ಒಡವೆ ಭಂಡಾರ ಕಡವರ ದ್ರವ್ಯವ ಬಡ್ಡಿ ಬೆವಹಾರಕ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟು,
ಮನೆಯ ಗೋಂಟಿನಲ್ಲಿ ಹೊಯಿದುಕೊಂಡಿದ್ದೆನಾದಡೆ
ಅದು ಎನ್ನರ್ಥವಲ್ಲ, ಅನರ್ಥವೆಂದೆಂಬೆ.
ಸಂಗಮದೇವಾ, ನೀನು ಜಂಗಮರೂಪಾಗಿ ಬಂದು
ಆ ಧನವನು ನೀನು ಬಲ್ಲಂತೆ ಎನ್ನ ಮುಂದೆ ಸೂರೆಗೊಳುತಿರ್ದಡೆ,
ನಾನು ಬೇಕು ಬೇಡೆಂದು ಮನದಲ್ಲಿ ಮರುಗಿದೆನಾದಡೆ
ನಿಮ್ಮಾಣೆ, ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಮಥರಾಣೆ, ಮನದೊಡೆಯ ನೀನೆ ಬಲ್ಲೆ.
ಕಾಮನೇಮವೆಂಬ ಸಿಂಧುಬಲ್ಲಾಳನ ವಧುವ
ಸರ್ವಭುವನದೊಡೆಯ ಸಂಗಮದೇವರು ಬೇಡುವಂತಲ್ಲ.
ಎನ್ನ ಸತಿ ನೀಲಲೋಚನೆ ಪೃಥ್ವಿಗಗ್ಗಳೆಯ ಚೆಲುವೆ,
ಆಕೆಯನು ಸಂಗಮದೇವಾ, ನೀನು ಜಂಗಮರೂಪಾಗಿ ಬಂದು
ಎನ್ನ ಮುಂದೆ ಸಂಗವ ಮಾಡುತ್ತಿರಲು
ಎನ್ನೊಡನಿರ್ದ ಸತಿಯೆಂದು ಮಾಯಕ್ಕೆ ಮರುಗಿದೆನಾದಡೆ
ನಿಮ್ಮಾಣೆ, ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಮಥರಾಣೆ, ಮನದೊಡೆಯ ನೀನೆ ಬಲ್ಲೆ.
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ ಸಿರಿಯಾಳಸೆಟ್ಟಿ ಚಂಗಳವ್ವೆಯ ಮನೆಗೆ ಬಂದು
ಅವರ ಮಗನ ಬೇಡುವಂತಲ್ಲ.
ಸಂಗಮದೇವಾ, ನಿಮ್ಮ ಹೆಸರ ಚಿಕ್ಕಸಂಗಯ್ಯನಿದ್ದಾನೆ.
ನೀನು ಜಂಗಮರೂಪಾಗಿ ಬಂದು, ಆತನ ಹಿಡಿದು
ಎನ್ನ ಮುಂದೆ ಹೆಡಗುಡಿಯ ಕಟ್ಟಿ, ಚಿನಿಖಂಡವ ಮಾಡಿ
ಬಾಣಸವ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ,
ಎನ್ನ ಉದರದಲ್ಲಿ ಬಂದ ಪುತ್ರನೆಂದು ಮಾಯಕ್ಕೆ ನಾನು
ಮರುಗಿದೆನಾದಡೆ
ನಿಮ್ಮಾಣೆ, ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಮಥರಾಣೆ, ಮನದೊಡೆಯ ನೀನೆ ಬಲ್ಲೆ.
ಇಂತೀ ತ್ರಿವಧವೂ ಹೊರಗಣವು.
ಎನ್ನ ನೋವಿನೊಳಗಲ್ಲ, ಎನ್ನ ಬೇನೆಯೊಳಗಲ್ಲ.
ಇನ್ನು ನಾನಿದೇನೆ,
ಕದ್ದ ಕಳ್ಳನ ಕಟ್ಟುವಂತೆ ಕಟ್ಟಿ,
ನೀನು ಜಂಗಮರೂಪಾಗಿ ಬಂದು
ಎನ್ನಂಗದ ಮೇಲೆ ಶಸ್ತ್ರವನ್ನಿಕ್ಕಿ ನೋಡು,
ಸೂಜಿಯ ಮೊನೆಯಂತಿರ್ದ ಶೂಲದ ಮೇಲಿಕ್ಕಿ ನೋಡು,
ನವಖಂಡವ ಮಾಡಿ ಕಡಿಕಡಿದು ನೋಡು,
ಆ ಶೂಲವೈದ್ಯೆದು ಮುಖವಾಗಿ ಹಾಯುವಾಗ ಹರಿತಿನಿಸಿ ನೋಡು.
ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಎನ್ನಭಂಗಬಡಿಸಿ ನೋಡಿದಡೆಯೂ
ಲಿಂಗಾರ್ಚನೆಯ ಮಾಡುವುದ ಬಿಡೆ,
ಜಂಗಮದಾಸೋಹವ ಕೊಂಬುದ ಬಿಡೆ,
ಪಾದತೀರ್ಥಪ್ರಸಾದವ ಕೊಂಬುದ ಬಿಡೆ.
ಇಂತೀ ತ್ರಿವಿಧಕ್ಕೆ ರೋಷವ ಮಾಡಿಬಿಟ್ಟೆನಾದಡೆ,
ನಿಮ್ಮಣೆ, ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಮಥರಾಣೆ.
ಇಷ್ಟರೊಳಗೆ ತಪ್ಪುಳ್ಳಡೆ ಮೂದಲಿಸಿ ಮೂಗಕೊಯಿ,
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ.
Transliteration Oḍave bhaṇḍāra kaḍavara dravyava baḍḍi bevahārakke koṭṭu,
maneya gōṇṭinalli hoyidukoṇḍiddenādaḍe
adu ennarthavalla, anarthavendembe.
Saṅgamadēvā, nīnu jaṅgamarūpāgi bandu
ā dhanavanu nīnu ballante enna munde sūregoḷutirdaḍe,
nānu bēku bēḍendu manadalli marugidenādaḍe
nim'māṇe, nim'ma pramatharāṇe, manadoḍeya nīne balle.
Kāmanēmavemba sindhuballāḷana vadhuva
sarvabhuvanadoḍeya saṅgamadēvaru bēḍuvantalla.
Enna sati nīlalōcane pr̥thvigaggaḷeya celuve,
Ākeyanu saṅgamadēvā, nīnu jaṅgamarūpāgi bandu
enna munde saṅgava māḍuttiralu
ennoḍanirda satiyendu māyakke marugidenādaḍe
nim'māṇe, nim'ma pramatharāṇe, manadoḍeya nīne balle.
Pratyakṣavāgi siriyāḷaseṭṭi caṅgaḷavveya manege bandu
avara magana bēḍuvantalla.
Saṅgamadēvā, nim'ma hesara cikkasaṅgayyaniddāne.
Nīnu jaṅgamarūpāgi bandu, ātana hiḍidu
enna munde heḍaguḍiya kaṭṭi, cinikhaṇḍava māḍi
Bāṇasava māḍuvalli,
enna udaradalli banda putranendu māyakke nānu
marugidenādaḍe
nim'māṇe, nim'ma pramatharāṇe, manadoḍeya nīne balle.
Intī trivadhavū horagaṇavu.
Enna nōvinoḷagalla, enna bēneyoḷagalla.
Innu nānidēne,
kadda kaḷḷana kaṭṭuvante kaṭṭi,
nīnu jaṅgamarūpāgi bandu
ennaṅgada mēle śastravannikki nōḍu,
Sūjiya moneyantirda śūlada mēlikki nōḍu,
navakhaṇḍava māḍi kaḍikaḍidu nōḍu,
ā śūlavaidyedu mukhavāgi hāyuvāga haritinisi nōḍu.
Ī rītiyalli ennabhaṅgabaḍisi nōḍidaḍeyū
liṅgārcaneya māḍuvuda biḍe,
jaṅgamadāsōhava kombuda biḍe,
pādatīrthaprasādava kombuda biḍe.
Intī trividhakke rōṣava māḍibiṭṭenādaḍe,
nim'maṇe, nim'ma pramatharāṇe.
Iṣṭaroḷage tappuḷḷaḍe mūdalisi mūgakoyi,
kūḍalasaṅgamadēvā.
Hindi Translation गहने, भंडार, सोना एवं द्रव्यों को
ब्याज के व्यवहार में लगाकर
घर के कोने में रखे तो,
वह मेरा धन नहीं, दूसरों का है।
संगमदेवा, तुम जंगम रूप में आकर
उस धन को जैसे चाहते हो वैसे मेरे सामने
खर्च कर दे तो,
यदि मैं चाहूँ या न चाहूँ,मन में व्याकुल हो तो
आपकी कसम, आपके प्रमथों की कसम, मेरे मन के स्वामी
तुम ही जानते।
कामनेम नाम सिंधुबल्लाळ की वधू को
भुवनाधिपति संगमदेव माँगते नहीं
मेरी पत्नि नीललोचने भुवन सुंदरी,
संगमदेवा तुम जंगम रूप में आकर
मेरे सामने उसका संग कर रहे तो,
मेरे साथ रही पत्नि समझ दुःखी हो तो
आपकी कसम आपके प्रमथों की कसम,
मेरे मन के स्वामी तुम ही जानते।
प्रत्यक्ष होकर सिरियाळसेट्टी चंगळव्वे के घर आकर
उनके बेटे माँगने जैसे नहीं
संगमदेव आपके नाम का चिक्कसंगय्या है,
तुम जंगमरूप में आकर, उसे पकडकर
मेरे सामने हाथ बाँधकर टुकडे टुकडे कर
पकाये तो,
मेरे उदर से पैदा बेटा समझ माया से दुःखी हो तो
आपकी कसम, आपके प्रमथों की कसम, मेरे मन के स्वामी
तुम ही जानते।
ऐसे त्रिविध से बाहर के
मेरा दुःख, मेरा दर्द, मैं इनसे बाहर हूँ,
अब मैं हूँ,
चोरी किये चोर के जैसे बाँधो
तुम जंगम रूप में आकर
मेरे शरीर पर शस्त्र रखकर देखो,
तीखा शूल पर चढ़ाकर देखो,
सूई की नोक जैसे शूल पर चढ़ाकर देखो,
नवखंड कर टुकडे टुकडे कर देखो,
शूल तीक्ष्ण होकर पार करके देखो,
इस तरह मुझे भंग करते देखने पर भी
लिंगार्चन न छोडता,
जंगम दासोह प्रसाद लेना न छोडता,
ऐसे त्रिविध क्रोधों को छोडे तो,
आपकी कसम, आपके प्रमथों की कसम,
इनमें से गलती हो तो निंदाकर, नाक काटो
कूडलसंगमदेवा।
Translated by: Eswara Sharma M and Govindarao B N
Marathi Translation
धन, दागिणे, कनक यांचा व्याजाने व्यवहार करीत,
घरात ही सर्व संपत्ती लपवून ठेवली तर ती संपत्ती माझी नाही,
ती अनर्थ संपत्ती म्हणतो.
संगमदेवा, तुम्ही जंगमरुप घेऊन
येऊन ती संपत्ती तुम्हाला पाहिजे तेवढी घेऊन गेला तर,
मी मनातून जरी त्यास आडकाठी केली तर,
तुमची शपथ, तुमच्या प्रमथांची शपथ.
मनाचे स्वामी तुम्ही सर्व जाणता.
कामव्रत म्हणूनी सिंधू बल्लाळची वधू
सर्व सृष्टीचा मालक संगमनाथ मागणारा नाही.
माझी सती नीललोचना अनुपम सुंदरी, संगमदेव
जंगमरुपात येऊन तुम्ही तिला मागून
माझ्यासमोर संग केला तर,
माझी सती म्हणून मायेने व्यथीत झालो
तर तुमची शपथ, तुमच्या प्रमथांची
शपथ, मनाचे स्वामी तुम्ही जाणता
श्रीयाळ-चांगुणाच्या घरी येऊन
त्यांच्या मुलाला मागितल्याप्रमाणे
संगमनाथ मागणार नाही.
संगमदेवा, तुमचे नाव चिक्कसंगय्या आहे.
तुम्ही जंगमरुपात येऊन त्याला माझ्या
समोर तुकडे करून शिजवून जेवण केला तर
माझ्या पोटचा पुत्र म्हणून मायेने व्यथीत झालो तर
तुमची शपथ, तुमच्या प्रमथांची शपथ.
मनाचे स्वामी तुम्ही सर्व जाणता.
हे तीनही माझे नाहीत. त्यामुळे मी दुःखी
होत नाही, व्यथीत होत नाही.
आता मी आहे? मला चोराप्रमाणे बांधून ठेव.
तुम्ही जंगमरुपात येऊन माझ्या देहावर शस्त्र चालवा.
माझे तुकडे तुकडे कर.
सुईच्या तिक्ष्ण सुळावर चढव. माझे नऊ तुकडे करून कापून कापूण पहा.
त्या सुळाचे पाचमुखी साप होऊन डसवावे,
अशाप्रकारे तुम्ही मला कसाही त्रास दिला तरी,
लिंगार्चना सोडणार नाही. जंगमदासोह सोडणार नाही.
पादोदक-प्रसाद घेतल्याविना राहणार नाही.
या त्रिविधावर रागावून सोडले तर तुमची शपथ, तुमच्या प्रमथांची शपथ,
यात चूकता प्रथम नाक कापावे कूडलसंगमदेवा.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
