Hindi Translationसब प्रकार के व्यक्ति जब चरणों पर झुकते हैं
तब स्वामित्व पर आरुढ होकर उन्मत्त होता हूँ
मेरा अहंकार बढ जाता है! उस अहंकार को जलाकर
मुझे स्फटिक सा उज्ज्वल बना दो कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation When men of every sort
Are prostrate at my feet,
I swell as if a Lord;
I flush, am puffed with pride;
Lo Sir, my fat conceit!
Set it on fire, O Lord
Kūḍala Saṅgama,
And burn it borax-white!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅவரிவரென்னாது தாள் பணிந்துழி அய்யத்தனமேறி
இறுமாந்து, செருக்கு மிகுந்த தையனே,
அச்செருக்கிற்குத் தீயிட்டுச் சுட்டு வெண்மை செய்து
தூய்மையுறச் செய்வாய் கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationవారువీరనక యెల్లరూ కాళ్ళకుపడి మ్రొక్క
పెద్దఱికము వచ్చి నివ్వెఱ వెఱగై తినయ్యా;
ఆ చిచ్చుకు చిచ్చు పెట్టి కాల్చి ఆరని వెలుగు
సేయుమో కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಭಕ್ತರು-ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕವರೇ ಅಲ್ಲ ದೊಡ್ಡವರೂ-ಅದೂ ಶರಣರ ನಡುವೆ-ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗೆ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲೆಂದು ಬಾಗಿದರೆಂದರೆ-ಅವರಿಗೆ ಕ್ಷಣಾರ್ಧ ಹೆಮ್ಮೆಯೆನಿಸಿ ತತ್ ಕ್ಷಣವೇ ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸಿದ ಆ ಅಹಂಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಬಹಳ ಪರಿತಪಿಸುತ್ತಿದ್ದರು-ದೇವರಲ್ಲಿ ಮೊರೆಯಿಡುತ್ತಿದ್ದರು : ನನ್ನ ಎದೆಯಲ್ಲಿ ಅಹಂಕಾರ ಕೆಚ್ಚುಕಟ್ಟುತ್ತಿದೆ-ಅದಕ್ಕೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿ,ಸುಟ್ಟು ಬೆಳುಗಾರದಂತೆ ಬೆಳ್ಳಗೆ ಬೂದಿ ಮಾಡು ಎಂದು ಶಿವನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಮರದಲ್ಲಿ ಕೆಚ್ಚು ಬೆಳೆದರೆ ಅದು ಯಾವ ಮರಗೆಲಸಕ್ಕೂ ಬಾರದಾಗುವುದೆಂಬುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದ ವಿಷಯವೇ ಆಗಿದೆ.
ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗೆ ಪ್ರಿಯವಾದ್ದು-ಕೆಚ್ಚು ಬೆಳೆದು ಹೆಮ್ಮರವಾಗಿ ಸೆಟೆದು ನಿಲ್ಲುವುದಲ್ಲ-ಗೊನೆ ಬಿಟ್ಟು ನಸುಬಾಗಿದ ಮತ್ತು ಪೊರೆಯೆತ್ತಿ ನೋಡಿದರೆ ಒಳಗೆ ಕೆಚ್ಚಿಲ್ಲದ ಬಾಳೆಯಂತಿರುವುದು. (ನೋಡಿ ವಚನ 190 ಮತ್ತು 523).
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.