Hindi Translationस्वामी, तव शरणों के ‘दासोह’ में
मेरा तन, मन, धन घटने न दो
दासोह से तन को पुलकित होने दो;
दासोह में मन लीन होने दो;
दासोहार्थ धन का व्यय होने दो;
कूडलसंगमदेव तव शरणों के प्रसाद में
मुझे निरंतर खेलते, नाचते, गाते, देखते, मिलते,
आनंद उठाते तृप्त रहने दो ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Let not, O Lord, my body, mind and wealth
Slacken in service of Thy Śaraṇās !
Make Thou my body thrill
To service; make my mind
Be charmed by it;
And,for it,make my wealth to waste.
Make me to sing and dance,to gaze and love,
Yearn and rejoice,and be at peace
Within Thy Śaraṇās' grace,
O Kūḍala Saṅgama Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஐயனே உம் அடியாரின் திருவமுதிற்கு
உடல், மனம், செல்வத்தில் சோர்வுறாது
இருக்கச் செய்வாய் ஐயனே
உடல், திருவமுதிற்குப் பூரிக்குமாறு செய்வாய்
மனம், திருவமுதில் ஒன்றுமாறு செய்வாய்
செல்வம், திருவமுதிற்குக் கரைந்து, உம்அடியாரின்
திருவமுதில் எப்பொழுதும் ஆடிப்பாடி,
நோக்கி கூடி உணர்ந்து இன்புற்று நன்மை
ஆகுமாறு செய்வாய் கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఅయ్యా నీవారి దాసోహమునకు
వలసినట్లు నా తనుమన ధనములు సేయుమయ్యా
తనువు దాసోహమునకు పొంగునట్లు సేయుమయ్యా
మనసు దాసోహమునకు లొంగునట్లు సేయుమయ్యా
ధనము దాసోహమునకు తరుగునట్లు సేయుమయ్యా
సదా నీ శరణుల ప్రసాదమున
ఆడి, పాడి, కూడి అనుభవించి సుఖించి
పక్వమగునట్లు సేయుమయ్యా సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನತನು-ಮನ-ಧನವನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಗುರು-ಲಿಂಗ-ಜಂಗಮಕ್ಕೆ ಸವೆಸಬೇಕೆಂಬ ಒಂದು ದಾಸೋಹಾಚರಣೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ತನು ಗುರುವಿಗೇ ಮೀಸಲು. ಮನ ಲಿಂಗಕ್ಕೇ ಮೀಸಲು, ಧನ ಜಂಗಮಕ್ಕೇ ಮೀಸಲು (ಇನ್ನಾರಿಗೂ ಅಲ್ಲ) ಎಂಬ ಒಂದು ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಯೂ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿದೆ, ಅದನ್ನು ತಿದ್ದುವ ಒಂದು ಮಹತ್ತರವಾದ ವಚನವಿದು.
ಭಕ್ತ-ಶರಣ-ಜಂಗಮವೆಂಬ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ-ಶರಣಸಂಬಂಧವಾಗಿಯೂ ಭಕ್ತನು ಮಾಡಬೇಕಾದ ಒಂದು ದಾಸೋಹವಿಧಿ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಅಡಕವಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತನು ಆ ಶರಣರಿಗೂ ತನ್ನ ತನು ಮನ ಧನ ಮೂರನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಅವರನ್ನು ಉಪಚರಿಸಬೇಕೆಂಬುದು ಈ ವಚನದ ಪರಮಾರ್ಥ. ಮತ್ತು ಆ ಶರಣದಾಸೋಹದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತನು ಉತ್ಸಾಹಿಸಬೇಕು. ಮನಮಗ್ನನಾಗಬೇಕು, ಆ ಶರಣರ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಪಡೆದು ನಿತ್ಯಸುಖಿಯಾಗಿರಬೇಕೆಂದೂ ಒಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನೂ ಈ ವಚನದ ಮೂಲಕ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ಮನೆಗೆ ಬಂದ ಒಬ್ಬ ಸಹಭಕ್ತನಿಗೂ ಭೃತ್ಯಾಚಾರ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು 247ನೇ ವಚನದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ-ಭಕ್ತನು ಶರಣನಿಗೆ ಮಾಡುವ ಈ ಕೈಂಕರ್ಯ ಅತಿಶಯವಾದುದೇನೂ ಅಲ್ಲ.
ವಿ : ಗುರುದಾಸೋಹ ಲಿಂಗದಾಸೋಹ ಜಂಗಮದಾಸೋಹವೆಂದು ಇರುವುದು-ಮೂರು ವಿಧ(ದಾಸೋಹ)ವೇ ಅಲ್ಲ-ಶರಣದಾಸೋಹವೆಂಬುದೂ ಒಂದಿದೆಯೆಂದೂ, ಈ ಯಾವ ದಾಸೋಹವನ್ನೇ ಆಗಲಿ ತನು-ಮನ-ಧನಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕೆಂದೂ ಈ ವಚನಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ತಿಳಿಯಬರುವುದು ಕೂಡ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.