Hindi Translationरे मन, तू अपने जन्मों का परिभव भूल बैठा !
रे मन, लिंगदेव पर श्रद्धा रख।
रे मन, जंगम पर विश्वास रख!
रे मन, कूडलसंगमदेव का सदा अनुसरण कर ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation O heart, you have forgot, my heart,
The cycle of your births!
Look you, O heart, believe in Liṅga :
Look you, believe in Jaṅgama;
Incessantly pursue
Lord Kūḍala Saṅgama, O heart
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Telugu Translationమనసా! జన్మావమానమపు డేమఱచితివే,
స్వామిని నమ్ముమో మనసా నీ
స్వామి భక్తుల నమ్ము మో మనసా;
సంగమదేవుని విడక వెన్నంటిచనుమో మనసా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಬಸವಣ್ಣನವರು ತಾವು ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಯದೆ ಪಾಪಮಾಡಿ ಪಟ್ಟ ಭಂಗವನ್ನು ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಸ್ಮರಣೆಗೆ ತಂದುಕೊಂಡು-ಅದರಿಂದ ಪಾರಾಗಬೇಕಾದರೆ ಈಗ ಈ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಜಂಗಮವನ್ನು ನಂಬಬೇಕೆಂದು ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಬೋಧಿಸುವ ವ್ಯಾಜದಲ್ಲಿ ನಮಗೇ ಬೋಧಿಸುತ್ತಿರುವರು.
ಪ್ರಾಪಂಚಿಕತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಮುಖಮಾಡಿ-ಲಿಂಗ ಜಂಗಮಕ್ಕೆ ವಿಮುಖವಾಗಿ-ಯಮನ ಬೆನ್ನು ಹತ್ತುವುದು ಬೇಡ, ಪ್ರಾಪಂಚಿಕತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಬೆನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿ-ಲಿಂಗಜಂಗಮಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮುಖವಾಗಿ-ಇವೆರಡರ ಏಕಮೂರ್ತಿಯಾದ ಶಿವನ ಬೆನ್ನುಹತ್ತು ಎಂದು ರಮಿಸುತ್ತಿರುವರು ತಮ್ಮ ಮನವನ್ನು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಮನವನ್ನು-ಈ ವಚನ ಹಾಡುತ್ತ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.