Hindi Translationचुभवाकर भक्त बने, हमारे लोग,
सर कटवाकर भक्त बने, हमारे लोग,
चिरवाकर भक्त बने, हमारे लोग,
गाली खाकर भक्त बने, हमारे लोग,
कूडलसंगमदेव के शरणों पर कृद्ध होने से
मेरी भक्ति आधी घट गई ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Our own have become devotees
By being stabbed;
Our own have become devotees
By being cut;
Our own have become devotees
By being sawed;
Our own have become devotees
By being reviled.
If I bear anger against
Kūḍala Saṅga's Śaraṇās
My piety is halved !
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationதள்ளிக் கொண்டு பக்தராயினர் நம்மவர்,
வெட்டிக் கொண்டு பக்தராயினர் நம்மவர்,
குடைந்து கொண்டு பக்தராயினர் நம்மவர்,
வசை பாடிக் கொண்டு பக்தராயினர் நம்மவர்,
கூடல சங்கனின் அடியாரைச் சினந்து
என் பக்தி குன்றியதன்றோ.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationపొడిపించుకొని మా వారు భక్తులైరి
తలద్రుంచుకొని మా వారు భక్తులైరి
ఖండిరచుకొని మా వారు భక్తులైరి
జడిపించుకొని మా వారు భక్తులైరి
సంగని శరణుల కోపింప నాభక్తి కొఱయయ్యెనయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಸತ್ವಪರೀಕ್ಷೆ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಜರಿ = ; ಮುಳಿಸ = ಸಿಟ್ಟು ಮಾಡು;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಭಕ್ತರಾಗುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ. ಶಿವಶರಣರು ಒಡ್ಡುವ ಅಗ್ನಿಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಹೊರ ಬರದೆ ಯಾವನೂ ಭಕ್ತನೆನಿಸಲಾರ-ಎನ್ನುತ್ತ ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮಿಳುನಾಡಿನ 63 ಜನ ಪುರಾತನರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ವರನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿರುವರು:
(1) ಮೊನೆಯಿಡುನಾಯ್ನಾರನು ತನ್ನ ಹಿಂತಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಯೌವನಮಣಿಯನ್ನು ಶರಣನೊಬ್ಬನು ಬಯಸಿದರೆ-ಕೊಡಲಿಯಿಂದ ಹಿಂತಲೆಯನ್ನು ತರಿದು ಮಣಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅನುಮತಿಯಿತ್ತ,
(2) ಸಿಂಧುಮರಾಳನೆಂಬ ರಾಜನು ತನ್ನ ಅರ್ಧದೇಹವನ್ನು ಕೇಳಿದ ಶರಣನೊಬ್ಬನಿಗೆ ಕರಗಸದಿಂದ ಕೊರೆದು ಅದನ್ನು ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಪ್ಪಿದ.(3) ಪೊನ್ನಾಂಬಲದ ತಿರುನೀಲಕಂಠನಾಯನಾರನು ಮದುವೆಯಾದ ಹೊಸದರಲ್ಲೇ ಹೆಂಡತಿಗೆ ತನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶಯ ಬಂದು ಆಕೆ ಅವನಿಗೆ ಮುಟ್ಟಬಾರದೆಂದು ಹೇಳಿ ಶಿವನಾಣೆಯಿಡುವಳು. ಅದನ್ನವನು ಶಿವಾಜ್ಞೆಯೆಂದೇ ಭಾವಿಸಿ ಮುಪ್ಪಾನ ಮುದುಕನಾದರೂ ಆವರೆಗೂ ಅವಳನ್ನು ಮುಟ್ಟಲೂ ಇಲ್ಲ. ಹೀಗಿರಲು ಒಂದು ದಿನ ಶಿವನು ಶರಣನ ವೇಷ ಧರಿಸಿ ಬಂದು ಅವನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಭಿಕ್ಷಾಪಾತ್ರೆಯನ್ನಿರಿಸಿ ಹೋಗಿ ಅದನ್ನು ತಾನೇ ಮಾಯ ಮಾಡಿ-ಮರಳಿ ಬಂದು ಕೇಳಿ-ಇಲ್ಲವೆಂದಾಗ ಅವನನ್ನೂ ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನೂ ಕಳ್ಳರೆಂದು ಮೋಸಗಾರರೆಂದು ಬಾಯಿಗೆ ಬಂದಂತೆ ಬೈಯುತ್ತಾನೆ-ಜನರ ಮುಂದೆ ಪಂಚಾಯತಿ ಮಾಡಿ ಛೀಮಾರಿ ಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ಆದರೂ ಮುದುಕ ತಿರುನೀಲಕಂಠನು ಆ ಮಾಯಾವಿ ಶರಣನಿಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಮಾತನಾಡದೆ ಭಕ್ತಿಯಿಂದಲೇ ನಡೆದುಕೊಂಡು(ಶಿವನ) ಪ್ರೀತಿಗೆ ಪ್ರಾತ್ರನಾಗುತ್ತಾನೆ.
ಈ ಮೇಲಣ ಮೂರೂ ನಿದರ್ಶನಗಳು ಶಿವನಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವನಿಗೆ ವಿಧೇಯರಾಗಿದ್ದ ಖುದ್ದು (ಶಿವ) ಶರಣರ ಕಥೆಯಾದರೆ-ನಾಲ್ಕನೆಯದಾದ ಈ ಸೇದಿರಾಜನ ಕತೆ ಕುರಿತಿರುವುದು (ವಂಚಕರು ಹಾಕಿದ) ಶರಣರ ವೇಷಕ್ಕೂ ಯಥಾಪ್ರಕಾರ ವಿಶ್ವಾಸ ತೋರಿಸಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು : ಸೇದಿರಾಜನಿಗೂ ಅವನ ದಾಯಾದಿಗಳಿಗೂ ರಾಜ್ಯ ವಿಭಾಗದ ವಿಷಯವಾಗಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಹುಟ್ಟಿತು, ದ್ವೇಷ ಬೆಳೆಯಿತು. ದಾಯಾದಿಗಳು ಮಚ್ಚರದಿಂದ ಶರಣರ ವೇಷ ಧರಿಸಿ ಬಂದು ಅವನ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆಮಾಡಿ ಕಠಾರಿಯಿಂದ ಇರಿದರು. ಅವರು ಶರಣರ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಬಂದು ಇರಿದುದರಿಂದ ಅವರಿಗೆ ರಾಜನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಲಿಲ್ಲ.
ಹೀಗೆ ಶರಣರ ಬಗ್ಗೆ ಎಷ್ಟು ಅಸಾಧಾರಣ ಸೈರಣೆಯನ್ನು ಸ್ವತಃ ತಾಳಿದವರಾದರೂ-ಆ ಶರಣರ ವರ್ತನೆಗಳು ಅತಿರೇಕಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಒಮ್ಮೆ ಅವರ ಮೇಲೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಮುಳಿದಿದ್ದೂ ಉಂಟು. ಅಂಥ ಒಂದು ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪದಿಂದ ಹೊರಟ ಉದ್ಗಾರ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿದೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.