ಶ್ರೋತ್ರ ತ್ವಕ್ಕು ನೇತ್ರ ಜಿಹ್ವೆ ಘ್ರಾಣವೆಂಬ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಂಗಳು.
ಸಾಕ್ಷಿ:
``ಶ್ರೋತ್ರತ್ವಕ್‍ನೇತ್ರಜಿಹ್ವಾಶ್ಚ ಘ್ರಾಣಂ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಾಸ್ತಥಾ|
ಆಕಾಶ ಅಗ್ನಿವಾರ್ಯುಶ್ಚ ಅಪ್‍ಪೃಥ್ವೀ ಕ್ರಮೇಣ ಚ||''
ಎಂದುದಾಗಿ, ಇವಕ್ಕೆ ವಿವರ:
ಶ್ರೋತ್ರೇಂದ್ರಿಯಕ್ಕೆ ಆಕಾಶವೆಂಬ ಮಹಾಭೂತ,
ದಶದಿಕ್ಕುಗಳೆ ಅಧಿದೈವ, ಅದಕ್ಕೆ ಶಬ್ದ ವಿಷಯ.
ಅಕ್ಷರಾತ್ಮಕ ಅನಕ್ಷರಾತ್ಮಕ ಇವು ಎರಡು ಅಕ್ಷರ ಭೇದ.
ತ್ವಗಿಂದ್ರಿಯಕ್ಕೆ ವಾಯುವೆಂಬ ಮಹಾಭೂತ, ಚಂದ್ರನಧಿದೇವತೆ
ಅದಕ್ಕೆ ಸ್ಪರುಶನ ವಿಷಯ; ಮೃದು ಕಠಿಣ ಶೀತ ಉಷ್ಣ
ಇವು ನಾಲ್ಕು ಸ್ಪರುಶನ ಭೇದ.
ನೇತ್ರೇಂದ್ರಿಯಕ್ಕೆ ಅಗ್ನಿಯೆಂಬ
ಮಹಾಭೂತ, ಸೂರ್ಯನಧಿದೇವತೆ.
ಅದಕ್ಕೆ ರೂಪ ವಿಷಯ; ಶ್ವೇತಪೀತ ಹರಿತ
ಮಾಂಜಿಷ್ಟ ಕೃಷ್ಣ ಕಪೋತವರ್ಣ ಇವಾರು ರೂಪಭೇದ.
ಜಿಹ್ವೇಂದ್ರಿಯಕ್ಕೆ ಅಪ್ಪುವೆಂಬ ಮಹಾಭೂತ, ವರುಣನಧಿದೇವತೆ.
ಅದಕ್ಕೆ ರಸ ವಿಷಯ; ಮಧುರ ಆಮ್ಲ ತಿಕ್ತ
ಕಟು ಕಷಾಯ ಲವಣ ಇವಾರು ರಸಭೇದ.
ಘ್ರಾಣೇಂದ್ರಿಯಕ್ಕೆ ಪೃಥ್ವಿಯೆಂಬ ಮಹಾಭೂತ.
ಅಶ್ವಿನಿ ಅಧಿದೇವತೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಗಂಧ ವಿಷಯ;
ಸುಗಂಧ ದುರ್ಗಂಧವೆರಡು ಗಂಧ ಭೇದ.
ಇಂತೀ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯೆಂಬ ಶುನಕ
ಕಂಡಕಡೆಗೆ ಹರಿಯುತಿವೆ.
ಈ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯವ ನಿರಸನವ ಮಾಡಿ,
ಪಂಚವದನನೊಳು
ಬೆರದಿಪ್ಪ ನಿರ್ವಂಚಕ ಶರಣಂಗೆ
ನಮೋ ನಮೋ ಎಂಬೆನಯ್ಯಾ
ಪರಮಗುರು ಪಡುವಿಡಿ ಸಿದ್ಧಮಲ್ಲಿನಾಥಪ್ರಭುವೆ.
Transliteration Śrōtra tvakku nētra jihve ghrāṇavemba pan̄cēndriyaṅgaḷu.
Sākṣi:
``Śrōtratvaknētrajihvāśca ghrāṇaṁ pan̄cēndriyāstathā|
ākāśa agnivāryuśca appr̥thvī kramēṇa ca||''
endudāgi, ivakke vivara:
Śrōtrēndriyakke ākāśavemba mahābhūta,
daśadikkugaḷe adhidaiva, adakke śabda viṣaya.
Akṣarātmaka anakṣarātmaka ivu eraḍu akṣara bhēda.
Tvagindriyakke vāyuvemba mahābhūta, candranadhidēvate
adakke sparuśana viṣaya; mr̥du kaṭhiṇa śīta uṣṇa
ivu nālku sparuśana bhēda.
Nētrēndriyakke agniyemba
Mahābhūta, sūryanadhidēvate.
Adakke rūpa viṣaya; śvētapīta harita
mān̄jiṣṭa kr̥ṣṇa kapōtavarṇa ivāru rūpabhēda.
Jihvēndriyakke appuvemba mahābhūta, varuṇanadhidēvate.
Adakke rasa viṣaya; madhura āmla tikta
kaṭu kaṣāya lavaṇa ivāru rasabhēda.
Ghrāṇēndriyakke pr̥thviyemba mahābhūta.
Aśvini adhidēvate, idakke gandha viṣaya;
sugandha durgandhaveraḍu gandha bhēda.
Intī pan̄cēndriyemba śunaka
kaṇḍakaḍege hariyutive.
Ī pan̄cēndriyava nirasanava māḍi,
pan̄cavadananoḷu
beradippa nirvan̄caka śaraṇaṅge
namō namō embenayyā
paramaguru paḍuviḍi sid'dhamallināthaprabhuve.
