Hindi Translationगीत-ज्ञाता ज्ञानी नहीं,
वचन - ज्ञाता ज्ञानी नहीं,
ज्ञानी वही जो लिंगदेव पर पूर्णविश्वास रखता है,
ज्ञानी वही जो जंगम पर धन व्यय करता है,
ज्ञानी वही जो यम की जीभ और पूँछ काट गया,
ज्ञानी वही जो मम कूडलसंगमदेव का शरण है॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Who knows the Gita is not wise;
The Master of words, too, is not wise.
He is wise only who has faith
In Liṅga. He is wise
Who wears himself for Jaṅgama
He, too, who clipped
Yama's tongue and tail
And he is wise who is a Śaraṇa
Of our Kūḍala Saṅgama.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஇசைவாணன் அறிஞனல்லன், சொல்லாடுவோ னறிஞனல்லன்;
அறிஞன், அறிஞன், அவன் அறிஞன்
இலிங்கத்தை முழுது நயந்தோ னறிஞன்
அடியார்க்குச் செல்வ மீவோ னறிஞன்,
மீண்டும் பிறவியை எய்யாத
நம் கூடல சங்கனின் அடியானே அறிஞன்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationగీత మెలిగినవాడు జాణకాడు;
మాట నేర్పరి జాణకాడు;
జాణ జాణ జాణ శివుని నెఱనమ్మువాడు;
జాణ జంగమునకు సమియువాడు;
జాణవాడు జముని నోట
మట్టిగొట్టి పోయినవాడు.
జాణవా డెమా సంగని శరణుడు.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಸಾವು ಬೆನ್ನುಹತ್ತಿರುವಾಗ ಜೀವನ ಜಾಣತನವೇನು ? ಎಂದಿನಂತೆಯೇ ಚಾತುರ್ಯದ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡುತ್ತ ಸೋಮಾರಿಯ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಪಾಡುತ್ತ ಜನರನ್ನು ಮರುಳುಗೊಳಿಸುತ್ತ-ತನ್ನಂಥ ಧೀಮಂತನಿಲ್ಲವೆನಿಸಿಕೊಂಡು ಜನರ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಮೆರೆಯುತ್ತ ಮೈಮರೆತಿರುವುದೇನು? ಆತ್ಮಕ್ಕೆ-ಬಾಲದಂತೆ-ಜಂಟಿಯಾಗಿರುವ ಈ ದೇಹವನ್ನೇ ನೆಚ್ಚಿ ಬಿಗಿವಿಡಿದುಕೊಂಡು ಅವರ ಅದ್ಧೂರಿಗಾಗಿಯೇ ಆತ್ಮವನ್ನು ಬಲಿಕೊಟ್ಟು ಸರ್ವನಾಶವಾಗುವುದೇನು ?
ಮೃತ್ಯುವಿಂದ ಪಾರಾಗಿ ಅಮೃತತ್ವವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಉಪಾಯವೇನೆಂದು ಚಿಂತಿಸುವುದಲ್ಲವೇನು ? ಗೋಡೆಯ ಮೇಲಿರುವ ಒಂದು ಹಲ್ಲಿಯೊಡೆನೆ ಆಡಿದರೆ ಆ ಉಪಾಯವೇನೆಂಬುದೆಲ್ಲಾ ಹೊಳೆಯುವುದಲ್ಲಾ ! ಅದರ ಬಾಲವನ್ನು ಹಿಡಿದರೆ-ಆ ಬಾಲವನ್ನೇ ಹಿಡಿದ ನಮ್ಮ ಕೈಗೆ ಬಿಟ್ಟು ಮುನ್ನುಗ್ಗಿ ತನ್ನ ಆತ್ಮರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಆ ಹಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಣಿವರ್ಗಕ್ಕೆಲ್ಲ ಅತಿ ಬುದ್ಧಿಶಾಲಿಯಾದ ಮಾನವನಿಗೆ ಇದು ಹೊಳೆಯಬೇಕು. ಆತ್ಮ ನಾಶವಾಗುವ ಸಂದರ್ಭ ಒದಗಿದಲ್ಲಿ-ದೇಹದ ಮೇಲಣ ಅಂಧವ್ಯಾಮೋಹವನ್ನು ತೊರೆದು ಆತ್ಮವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಲಿಂಗಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಜಂಗಮಸೇವೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಇದೇ ಜಾಣತನ-ಉಳಿದುದೆಲ್ಲಾ ಹೊಟ್ಟೆಪಾಡಿಗೆ ತೋರುವ ಡೊಂಬರಾಟ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.