக்திமுறை கெடின் கெடலாமன்றி, தீட்சை கெடலாகாது
தீட்சை கெடின் கெடலாமன்றி தொடர்பு கெடலாகாது
கூடல சங்கமதேவனே, முன்பு துய்த்ததே துய்த்தது
இன்னும் துய்ப்பின், உம் தேவியின் மீது ஆணை.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
कुल नष्ट झाले तर होऊ दे, निष्ठा नष्ट होऊ नये.
निष्ठा नष्ट झाली तर होऊ दे, भक्ती नष्ट होऊ नये.
भक्ती नष्ट झाली तर होऊ दे, इष्टलिंग नष्ट होऊ नये.
आयत नष्ट झाले तर होऊ दे, स्वायत नष्ट होऊ नये.
हे कूडलसंगमदेवा, पूर्वी जे झाले ते होऊन गेले.
आता झाले तर तुमच्या राणीवासाची शपथ.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕುಲಧರ್ಮ, ಅದನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ತಾಳಬೇಕಾದ ಛಲ, ಆ ಛಲದಿಂದ ಅನುಸರಿಸಬೇಕಾದ ಶಿವಭಕ್ತಿಯ ವಿಧಿವಿಧಾನ, ಅದರಿಂದ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಇಷ್ಟಲಿಂಗಪೂಜೆ –ಇವನ್ನು ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ಪರಿಸರದ ಒತ್ತಡದಿಂದಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗದಿದ್ದರೂ ಪ್ರಾಣಲಿಂಗೋಪಸನೆಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಯಾವ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಆಗಲಿ ಬಿಡುವುದು ಸಲ್ಲದು.
ಕುಲ ಛಲ ಭಕ್ತಿವಿಧಾನ ಇಷ್ಟಲಿಂಗಪೂಜೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆಚರಣೆಗಳು ಬಾಹಿರಂಗಿಕವಾದುವು. ಪ್ರಾಣಲಿಂಗೋಪಾಸನೆಯಾದರೋ ತೀರ ಆಂತರಂಗಿಕ.
ಅಂತರಂಗವು ಬಹಿರಂಗದಂತೆ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಬಲಿಬೀಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅದು ಸಾಧಕನ ಸ್ವಕೀಯ ಶುದ್ಧಿಸಂಯಮಗಳ ಮೇಲೆಯೇ ಅವಲಂಬಿಸಿರುವುದಾಗಿ –ಆ ಮಾನಸಘಟ್ಟಿತನವೇ ಅವನ ಸಿದ್ಧಿಯ ಸಾಕ್ಷಿಯೂ ಆಗಿರುವುದು.
ಆದ್ದರಿಂದ ಸ್ವಾಯತ(ಪ್ರಾಣಲಿಂಗೋಪಾಸನ)ವು ಅನುಲ್ಲಂಘನೀಯವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕಾಚರಣೆ –ಎನ್ನುತ್ತಿರುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೀವನವು ಲೌಕಿಕವಾದ ಹಲವು ತುಮುಲಗಳಿಗೆ ತುಯ್ತಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಕೀರ್ಣ ಜೀವನ. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದುದು (ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ) ತಮ್ಮ ಅಂತರಂಗನಿಷ್ಠೆ (ಸ್ವಾಯತೋಪಾಸನೆ)ಯಿಂದಲೇ.
ಹೀಗಾಗಿ ಅವರು ತಾಯಿ ಪಾರ್ವತಿಯ ಮೇಲೆ ಅಣೆಯಿಟ್ಟು ಆ ತಮ್ಮ ಅಂತರಂಗವನ್ನು ಎಲ್ಲ ವಿಧವಾದ ಪ್ರದೂಷಣಗಳಿಂದಲು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವರು. (ಬಸವಣ್ಣನವರು ಇಷ್ಟಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟ ಒಂದು ಪರಿಮಿತಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದು).
- ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು
ಡಾ.ಎಲ್. ಬಸವರಾಜು
