Hindi Translationनयनहार जंगम को दिखाऊँगा,
श्रवणहार जंगम को सुनाऊँग,
नासिकहार जंगम को सुंघाऊँगा,
जिह्वाहार जंगम को खिलाऊँगा,
त्वचाहार जंगम को उढाऊँगा,
अधिक श्रद्धा से प्रणाम करूँगा,
सकल वस्तुएँ समर्पित करूँगा,
तव शरणों को कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation I make the Jaṅgama see
The relish of the eye;
I make the Jaṅgama hear
The relish of the ear;
I make the Jaṅgama smell
The relish of the nose;
I make the Jaṅgama eat
The relish of the tongue;
I make the Jaṅgama wear
The relish of the skin.
I bow to him in my excess of love,
And serve all dainties that I have
Unto Thy Śaraṇās , O Lord
Kūḍala Saṅgama!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationகண்களின் உணவிற்கு ஜங்கமரைக் காண்பேன்
செவிகளின் உணவிற்கு ஜங்கமரைக் கேட்பேன்
மூக்கின் உணவிற்கு ஜங்கமரை முகர்வேன்
நாக்கின் உணவிற்கு ஜங்கமரை உண்ண வைப்பேன்
தோலின் உணவிற்கு ஜங்கமரைத் தீண்டுவேன்
மிகுதியான அன்பு, நன்மையைச் செய்வேன்
எல்லாப் பொருட்களையும் அளிப்பேன்
கூடல சங்கமனே, உம் அடியார்க்கு ஐயனே
பக்தனின் மாகேசுவரத்தலம்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationనయనాహారము జంగమునకు చూపింతు
శ్రవణాహారము జంగమునకు వినిపింతు
ఘ్రాణాహారము జంగమునకు వాసన చూపింతు
జిహ్వాహారము జంగమునకు తినిపింతు
త్వగాహారము జంగమునకు కప్పెద
అధిక ప్రణయప్రణామము చేసెద
సకల పదార్థములర్పించెద
కూడల సంగమదేవా నీ శరణులకు
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಹಿಂದಿನ ವಚನದಲ್ಲಿ ಜಂಗಮರಿಗೆ ಕೆಲವು ಧರ್ಮಬಾಹಿರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕೊಡಮಾಡಿದ್ದರೆ-ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಶರಣರಿಗೆ ಕೆಲವು ಘೋರವಾದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕೊಡಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಜಂಗಮರು ಮತ್ತು ಶರಣರು ಪರಸ್ಪರ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಅನೈತಿಕ ಒಪ್ಪಂದದ ಫಲವಾಗಿ ರಚನೆಗೊಂಡಿರುವುದೆಂಬಂತೆ ಊಹಿಸಲವಕಾಶವಿರುವ ಈ ವಚನವೂ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತವೇ ಆಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಇದು ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿರುವುದು ಕೀಳುಮಟ್ಟದ ದುರುದ್ದೇಶದಿಂದ.
ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಗಳ ಮೂಲಕ ಏನೇನನ್ನು ಭೋಗಿಸುತ್ತಾನೋ ಅದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಶರಣರಿಗೆ ಕೊಡಬೇಕೆನ್ನುತ್ತದೆ ಈ ವಚನ.
ಆ ಶರಣರಿಗೆ ನಯನದಾಹಾರ(ರೂಪ)ವನ್ನು ನೋಡಿಸಬೇಕು, ಶ್ರೋತ್ರದ ಆಹಾರ(ಗೀತ ಸರಸ ಸಂಭಾಷಣ)ವನ್ನು ಕೇಳಿಸಬೇಕು, ಘ್ರಾಣದ ಆಹಾರ(ಪುನುಗುಪನ್ನೀರುಗಂಧ)ವನ್ನು ಮೂಸಿಸಬೇಕು. ಜಿಹ್ವೆಯ ಆಹಾರ(ಅನ್ನ ಪಾನೀಯ)ವನ್ನು ಉಣಿಸಬೇಕು, ತ್ವಚದ ಆಹಾರ(ವನಿತಾದಿ ಸ್ಪರ್ಶಸುಖ)ವನ್ನು ಹೊಂದಿ (<ಹೊದ್ದಿ <ಪೊರ್ದಿ)ಸಬೇಕು ಎನ್ನುತ್ತ-ಬಸವಣ್ಣನವರ ಅಂಕಿತವನ್ನು ತಲೆತಗ್ಗಿಸುವಷ್ಟು ಹೀನವಾಗಿ ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಇಲ್ಲಿ. ಪ್ರಕ್ಷೇಪಕಾರನು ಅಷ್ಟಕ್ಕೇ ನಿಲ್ಲದೆ-ಶರಣರಿಗೆ ಪ್ರೇಮ ಪ್ರಣಾಮ ಮಾಡಬೇಕು ಸಕಲ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಕೊಡಬೇಕು ಎಂದು ದ್ವಂದ್ವಾರ್ಥ(?)ದಲ್ಲಿ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಿರುವುದು ದುರದೃಷ್ಟಕರ.
ವಿ : ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆಯೂ ಕವಚದಾಹಾರವೆಂದೇ ಘೋರತೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ತಿದ್ದಿದ ಪಾಠವೇ ಇರುವುದಾದರೂ-ಅದರ ಮೂಲ ಪಾಠ “ತ್ವಚದಾಹಾರ”ವೆಂಬುದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ-ತ್ವಕ್ಕಿಗೆ ವಿಷಯ ಸ್ಪರ್ಶ. ಮತ್ತು ಪರಿವಿಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಸರಿಸಬೇಕಾಗಿರುವುದು ಒಂದು ಇಂದ್ರಿಯವನ್ನೇ ಹೊರತು ವಿಷಯವನ್ನಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿರಿ (ಪೊರ್ದು ಸಮೀಪೇ ಕೇಶಿರಾಜ ಧಾ. 436).
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.