Hindi Translationरे मन, स्वामी को देख चोर मत बन,
भव-भार से मुक्त होना तो संयमी बन,
भयभीत रह, निरहंकारी होकर
रे मन प्रणाम कर
कूडलसंगमदेव के शरणों में
भक्ति रखना हो, तो
रे मन, किंकर बना रखो ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation When you have seen the Lord,
Do not behave, O heart,
Like a thief!
If you'd escape
The burden of this world,
Be self-restrained and full of fear,
And, void of pride, O heart,
Do humbly bow!
If you would cherish piety
In Kūḍala Saṅg's Śaraṇās
Live as a humble slave,
O heart !
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅடியவரைக் காணின் ஓடி ஒளியாய் மனமே!
பிறப்பு முறைமையினின்று விடுபட விரும்பின்
நெறிபிறழா தூய பக்தி நிறைந்தோனாய்
செருக்கற்றுத் தஞ்சம் என்பாய் மனமே
கூடல சங்கனின் அடியாரிடம் பக்தியை நூற்க
தொண்டனாகி வாழ்வாய் மனமே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಎಲೆ ಮನವೇ, ಶಿವಶರಣರು ನಿನ್ನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದಾಗ-ಕಂಡೂ ಕಾಣದವನಂತೆ ವಂಚಿಸಿ ಹೋಗಬೇಡ ಶರಣು ಎನ್ನು. ನೀನು ಸಂಸಾರಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿ ಹುಟ್ಟುಸಾವಿನಲ್ಲಿ ಭ್ರಮಣೆಗೊಳ್ಳದಿರಬೇಕಾದರೆ ನಿಯತ್ತಿನಿಂದ ಶರಣು ಎನ್ನು. ಅಹಂಕಾರಪಡದೆ ಭಯಭಕ್ತಿಯಿಂದ ವಿನಮ್ರವಾಗಿ ಶರಣು ಎನ್ನು. ನೀನು ಭಕ್ತಿವ್ರತವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದೆಂದರೆ ಅದೇನೂ ಕಷ್ಟವಲ್ಲ-ಹೀಗೆ ಶಿವಶರಣರಿಗೆ ಶರಣೆಂದು ಅವರಿಗೆ ಸೇವಕನಾಗಿದ್ದರೆಸಾಕು.
ಆದ್ದೂರಿಯಾದ ಯಜ್ಞಯಾಗಾದಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಶರಣರಿಗೆ ಸೇವೆಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಭಕ್ತಿಯೇ ಆತ್ಮೋದ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಸುಲಭಮಾರ್ಗವೆಂಬುದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ-ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಅದೇ ಅವರು ಕೊಟ್ಟ ಸಂದೇಶ ಕೂಡ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.