Hindi Translationमुझसे ढोया ऊढ ईंधन, देखो स्वामी
काँजी देकर खरीदनेवाले नहीं है
मैं तव शरणों का शेष प्रसाद खाकर जीवित हूँ
कौए के मेरू जाने पर उसका रंग स्वर्णिम होना
अवश्यंभावी, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Behold, Sir, none there be
To buy the faggot-bundle which I bear,
Even for a gruel bowl!
I've lived, O Lord, on what
Thy Śaraṇās have offered me.
A crow who's entered Mēru , must
Perforce be gilded gold,
O Kūḍala Saṅgama Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationநான் சுமந்த சுள்ளிகளைக் கஞ்சியை
அளித்துக் கொள்பவர் இல்லை, காணாய்
நான் உம் அடியார்களின் பிரசாதத்தை
உண்டு வாழ்வேன் ஐயனே, மேருவை அடைந்த
காகம் பொன் வண்ணத்தை எய்யாதிருக்குமோ
கூடலசங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఈ మోయు నా యొడలి బెండును
గంజికీ కొనువారు లేరయ్యా
నీ శరణుల భుక్తశేషమున
బ్రతికెదనయ్యా నేను; మేరుగిరి దాకిన
గాని బంగారు కాక దప్పదు
కూడల సంగమదేవా.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನನಾನು ಹೊತ್ತು ತಂದ ಪುಳ್ಳೆಯ ಹೊರೆಯನ್ನು ಯಾರಾಗಲಿ ಅಂಬಲಿಗೆ ಬದಲಾಗಿಯೂ ಕೊಂಬವರಿಲ್ಲವೆಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪರಿತಪಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಈ ಮಾತಿಗೆ-ಈ ಮೂಳೆ ಚಕ್ಕಳದ ದೇಹಕ್ಕೇನೂ ಬೆಲೆಯಿಲ್ಲವೆಂಬ ಕೇವಲ ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ಅರ್ಥವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಬೇಕೇ ? ಅಥವಾ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಸ್ವಂತ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸೌದೆ ಮಾರಿ ಜೀವಿಸುವ ಕಾಯಕವನ್ನೇನಾದರೂ ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಕೈಕೊಂಡಿದ್ದರೋ?
ಅವರು 326 ನೇ ವಚನದಲ್ಲಿ ಇದೇ ಮೋಳಿಗೇ ಕಾಯಕವನ್ನು ಕುರಿತಂತೆ ಮಾತನಾಡಿರುವುದನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಯಾವ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಆಗಲಿ-ಕಲ್ಯಾಣದಲ್ಲೋ, ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಬರುವ ಮುನ್ನ ಮತ್ತೆಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಸೌದೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ತಂದು ಮಾರುವ ಕಾಯಕವನ್ನು ನಡೆಸಿರಬಹುದೆಂಬುದರಲ್ಲಿ ಅಸಂಗತವೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈ ಕಾಯಕಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಶಿವಶರಣರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಯಾಗಿ ಉಂಡುಕೊಂಡಿರುವುದು ಸುಲಭವೆಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಭಾವಿಸಿದ್ದರೆಂದಾಗ ಮಾತ್ರ ಅತ್ಯಂತ ಅಸಂಗತವಾಗದಿರದು.
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಟ್ಟಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಭಾವನೆಯೆಂದರೆ-ಶರಣರ ಸಹವಾಸವಿಲ್ಲದ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಸಾಹಸದ ಶ್ರಮದ ನಿರರ್ಥಕತೆ. ಒಂದು ಸಲ ಶರಣರ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯ ಲಭಿಸಿತೆಂದರೆ ತಮ್ಮ ಆ ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಸಾಹಸಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ಬಂದೀತೆಂಬ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಈ ವಚನವನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಹೇಳುತ್ತಿರುವರು. ಈ ಉಕ್ತಿಗೆ ಅವರು ಕೊಡುವ ಮೇರು-ಕಾಗೆಯ ನಿದರ್ಶನವೂ ಉಚಿತವಾಗಿದೆ. ಕಾಗೆಯೆಷ್ಟೇ ನಿಕೃಷ್ಟಪಕ್ಷಿಯಾದರೂ-ಅದು ಮೇರುಪರ್ವತದ ತಪ್ಪಲುಸೀಮೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದರೂ ಸಾಕು-ಸ್ವರ್ಣಪಕ್ಷಿಯಾಗುವುದು.
ಇಡಿಯಾಗಿ ಈ ವಚನ ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗಿರುವ ಶರಣಸಾನ್ನಿಧ್ಯಾಕಾಂಕ್ಷೆಯನ್ನೂ, ಅದರಿಂದ ತಾವು ಸಾಧಿಸಲಾಗುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಸಿದ್ಧಿಯನ್ನೂ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತಿರುವುದು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
