Hindi Translationकाय-विकार सताते हैं ।
मनो विकार योग देते हैं,
इंद्रिय विकार मंडराते हैं
मैं भँवर में चक्कर खा रहा हूँ
मुझे मत उलझाओ देव,
अन्य मन मत बनाओ
त्वल्लीन मन बनाओ ॥
अनुपम सुख सार निलय शरणों से
मैं यही प्रार्थना करता हूँ
कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation The body's passions plague me, Lord ;
The passions of the mind are leagued:
The sensual passions whirl about !
I am eddying in an eddy - Lord,
Let me not be engulfed therein !
Make me not mind aught else
But thee, O Lord !
This only I beg thy Śaraṇās -
The matchless essence of the Bliss,
O Lord Kūḍala Saṅgama !
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஉடற் விகற்பம் அலைக்கிற தையனே!
மன விகற்பம் கூடியுள தையனே!
புலன் விகற்பம் சூழ்ந்துள தையனே!
சுழலினுள்ளே சுழல்கிறேன் சிக்க வையாதிரு மையனே,
வேற்றெண்ணத்தைக் களைவாய் ஐயனே,
உன் எண்ணமதை யிடுவாயையனே!
இணையிலா துணிபொருள் மெய்யடியாரிடம்
கூடல சங்கம தேவனே, இதனையே யிறைஞ்சுகிறே னையனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿದರೆ ಸಾಕೆಂಬ ಕಾಯವಿಕಾರವೇ ಮಹಾನದಿಯಾಗಿ-ಅದು ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದಿ ಮನೋವಿಕಾರವೆಂಬ ಉಪನದಿಗಳೊಡನೆ ಕೂಡಿಕೊಂಡು, ಶಬ್ದ, ಸ್ಪರ್ಶ, ರೂಪ ರಸ ಮುಂತಾದ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯ ವಿಷಯಗಳೆಂಬ ಮಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸುಳಿಸುತ್ತಿ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವ ಈ ಸಂಸಾರಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ಈ ಜೀವ ಸಿಕ್ಕಿಸಾಯಬಾರದೆಂಬುದೇ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಆಶಯ.
ಈ ಹುಚ್ಚು ಹೊಳೆಯಲ್ಲಿ ಯಾರಾಗಲಿ ಕೊಚ್ಚಿಹೋಗದಿರಬೇಕಾದರೆ-ಚಿತ್ತದಲ್ಲಿ ಶಿವನನ್ನು ದೃಢವಾಗಿ ಧರಿಸಬೇಕು. ಹಾಗಲ್ಲದೆ ಭಂಡತನದ ಅಲ್ಪಜೀವನಕ್ಕೆ ಆಶೆಬಟ್ಟರೆ ಈ ಮಾಯಾಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ಕೊಚ್ಚಿ ಹೋಗಿ ಯಾವುದೋ ಕೊಚ್ಚೆಯ ತೀರದಲ್ಲಿ ಹೆಣವಾಗಿ ತೇಲುವುದು ತಪ್ಪಿದ್ದಲ್ಲ.
ಹೀಗೆ ಅತಿಚೇಷ್ಟೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ನಿಶ್ಚೇಷ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವ ವ್ಯರ್ಥಜೀವನ ತಮಗೆ ಒದಗದಿರಲೆಂದು ಶಿವನಲ್ಲಿಯೂ ಶಿವಶರಣರಲ್ಲಿಯೂ ಆ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಮೊರೆಯಿಡುತ್ತಿರುವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
