ಬರಬರ ಭಕ್ತಿಯರೆಯಾಯಿತ್ತು ಕಾಣಿರಣ್ಣಾ:
ಮೊದಲ ದಿನ ಹಣೆಮುಟ್ಟಿ, ಮರುದಿನ ಕೈಯ ಮುಟ್ಟಿ
ಮೂರೆಂಬ ದಿನಕ್ಕೆ ತೂಕಡಿಕೆ ಕಾಣಿರಣ್ಣಾ!
ಹಿಡಿದುದ ಬಿಡದಿದ್ದರೆ ಕಡೆಗೆ ಚಾಚುವ;
ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನಡು ನೀರಲ್ಲದ್ದುವ
ನಮ್ಮ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ.
Hindi Translationदेखो भाई, भक्ति क्रमशः घटती गई;
पहले दिन माथा टेकते हैं
दूसरे दिन हाथ से स्पर्श करते हैं,
तीसरे दिन ऊँघते हैं!
अपने संकल्प पर दृढ रहो,
तो मम कूडलसंगमदेव पार लगायेंगे,
अन्यथा मंझधार में डुबो देंगे ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Look, brothers! in the course of time,
Devotion was reduced to half!
Look, brothers! the first day,
The touching of the brow,
The second, touching of the hand,
The third, a witless nod!
If you persist
In what you have begun
Our Lord Kūḍala Saṅgama
Will lead you to your goal;
If not,
He'll sink you in midstream!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationவரவர பக்தி அருகுவதைக் காணீர்!
முதல்நாள் நெற்றிதொட்டு, மறுநாள் கைதொட்டு,
மூன்றாம் நாள் தலையசைத்து வணங்குதலைக் காணாய்,
கைக் கொண்டதை விடாதொழியின் கரையேற்றுவான்,
இல்லையெனில் நடுநீரிலமிழ்த்துவன் கூடல சங்கம தேவன்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಿನಗಳೆದಂತೆಲ್ಲ ಮೊಳೆತು ಚಿಗಿತು ಬಳ್ಳಿವರಿದು ಸಫಲವಾಗುವುದು ನಿಷ್ಠಾವಂತನು ಮಾಡುವ ಭಕ್ತಿ, ನಿಷ್ಠೆಯಿಲ್ಲದವನು ಮಾಡುವ ಭಕ್ತಿ ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಕೊರೆಯಾಗಿ ಅರೆಯಾಗಿ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗಿ ಹೋಗುವುದು ಬೇಗ ಬೇಗ. ಅನುರಕ್ತಿಯಿಲ್ಲದವನೊಬ್ಬನು ಮಾಡಲಾರಂಭಿಸಿದ ಭಕ್ತಿ ಮೂರು ದಿನದೊಳಗೆ ಹೇಗೆ ಅವನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಅಂಗಚೇಷ್ಟೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯಿತೆಂಬುದನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಬಹಳ ವಿನೋದವಾಗಿ ವರ್ಣಿಸಿರುವರು : ಅವನು ಮೊದಲನೇ ದಿನ ದೇವರ ಮುಂದೆ ಪೂರ್ಣಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ-ನೆಲಕ್ಕೆ ಹಣೆ ಮುಟ್ಟುವಷ್ಟು ಮೈಯಿಕ್ಕಿ ತಲೆಚಾಚಿ ನಮಸ್ಕರಿಸಿದ. ಎರಡನೇ ದಿನ ಅರ್ಧಶ್ರದ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಕೈಯಿಂದ ನೆಲ ಮುಟ್ಟುವಷ್ಟು ನಸುಬಾಗಿ ನಮಸ್ಕರಿಸಿದ. ಮೂರನೇ ದಿನ ಅವನಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧೆಯೆಲ್ಲಾ ಸೊನ್ನೆಯಾಗಿತ್ತು-ಸೆಟೆದು ನಿಂತೇ ತೂಕಡಿಸಿದವನಂತೆ ತಲೆಯಾಡಿಸಿದ.ಅದು ನಮಸ್ಕಾರವೂ ಅಲ್ಲ, ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ್ದೂ ಅಲ್ಲ, ಅದು ಕೇವಲ ಅಂಗಚೇಷ್ಟೆಯಾಗಿತ್ತು.
ಹೀಗೆ ಭಕ್ತಿವ್ರತವನ್ನು ಒಂದು ಮೂರು ದಿನವೂ ಏಕರೀತಿಯಾಗಿ ಹಿಡಿದು ಮಾಡಲಾಗದಿದ್ದರೆ-ಅವರನ್ನು ಈ ಸಂಸಾರಸಾಗರದ ನಟ್ಟನಡು ಅದ್ದಿಬಿಡುವನು ಶಿವನು-ಪೂರ್ಣಶ್ರದ್ಧಾನ್ವಿತರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಆ ತೀರ ಸೇರಿಸುವನು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.