Hindi Translationसमीप जाओ सज्जन संग करो,
दूर जाओ दुर्जन संग मत करो;
कोई साँप हो, विष एक है,
ऐसे लोगों का संग मत करो;
अंतरंग-शुद्धि हीन व्यक्तियों का संग
घोर कालकूट विष है, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Go, and make friends
With the righteous ones !
But shun the company of
The worthless ones !
Whatever the snake may be,
The poison is same :
Avoid the fellowship
Of such as these.
The friendship of those
Who are not pure of heart
Is hemlock, deadly bane,
O Kūḍala Saṅgama Lord !
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಕಾಳಕೂಟ = ವಿಷ ಸರ್ಪ, ತೀರ್ವವಾದ ವಿಷ; ಸಿಂಗಿ = ಒಂದು ಬಗೆಯ ಘೋರ ವಿಷ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದುರ್ಜನರ ಸಹವಾಸ ಬೇಡ
ಕಾಯ್ದ ಹಾಲಿಗೆ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಬೆರೆಸಿದರೆ ಕುಡಿಯಲು ಹಿತಕರವಾಗಿರುವುದು ನಿಜ. ಆದರೆ ಅದೇ ಹಾಲಿಗೆ ವಿಷವನ್ನು ಬೆರಸಿದರೆ? ಅದು ಹಾಲಾಗಿ ಉಳಿಯದೆ ಹಾಲಾಹಲ (ವಿಷ) ವಾಗಿ ಜೀವನವೆಂಬ ಸಮರದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಲಾಗದ ಹೇಡಿಗೆ ಹಿತವಾಗಬಹುದೇ ಹೊರತು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಅಹಿತಕಾರಿಯೇ. ಹೀಗೆ ಹಾಲು ಸಕ್ಕರೆಯ ಸಹವಾಸದಿಂದ ಕುಡಿಯಲು ಯೋಗ್ಯವೆನಿಸಿದರೆ, ಅದೇ ಹಾಲು ವಿಷದ ಸಹವಾಸದಿಂದ ಕುಡಿಯಲು ಅಯೋಗ್ಯವೆನಿಸುವುದು. ಹೀಗೆ ಹಾಲಿನ ಯೋಗ್ಯಾಯೋಗ್ಯತೆಗೆ ಅದಕ್ಕಿರುವ ಸಕ್ಕರೆಯ ಅಥವಾ ವಿಷದ ಸಂಪರ್ಕವೇ ಕಾರಣ. ಹೀಗೆಯೇ ಮನುಷ್ಯನ ಮಾನಸಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಹವಾಸವು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದುದು. ನಡೆ ನುಡಿ ಪರಿಶುದ್ಧವುಳ್ಳ ಸತ್ಪುರುಷರ ಸಂಪರ್ಕದಿಂದ ಒಬ್ಬನು ಮಹಾನ್‌ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಮಾನವ ಕುಲಕ್ಕೇ ಒಂದು ದಾರಿ ದೀವಿಗೆ ಯಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಅದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ದುಷ್ಪರ ಸಹವಾಸದಿಂದ ಅವರ ದುರ್ಗುಣಗಳನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡು ಮಾನವ ಕುಲಕ್ಕೇ ಒಬ್ಬ ಮಹಾ ಕಂಟಕಿಯಾಗಬಹುದು. ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಲೇ ಬಸವಣ್ಣನವರು 'ಸಾರ ಸಜ್ಜನರ ಸಂಗವ ಮಾಡುವುದು; ದೂರ ದುರ್ಜನರ ಸಂಗ ಬೇಡವಯ್ಯಾ' ಎಂದು ಸಜ್ಜನರ ಸಂಗದಲ್ಲಿರಲು, ದುರ್ಜನರ ಸಂಗದಿಂದ ದೂರವಿರಲು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಯಾವ ಹಾವಾದರೇನು? ಅದರೊಳಗಿರುವ ವಿಷ ಮಾತ್ರ ಒಂದೇ, ಅದು ಮರಣ ತರುವಂತಹುದೇ. ಅಂತೆಯೇ ಅಂತರಂಗ ಪರಿಶುದ್ಧವಿಲ್ಲದವರು ಯಾರಾದರೇನು? ಅವರಲ್ಲಿರುವ ದುರ್ಗುಣಗಳು ಹಾವಿನ ವಿಷಕ್ಕೆ ಸಮ. ಅಂಥವರಿಂದ ದೂರವಿರಬೇಕು.
- ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು ಡಾ. ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
