Hindi Translationमम जन्म मिटानेवाले दयालु तुम हो,
मम जन्म दूर करनेवाले दयालु तुम हो,
तुमने मम भव-बंधन नष्ट किया,
अतः मम विश्वास है, शिव ही मेरी गति-मति है।
तुमने मम अष्टमदों को जला दिया
अतः उग्र व्रत द्वारा भवदीय श्रीचरणों के दर्शन किये
हे सृष्टिपालक तुम पर मेरा विश्वास है
कृपा करो कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Compassionate one, effacer of my births,
Compassionate one, destroyer of my births,
When My life’s bondage ceased to be,
Lord, I believed you are indeed
Śiva – my ground and goal.
Because you burnt my eightfold pride,
I found your gracious feet with confidence
Lord of Creation, I believe in you:
Have mercy upon me, KudalaSangama Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஎன் பிறவியைத் துடைத்த நீ தர்மி
என் பிறவியைக் களைந்த நீ தர்மி
என் பிறவிப் பிணைப்பை அகற்றினை
சிவனே கதி, மதி என்று நம்பினேன் ஐயனே
என் எண்மதங்களைச் சுட்டு உருக்கியதால்
மிக உக்கிரத்துடன் உம் திருவடிகளைக் கண்டேன்
உலகைக் காப்பவனே, உம்மை நம்பினேன்
அருள்வாய், கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationజన్మ తొలచుమో స్వామీ! నా
జన్మ నడగింపుమో దయామయా!
నా భవబంధముల సడలింపుమో శివా!
నీవే గతి మతియని నమ్మి తినయ్యా
నా యష్టమదముల కాల్చి బూదిసేసి
కట్టుగ్ర నియత నీచరణాల చూపుమా
సృష్టి ప్రతిపాలక నిన్ను నమ్మితి
కరుణింపుమో కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶಿವನು ತಮ್ಮ ಈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜನ್ಮವನ್ನು ಬಿಡಿಸಿದಾಗ-ಬರಲಿರುವ ಜನ್ಮಾಂತರಗಳೂ ನೀಗಿ-ಇಡಿಯಾಗಿ ಅನಾದಿಕಾಲದಿಂದ ತೊಡರಿದ್ದ ಭವಬಂಧನವೆಲ್ಲ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದಂಥ ಮುಕ್ತಭಾವ ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ-“ಎನ್ನ ಭವಬಂಧನವ ನೀಕರಿಸಿದೆಯಾಗಿ ಶಿವ ನೀ ಗತಿ”ಯೆಂದು ನಂಬಿದರು. ಬಸವಣ್ಣನವರು ಶಿವಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲಾದರೂ ಇದ್ದ ಕಾರಣವೆಂದರೆ-ಅಲ್ಲಿ ಕುಲಮದಕ್ಕೆ ಆಸ್ಪದವಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ಧನಮದ ವಿದ್ಯಾಮದ ಮುಂತಾದ ಸೊಕ್ಕಿನಿಂದ ಜನರನ್ನು ಶೋಷಿಸುವುದಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಧರ್ಮವೊಂದು ಜನಪದರ ಧರ್ಮವಾಗಿ-ಆ ಜನಪದರಿಗಾಗಿಯೇ ಮಾದಾರಚೆನ್ನಯ್ಯ ಮುಂತಾದ ದಲಿತರು ಜನಪದ ಜಗದ್ಗುರುಗಳಾಗಿ ದುಡಿದರು. ಇಂಥ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ತಾವು ಒಳಗಾದುದರಿಂದ ತಮ್ಮಲ್ಲಿದ್ದ ಕುಲಮದ ಮುಂತಾದ ಹಲವು ಮದಗಳು ಲೋಕಪ್ರೇಮವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡವೆಂದು ಸಂತೋಷದಿಂದ ತಮ್ಮ ಕೃತಕೃತ್ಯತೆಯನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ನಿವೇದಿಸಿಕೊಂಡಿರುವರು. ವಿ: ಕುಲಂ ಛಲಂ ಧನಂ ಚೈವ ರೂಪ ಯೌವನ ಮೇವ ಚ | ವಿದ್ಯಾ ರಾಜ್ಯಂ ತಪಶ್ಚೈವ ಏತೇ ಚಾಷ್ಟ ಮದಾ ಸ್ಮೃತಾಃ ||
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.