Hindi Translationदर्पण देखनेवाले भाइयों, जंगम को देखो,
जंगम में लिंगदेव सन्निहित है
कूडलसंगमदेव का कथन है
स्थावर और जंगम एक है ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation My brother, you who gaze
Into the mirror, look
At Jaṅgama ;
For in Him Liṅga dwells.
Kūḍala Saṅga's word
Says, 'The Immovable and
The Movable are one.'
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஆடியை நோக்கும் அண்ணன்மீர், மெய்யன்பரைக் காணீர்,
மெய்யன்பருளே -- இலிங்கையனுறைகிறான்
“ஸ்தாவர -- ஜங்கமம் ஒன்றே” எனும் கூடல சங்கனின் பொன்மொழி.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾಣದೇ ಹೋದ ಪ್ರಿಯವಸ್ತು ಎಲ್ಲಿರುವುದೆಂಬುದನ್ನು ಹೇಳಲು (ಮಾಯಾ)ಗನ್ನಡಿಯನ್ನು ನೋಡುವುದುಂಟು. ಹಾಗೆಯೇ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣದಂತಾಗಿರುವ ಶಿವನು ಎಲ್ಲಿರುವನೆಂಬುದನ್ನು ಕಾಣಬೇಕಾದರೆ ಜಂಗಮ(ಮುಖದರ್ಪಣ)ವನ್ನು ನೋಡು. ಅಲ್ಲೇ ಅವನ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲೇ ಮುಕ್ಕಣ್ಣನಾಗಿ, ಧರಿಸಿದ ಜಟಾಭಾರದಲ್ಲೇ ಗಂಗಾಧರನಾಗಿ ಶಿವನು ಗೋಚರಿಸುವನು. ಜಂಗಮ ಬೇರೆಯಲ್ಲ ಲಿಂಗ ಬೇರೆಯಲ್ಲ-ಸ್ಥಾನ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆನಿಂತಿರುವ (ಸ್ಥಾವರ)ಲಿಂಗವೂ, ಲೋಕಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ಸದಾ ಸಂಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಜಂಗಮ(ಲಿಂಗ)ವೂ ಒಂದೇ ದಿವ್ಯಶಕ್ತಿಯ ಸ್ಥಿತಿ-ಗತಿಯೆಂಬ ಎರಡು ರೂಪಗಳೆಂದು ಶಿವಾಗಮಗಳು ಸಾರುತ್ತಿವೆ.
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಬಳಸಿರುವ ಸ್ಥಾವರ ಎಂಬ ಪದವು ಇಷ್ಟಲಿಂಗಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿರಿ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅವರು ಶಿವಾಲಯದ (ಸ್ಥಾವರ)ಲಿಂಗವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತಿರುವರೇನು ?
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.