ಅನವರತ ಮಾಡಿಹೆನೆಂದು ಉಪ್ಪರ-ಗುಡಿಯ ಕಟ್ಟಿ ಮಾಡುವ
ಭಕ್ತನ ಮನೆಯದು ಅಂದಣಗಿತ್ತಿಯ ಮನೆ.
ಸರ್ವಜೀವದಯಾಪಾರಿಯೆಂದು ಭೂತದಯಕಿಕ್ಕುವವನ ಮನೆ
ಸಯಿಧಾನದ ಕೇಡು!
ಸೂಳೆಯ ಮಗ ಮಾಳವ ಮಾಡಿದರೆ ತಾಯ ಹೆಸರಾಯಿತ್ತಲ್ಲದೆ .
ತಂದೆಯ ಹೆಸರಿಲ್ಲಾ, ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ!
Hindi Translationनिरंतर भक्ति करता हूँ-कहते
ऊपर पताका पहरानेवाले भक्त का घर
विलासिनी का घर है!
‘सर्वजीव दयालू हूँ’ कहते
भूत दया हेतु लिए देनेवाले के घर का धन व्यर्थ है।
वेश्या पुत्र श्राद्ध करे,
तो माता का नाम होगा,
पिता का नहीं कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation The house of a pious man
Who builds a lofty fane
Proclaiming that he performs
Devotions all the time,
Is but a house
Kept by an ostentatious dame!
The house of one who gives
Alms to all creatures, to show
His kindness to all leaving things,
Is only wasting food!
When a harlot's son does obsequies,
His mother's name appears,
And not his father's name,
O Kūḍala Saṅgama Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationயாண்டும் செய்கிறேனென கொடி கட்டிச் செயும்
பக்தனின் மனை, அது ஒரு விலைமகளின் மனை
எவ்வுயிர்க்கும் அருள்கிறேனென, தனைப்பேணு வோன்மனை
மிகுந்த பொருட்கேடன்றோ,
விலைமகள் மகன், நீத்தார் கடன் செயின்
தாயின் பெயருக்காம் தந்தையின் பெயருக்கல்ல
கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఅనుదిన మర్చింతునని దివిముట్ట గుడిగట్టు
భక్తుని భవనమది అందక త్తె హర్మ్యము!
సకలజీవదయాపరుడ నని దయ చాట
వడ్డించు వానియిల్లు శాంతికి భంగము!
వేశ్యాసుతుడు పెట్టిన శ్రాద్ధము
తల్లికే గాని తండ్రికి చెల్లదయ్యా!
కూడల సంగమ దేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನನಿತ್ಯ (ದಾಸೋಹ) ಸಮಾರಾಧನೆ ಮಾಡುವೆನೆಂದು ಮನೆಯ ಮುಂದೆ ಎತ್ತರವಾಗಿ ಚಪ್ಪರಹಾಕಿಬಂದ ಬಂದ ಸೋಂಬೇರಿಗಳಿಗೆ ಸುಳ್ಳರಿಗೆ ಕಳ್ಳರಿಗೆ ಹಾದರಿಗರಿಗೆ ಹಣವಂತರಿಗೆ ಅವರ ಹೆಂಡಿರು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಊಟ ಹಾಕಿ ಉಪಚಾರ ಮಾಡಿ ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಆ ಮನೆ ಒಂದು ಖಾನಾವಳಿಯಂತಾಗಿ-ಎಲ್ಲ ಅವ್ಯವಹಾರದ ಕಾರಸ್ಥಾನವಾಗುವುದು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಜ್ಜನರು ಸದ್ಭಕ್ತರು ಯಾರೂ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ-ಎಲ್ಲ ಜೀವರೂ ತಣಿಯಲೆಂಬುದೇ ಧರ್ಮವೆಂದು ಹುರುಳಿಲ್ಲದ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡುತ್ತ, ತನ್ನ ಅವಿವೇಕವನ್ನೇ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡು ತಾನು ಮಾಡುವುದನ್ನೇ ಮುಂದುವರಿಸಿದರೆ ಫಲವೇನು ? ಅದು ಕಾಳುಕಡಿ ಅಕ್ಕಿಬೇಳೆ ಸಂಭಾರದ ಕೇಡೇ ಹೊರತು ಮತ್ತೇನಲ್ಲ.
ಇಂಥ ಆರಾಧನೆಗಳನ್ನು ಸೂಳೆಯ ಮಗ ಮಾಡುವ ಮಾಳದ ಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು. ಸೂಳೆಯ ಮಗನಿಗೂ ತಂದೆ ಯಾರೆಂದು ತಿಳಿಯದು, ಚಪ್ಪರ ಹಾಕಿ ಮಾಡುವನಿಗೂ ತನ್ನ ತಂದೆ ಶಿವನೆಂದು ತಿಳಿಯದು. ಇಬ್ಬರೂ ಮಾಯೆಯನ್ನು ಮೆರೆಸಿ ಶಿವನನ್ನು ಮರೆಸುವರು.
ಲಂದಣಗಿತ್ತಿ : ಅಡುಗೂಳಜ್ಜಿ. ಸಯ(ಯಿ)ದಾನ < ಸಂವಿಧಾನ ! ಲವಾಜಮೆ. ಮಹಳ < ಮಹಾಲಯ : ಪಿತೃಪಕ್ಷ, ಮಾಳ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
