Hindi Translationअन्य ग्राम से आगत जंगम को ही लिंग मानकर
घर के जंगम की उपेक्षा करूँ, तो मैं भस्म होऊँगा,
देखो कूडलसंगमदेव, मुझे जलानेवाली ज्वाला मैं नहीं जानता ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation If, calling a Jaṅgama, come
From another village, Liṅga , I show
Indifference to one who lives at home,
I burn, my Lord!
Mark you, Kūḍala Saṅgama Lord,
I know not the fire I burn in!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationவேறு ஊரிலிருந்து வந்த ஜங்கமனே இலிங்கமென
வீட்டிலுள்ள ஜங்கமனை அலட்சியம் செய்யின்
நான் வெந்தேன் ஐயனே
நான் வெந்த வெப்பத்தை அறியேன்
காணாய் கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationపొరుగూరినుండి వచ్చు జంగమమే లింగమని
యింటి జంగముని మఱచిన
నా యెద భగ్గని మండునయ్యా
మాడ్చు నా ‘మంటనే చూడలేనయ్యా
కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಲಿಂಗ-ಜಂಗಮ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಉದಾಸೀನ = ; ಜಂಗಮ = ; ಬೇಗೆ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಬೇರೆ ಊರಿಂದ ಬಂದು ನೆಲಸಿದ ಜಂಗಮ, ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಜಂಗಮ ಎಂಬುದೆಲ್ಲಾ-ಸ್ಥಾಯಿಯಾದ ಮತ್ತು ಉಪಜೀವಿಯಾದ ಒಂದು ಜಾತಿಜಂಗಮವರ್ಗದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯುಳ್ಳುದು, ಬಸವಣ್ಣನವರ ಪ್ರಕಾರ ಜಂಗಮ ಸ್ಥಾವರವಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸಂಸಾರಿಯಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ತಿದ್ದಿ, ಮನೆಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಅಜಂಗಮವೂ ಮಾನ್ಯವೆಂದೇ ಸ್ಥಾಪಿಸಲೋಸುಗ ಜಾತಿಜಂಗಮನೊಬ್ಬನು ತೀರ ಸ್ಥಳೀಯವಾದ ಕ್ಷುದ್ರಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ ವಚನವಿದು.
ಬಸವಣ್ಣನವರ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಹಿಂದೆಯೇ-ಹಳೆಯದಾದ ಒಂದು ಜಾತಿಜಂಗಮ ವರ್ಗವಿತ್ತು. ಶರಣರ ಪಂಥದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬಸವಸಮಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿಯೇ ಗಣನೆಗೊಂಡ ನವ ಜಂಗಮ ಶ್ರೇಣಿಯೂ ಒಂದು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು. ಬಸವತತ್ತ್ವ ಅವನತಿಯಾದಂತೆಲ್ಲಾ ಈ ನವಜಂಗಮಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಮಠಮಾನ್ಯ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡರು-ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಗಣಾಚಾರಿಗಳೆಂದು, ಮಠಪತ್ತಿಯವರೆಂದು, ವಸ್ತ್ರದವರೆಂದು ಇತ್ಯಾದಿಯಾಗಿ ಆ ಹಳೆಯ ಜಂಗಮಗುರುಗಳ ಊಳಿಗಕ್ಕೆ ನಿಂತರು. ಹೀಗೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಲಿಂಗೈಕ್ಯರಾದ ಅನತಿದೂರಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ ಅವರ ಜಂಗಮಕಲ್ಪನೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕುಸಿದು ಬಿದ್ದು-ಅದೂ ಒಂದು ಜಾತಿಜಂಗಮಪ್ರಕಾರವೇ ಆಯಿತು. ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ಇಂದಿಗೂ ಒತ್ತಿ ನೋಡಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ನೋಡಿ ವಚನ-420.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.