ಭಕ್ತನ ಜ್ಞಾನಿಸ್ಥಲ - ಪೂಜೆ
ಒಲವಿಲ್ಲದ ಪೂಜೆ, ನೇಹವಿಲ್ಲದ ಮಾಟ!
ಆ ಪೂಜೆಯೂ, ಆ ಮಾಟವೂ
ಚಿತ್ರದ ರೂಹು ಕಾಣಿರಣ್ಣಾ! ಚಿತ್ರದ ಕಬ್ಬು ಕಾಣಿರಣ್ಣಾ!
ಅಪ್ಪಿದಡೆ ಸುಖವಿಲ್ಲ! ಮೆಲಿದರೆ ರುಚಿಯಿಲ್ಲ!
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ, ನಿಜವಿಲ್ಲದವನ ಭಕ್ತಿ!!
Transliteration Olavillada pūje, nēhavillada māṭa!
Ā pūjeyu, ā māṭavu
citrada rūhu kāṇiraṇṇā! Citrada kabbu kāṇiraṇṇā!
Appidaḍe sukhavilla! Melidare ruciyilla!
Kūḍalasaṅgamadēvā, nijavilladavana bhakti!!
Manuscript
Transcription of Tamil Mss in the Paris National Libray (1780 AD) 
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985
Discovered and Transcribed by Dr Shivamurthy Shivacharya Mahaswamiji, Sirigere, in the year 1985 English Translation 2 A worship without love
And an unfeeling act,
Behold, my brothers, is
A pictured loveliness
(No joy in its embrace),
A painted sugar-cane
(No relish in its taste),
O Kūḍala Saṅgama Lord,
Without sincerity
It is no piety.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Hindi Translation श्रद्धा-हीन पूजा! स्नेह हीन क्रिया
वह पूजा, वह क्रिया देखो भाई चित्रित रूप है
देखो भाई चित्रित ऊख है
आलिंगन में सुख नहींचर्वण में स्वाद नहीं -
कूडलसंगमदेव, ऐसी है श्रद्धा-हीन की भक्ती॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
Telugu Translation ఒలువు లేని పూజ! చెలిమిలేని చేత!!
ఆ పూజయు నా చేతయు; చిత్రితరూపము తెలియుమన్నా!
చిత్రపుచెఱకు తెలియుమన్నా:
సుఖము లేదెదజేర్ప: చవిలేదు నమలగ
నిజము లేనివాని భక్తి కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Tamil Translation அன்பிலா வழிபாடு, அன்பிலா முயக்கம்
அவ்வழிபாடும், அம்முயக்கமும்,
ஓவத்தினுருவம் காணாய் ஓவக்கரும்பு காணாய்,
தழுவினாலின்பமிலை, மென்றாற் சுவையிலை,
கூடல சங்கம தேவனே, உண்மையிலோன் தன் பக்தி.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translation
प्रितीविण पुजणे, स्नेहविण आचार
जैसे ते सुंदर चित्र जाणा
चित्रातील ऊस नच गोडी त्यात
धरिता मिठीत, नाही सुख
कूडलसंगमदेवा ! निजविण भक्ति
अशी त्यांची गती,वरपांगी
अर्थ - प्रेमाशिवाय पूजणे व स्नेहशिवाय आचार म्हणजे जणू कागदावरील सुंदर चित्र जाणावे. चित्रातील ऊस खाता येत नाही. रसस्वाद व त्यातील गोडी कधीतरी मिळू शकेल का ? चित्रात उसाचे मळे भरघोस वाढलेले दिसत आहेत म्हणून त्यास आवडीने मिठी भारता येईल का ? म्हणून पूजा करताना त्यात दंभ नसावा. नाहीतर ती चित्राकृती जाणावी. आवडीने व श्रद्धेने केलेली पूजा परमेश्वर प्राप्तीचा खरा मार्ग होय व त्यातील गोडी चाखता येईल. नाहीतर त्याची पूजा आराधना वरपांगी ठरते.
Translated by Rajendra Jirobe, Published by V B Patil, Hirabaug, Chembur, Mumbai, 1983
श्रध्देविना पूजा, प्रेमाविना उपासना अशी पूजा,
अशी उपासना चित्रातील आकृती प्रमाणे आहे.
चित्रातील ऊसा प्रमाणे आहे.
आलिंगनाने सुख नाही,
चावण्यात गोडी नाही.
कूडलसंगमदेवा, सत्य रहित भक्ती.
Translated by Shalini Sreeshaila Doddamani
Urdu Translation نہ ہوجس میں محبّت وہ پُرستش اس طرح ہوگی
کہ جیسے بے زباں تصویرکا حُسنِ نظرافزا
نہ ہوجس میں عقیدت کی تپش وہ کام یوں ہوگا
کسی سادہ ورق پرجس طرح گنے کا نقشہ ہو
کہ جس سے لذتِ کام ودہن کی سعیٔ لا حاصل
یہی حالت ہےجانواُن پرستاروں کی دنیا میں
عقیدت کےبنا جو پوجتے ہیں کوڈلا سنگم
Translated by: Hameed Almas
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು ನೇಪ = ; ಮಾಟ = ; ರೂಹು = ರೂಪ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನಿಜವಿಲ್ಲದ ಭಕ್ತಿ
ಪೂಜೆಯು ದೃಢಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಕೂಡಿರಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ಈ ಹಿಂದಿನ ವಚನದಲ್ಲಿ ನೋಡಿದೆವು. ಇಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಅಂತಹ ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ಒಲವು ಅಂದರೆ ಪ್ರೀತಿಯೂ ಇರಬೇಕೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಂದರೆ ಪೂಜೆಯು ಕೇವಲ ಒಂದು ಬೂಟಾಟಿಕೆಯ, ಆಡಂಬರದ ಅಥವಾ ಸೋಗಿನ ಕಾರ್ಯವಾಗಬಾರದು. ಅದರಲ್ಲಿ ನಿಜವಾದ ಪ್ರೇಮವಿರಬೇಕು. ಅದರಂತೆಯೇ ನಾವು ಮಾಡುವ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯ (ಮಾಟ) ವಾಗಲೀ ನಿಜವಾದ ಪ್ರೀತಿ ಶ್ರದ್ಧೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರಬೇಕು. ಅದಿಲ್ಲದೆ ಪೂಜೆಯಾಗಲೀ ಅಥವಾ ಇನ್ನಾವುದೇ ಕಾರ್ಯವಾಗಲೀ ಚಿತ್ರ ಫಲಕದಲ್ಲಿರುವ ಭಾವಚಿತ್ರ ಹಾಗೂ ಕಬ್ಬಿನಂತೆಯೇ ಸರಿ. ಭಾವಚಿತ್ರವನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡರೆ ಅದರಿಂದ ಯಾವ ಸುಖವೂ ದೊರೆಯದು. ಅದರಂತೆಯೇ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಕಬ್ಬನ್ನು ತಿಂದರೆ ಅದರಿಂದ ನಿಜವಾದ ಕಬ್ಬಿನ ರುಚಿಯು ಉಂಟಾಗದು.
ದೇವರ ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿರುವ ಒಲವೇ (ಪ್ರೀತಿಯೇ) ಭಕ್ತಿ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ಒಲವಿಲ್ಲವೆಂದ ಮೇಲೆ ಭಕ್ತಿಯಿಲ್ಲವೆಂದೇ ಅರ್ಥ. ಅಂತಹ ಭಕ್ತಿಯಿಲ್ಲದವನು ಮಾಡುವ ಪೂಜೆಯು ಚಿತ್ರಫಲಕದಲ್ಲಿರುವ ಭಾವಚಿತ್ರದ ಅಪ್ಪುಗೆಯಂತೆ, ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಕಬ್ಬನ್ನು ತಿಂದಂತೆ.
- ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು ಡಾ. ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು.
