Hindi Translationसुनिए, वह वेदवत् नहीं है
शास्त्रवत् नहीं है
गीतावचन वत् नहीं है-
वचनमाला के मुदगर व्यायाम में-
कोई मरा है?
कूडलसंगमदेव के शरणों के आने पर
वास्तविक तलवार से शुद्ध होगा ही ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Hear me, good Sirs!
It is not like the Vedas,
It is not like the Śāstras,
Nor like the words of Gita!
Has anybody ever died
In the forked-stick drill
Of garlands of words?
When Kūḍala Saṅga's Śaraṇās come
Will there be, here,
A battle with real swords!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationவேதம் போலன்று, சாத்திரம் போலன்று, கீதைபோலன்று, கேளாய்
சொற்போரிலே, சொற்போரிலே
மாண்டவருளரோ ஐயனே?
உண்மையான போர் ஈங்குளது
கூடல சங்கன் அடியார் வந்துள்ள பொழுது.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationతుదిలేదు. వేదము; కొనగాదు శాస్త్రము
దరిలేదు గీతము; వినరయ్యా;
నుడిసరుల కట్టిన కసరత్తుల కొడ్డి
చచ్చువారుండిరే? అయ్యా
నిజ ఖడ్గంబుల సమరమున్నది
కూడల సంగని శరణులే రాగ.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯಿರುವುದು-ಘಟ್ಟಿಭದ್ರವಾದ ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಹೊರತು-ಪೊಳ್ಳು ಕುಟ್ಟುವ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ.ವೇದದ ಮಾತು. ಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಾತು, ಗೀತದ ಮಾತು-ಮಾತು ಮಾತು. ಈ ಬರಿಯ ಮಾತಿನ ಅಣಕಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ನಷ್ಟವೇನಿದೆ? ಈ ಧೈರ್ಯದಿಂದಲೇ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ಕುರಿತ ವಾಗ್ಯುದ್ಧ ಪಂಡಿತರ ಮಧ್ಯೆ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ವಾದಿ-ಪ್ರತಿವಾದಿಗಳಿಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ದಿವ್ಯ ಜೀವನದ ಆಯಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಮರೆತು ಕಾಲ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹರಟೆಮಲ್ಲರಿಗೆ ಸಾವು ಜೀವದ ತುರ್ತಿನ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯ ಬರುವುದು ಶಿವಶರಣರು ದೇಹಿ ಎಂದು ಮನೆಗೆ ಬಂದಾಗಲೆ. ಆಗಲಾದರೂ ಅವರು ಬಂದವರಿಗೆ ರೂಢಿಯ ಉಪಚಾರದ ಮಾತಾಡಿಯೇ ಕಳಿಸದೆ, ಬಂದ ಸಮಯವನ್ನರಿತು ತುತ್ತನ್ನದ ಸೇವೆ ಮಾಡಿದರೆ ಜಯಶೀಲರಾದಂತೇಯೇ ಈ ಜೀವನಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ! ವಾಕ್ಪೌರುಷಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ತ್ಯಾಗಶೌರ್ಯವನ್ನು ಮೆರೆಯುವುದೇ ಧರ್ಮವೀರನ ಲಕ್ಷಣವೆಂಬುದು ಈ ವಚನದ ತಾತ್ಫರ್ಯ. ನೋಡಿ ವಚನ 203.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.