Hindi Translationमैं उन्नति नहीं चाहता, अवनति की चाह के बिना ।
मैं श्रेष्ट बनना नहीं चाहता, किंकर हुए बिना,
नीचे बैठे बिना गाय दूध देगी ?
उन्नत होकर नरक में लुढकना नहीं चाहता,
तव शरणों के चरणों का दास बना रखो,
महादानी कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation I do not seek the height
Without the lowly state:
Can you get milk
Unless you do
The meanest tasks?
I cannot roll in hell, being high.
O Kūḍala Saṅgama,
Place, me beneath
Thy Śaraṇās' feet,
Most bountiful Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil TranslationTranslated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationక్రింద పడుట కేగాని పై బడ నొల్లనయ్యా
క్రింది త్రేపునకే ఆవుపాలిచ్చు
పై బడి నరకాన బోలేను
నీ శరణుల చరణాల కడ
పడవేయుమయ్యా కూడల సంగయ్యా:
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಮೇಲು-ಕೀಳು
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುನರಕ = ; ಮಹಾದಾನಿ = ; ಹಯನ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಆಗಬೇಕಾದ್ದು ಭಕ್ತಸಮೂಹದ ಉದ್ಧಾರ-ಅದರ ಮುಖಂಡರು ಶರಣರು.ಆ ಶರಣರೆಲ್ಲರ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರರಾದವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ದುರ್ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿಯಂತೆ ಮೆರೆಯಬಹುದಾಗಿತ್ತು.ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಅಂಥ ಅಧಿಕಾರಗ್ರಹಣದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಾಸವಿರಲಿಲ್ಲ. ಮತ್ತು ವಿನಯದ ಹೂವಾದ ಸೇವಾಮನೋಭಾವವೇ-ತಾವು ಕೈಗೊಂಡಿರುವಂಥ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ತೀವ್ರ ಉತ್ತೇಜನ ಕೊಡಬಲ್ಲುದೆಂದು ಅವರ ಮನವರಿಕೆಯೂ ಆಗಿತ್ತು.
ಅಥವಾ ಬಸವಣ್ಣನವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಮೂಲಧಾತುವೇ ವಿನಮ್ರ ವಿನಯವೆಂಬುದನ್ನು ಮರೆಯಬಾರದು.ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಶರಣರೊಡನೆ ತಮಗಿದ್ದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು-ಹಸುವಿನೊಡನೆ ಕರುವಿಗಿರುವ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿಕೊಂಡಿರುವರು. ಹಾಲು ಬೇಕಾದ ಕರು ತಾಯಿ ಹಸುವಿನ ಪಾದಗಳೆಡೆಯ ಕೆಚ್ಚಲಿಗೆ ಕುಗ್ಗಿ ಉತ್ಕಂಟವಾಗಿ ಮುಗೀಬೀಳುವುದು. ಹಸು ಆ ತನ್ನ ಕಂದನ ಆನತ ಸುಂದರ ಅನನ್ಯ ಮಧುರ ಮರ್ದನಕ್ಕೆ ಮೈ ಜಲ್ಲೆಂದು ಹನಿಹನಿಯಾಗಿ ಧಾರೆಧಾರೆಯಾಗಿ ಹಾಲನ್ನು ತೊರೆಸುವುದು. ಹಾಗೆಯೇ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಶರಣರ ಕೃಪಾಮೃತವನ್ನು ವಿನಯದಿಂದ ಮಣಿದು ಪಡೆಯುವನೆಂಬುದು ತೀರಾ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಇದೆ.
ತಾಯ ಮೇಲೇರಿದ ಕರುವಿಗೆ ಹಾಲು ಸಿಗದು! ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಶರಣರ ಮೇಲೇರಿ ಹೋದರೆ ಅಧಃಪಾತವೇ ನರಕವೇ ಗತಿ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.