ತನ್ನಾಶ್ರಯದ ರತಿಸುಖವನು, ತಾನುಂಬ ಊಟವನು
ಬೇರೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಸಬಹುದೆ?
ತನ್ನ ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ ನಿತ್ಯನೇಮವನು ತಾ ಮಾಡಬೇಕಲ್ಲದೆ,
ಬೇರೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಸಬಹುದೆ?
ಕೆಮ್ಮನೆ ಉಪಚಾರಕ್ಕೆ ಮಾಡುವರಲ್ಲದೆ
ನಿಮ್ಮನೆತ್ತಬಲ್ಲರು, ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ?
Hindi Translationनिजाश्रित रतिसुख, निजभोजन
अन्य के हाथों करा सकते हैं?
निजशिवलिंगार्थ भी किए जानेवाले
नित्य नेम स्वयं करना चाहिए
अन्य के हाथों करा सकते हैं?
वे यों ही शिष्टाचारार्थ करते हैं,
तुम्हें कहाँ जानते हैं, कूडलसंगमदेव ।
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Indulging in love, eating one's food-
Is that ever done by deputy!
Oneself one ought to do
All Lings's rites and ceremonies:
It's never done by deputy...
O Kūḍala Saṅgama,
How can they know Thee, Lord,
Doing it for mere formality?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationதன் கிழத்தியோடிணைவது தானுண்ணு முணவினை
வேறொருவர் மூலமாற்றவியலுமோ?
தன் இலிங்கத்திற்குத்தான் நாடோறுமாற்ற நெறியைத் தானாற்றாது
வேறொருவர் மூலம் ஆற்ற வியலுமோ?
வரிதே புகழ்ச்சியின் மாட்டுச் செய்வரன்றி
உம்மையறியவல்லார் கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationతన్నాశ్రయించిన రతి సుఖము
తాదిను భోజనము;
వేఱె మఱి ఒక నిచే చేయింపదగునే?
తన దేవునకు చేయు నిత్య నిమయము
తాఁజేయవలెగాని వేరొకనిచే
చేయింపదగునే? వృథా ఉపచారమునకు చేతురేగాని
నిన్నెట్లు తెలియనేర్తురు కూడల సంగదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu Translationاس آدمی کا ہوکردار کس طرح محبوب
حصولِ لطف ونشاط ِحیات کی خاطر
وہ اپنےحصّے کی روزی ہویا کہ وصلِ حبیب
ہرایک حال میں جودوسروں سے کہتا ہو
مرے بجائےمرا فرض تم ادا کرنا
ہم اپنے کام کوخود ہی کریں تو بہترہے
جوسب پہ فرض ہےاس لنگ کی عبادت کو
یہ لازمی ہےکہ خودہی اداکریں ہم لوگ
بھلا یہ غیر کے ہاتھوں سےکس طرح ہوگی
یہ جانتے ہوئے اس رمزکوحقیقت کو
وہ تیرے حُسنِ حقیقی کوکیسے سمجھیں گے
جوصرف بہرِتماشہ چلیں عبادت کو
مرےعزیزمیرے دیوا کوڈلا سنگا
Translated by: Hameed Almas
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಹಿಂದಿನ ವಚನದಲ್ಲಿಯ ನಿದರ್ಶನಗಳನ್ನೇ ಕೊಟ್ಟು-ಇಷ್ಟಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಪರರ ಕೈಯಿಂದ ಪೂಜೆ ಮಾಡಿಸುವುದನ್ನು ನಿಷೇದಿಸಲಾಗಿದೆ-ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ.
ಇಷ್ಟಲಿಂಗ ಪೂಜೆಯ ಎಷ್ಟು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಆತ್ಮೀಯವೆಂಬುದನ್ನರಿಯದ ಮತ್ತು ಕಾಟಾಚಾರವೆಂಬಂತೆ ಅದನ್ನು ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಕೈಯಿಂದ ಮಾಡಿಸುವ ಜನರಿಗೆ-ಶಿವನೆಂದರೆ ಪತಿಯೆಂಬ ತಾನು ಸತಿಯೆಂಬ-ಇಬ್ಬರದೂ ಮೀಸಲು ಮಧುರ ಸಂಬಂಧವೆಂಬ ವಿಷಯ ತಿಳಿಯದು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.