Hindi Translationअमिहिलाळु भोज देवुलाळु,
मैं वेश्या हूँ, मेरी बहन भी वेश्या है,
श्वेत गाय की बछिया हो,
तो सेरों दूध देगी?
कूडलसंग के शरणों के समक्ष
मैं प्रतीक्षा करती हूँ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation King Bhoja's servant, Mihil, am I
I am a harlot, so's my sister too!
What if it be
A white cow's calf, does it yield milk?
Upon Kūḍala Saṅga's Śaraṇās
I wait, to do their will
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil TranslationTranslated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationనే నా భోజ దేవుని భటుడ మహిళుడ
నే నొక వేశ్య మాయక్కయూ వేశ్య
వెల్లావు దూడయన బళ్ళెడు పాలిచ్చు నే?
కాతురని సంగని శరణుల ముందు కాచుకొని యుంటి.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಶರಣಾಗತಿ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಒಳ್ಳಿವಾಲ = ; ಕಾದಹೆ = ; ಮಿಹಿ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಈ ವಚನದ ಪಾಠ ಕೆಟ್ಟಿದೆ –ಕುಲಗೆಟ್ಟಿದೆ. ಹಳೆಯ ವಾಖ್ಯಾನಕಾರರೂ ತಮತಮಗೆ ತೋಚದಂತೆ ಪಾರಾಗಲು ಅರ್ಥೈಸಿದ್ದಾರೆ ನಾನು ? ಮಿಹಿಲನೆಂಬವನು ಒಬ್ಬ ಆಳು, ಅವನು “ನಾನೂ ಆಳೂ, ಭೋಜದೇವನ ಬಳಿಯಿದ್ದ ದೇವುಲು ಎಂಬವನೂ ಒಬ್ಬ ಆಳು” ಎಂದರೆ-ಇಬ್ಬರೂ ಒಂದಾದೀತೆ ? ಭೋಜದೇವನ ದೇವುಲು ಎಂಬ ಆಳು ಒಡೆಯರಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾಣ ಕೊಟ್ಟವನು-ಇನ್ನೊಬ್ಬ(ಮಿಹಿಲ)ನು ಜೀವಗಳ್ಳ. ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಆಳು ಎಂಬ ಉಪಾಧಿಯಿಂದ ಒಂದೇ ಹೊರತು-ಸ್ವಭಾವಸತ್ತ್ವದಿಂದ ಅಜಗಜಾಂತರದವರು.
ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಗುಡಿಸಿಲ ಸೂಳೆಯೊಬ್ಬಳು “ನಾನೂ ಸೂಳೆ, ನಿಂಬಕ್ಕನೂ ಸೂಳೆ” ಎಂದರೆ-ಇಬ್ಬರೂ ಒಂದಾದೀತೆ ? ನಿಂಬಕ್ಕನು (ನೋಡಿ ವಚನ
353) ಕಲ್ಯಾಣದಲ್ಲಿ ಬಿಜ್ಜಳನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಮಹಾ ಶಿವಶರಣೆಯಾಗಿದ್ದವಳು. ಅವಳು ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಒಬ್ಬ ಸೂಳೆಯಾಗಿದ್ದಳಾಗಬಹುದು-ಅದರೆ ಸ್ಥಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಆಕೆ ಮಹಾ ದೈವಭಕ್ತಳು. ಇನ್ನೊಬ್ಬಳಾದರೋ ನಿತ್ಯಮಯಾಂಗನೆ. ಅವರಿಬ್ಬರೂ ವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಒಂದೇ ಹೊರತು ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಭಿನ್ನ ಭಿನ್ನ.
ಹಾಗೆ ನಾನೂ ಉಪಾಧಿಯಿಂದ ಭಕ್ತನೆನಿಸಿದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೇ ಶಿವಬೀಜದ ಶಿವಭಕ್ತರಿಗೆ ಸಮಾನವಾದೇನೆ? ಇಲ್ಲ! ಬೆಳ್ಳಿಗೆ ಎನ್ನುವ ತಳಿಯ ಹಸುವಿನ ಕರುವೊಂದು-ಬೆಳ್ಳಿಗೆಗೂಳಿಯ ಬೀಜಕ್ಕೆ ಹುಟ್ಟಿದ್ದಾಗಿರದೆ-ಬಳ್ಳ ಹಾಲು ಕರೆದೀತೇನು-ಎಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಿರುವಂತಿಗೆ. ನೋಡಿ ವಚನ860.
ಈ ಎಲ್ಲ ವಿವರಣೆಗೆ ಊಹೆ ಮತ್ತು ಯುಕ್ತಿಯೇ ಆಧಾರವೆಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.