Hindi Translationजलकूर्म, नाग, मेदिनी, सप्तसागर,
अजांड-कांड हरिविरंचि,
तव उदर के अंतिम प्राणी हैं ।
अस्तिग्राहक नामक गणेश्वर की इच्छा मात्र से
कूडलसंगमेश के महा गृह में
जग और जुग उत्पन्न हुए ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation The ocean, tortoise, serpent, earth,
The seven seas,
The vessel of the unborn,s egg,
Hari and Brahma and other gods
Are the last creatures of Thy womb!
In the great house of Kūḍala Saṅga,
The worlds and ages have emerged
At the mere wish of Gaṇēśvara
Astigrāhaka by name!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationநீர், ஆமை, நாக உலகம், ஏழுகடல்
உலகம், திருமால், பிரம்மன் போன்றோர்
உம் வயிற்றின் இறுதியில் உறையும் உயிரினங்களாம்
கூடல சங்கனின் பெருமனையில் அஸ்திகிராஹகன்
என்னும் கணேசுவரனின் விருப்பத்தினால் மட்டுமே
உலகம் உள்ளது ஐயனே
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationజలకూర్మ నాగమేదినీ సప్తసాగర సహిత
అజాండభాండ హరివిరించులు
మీ పొట్ట కడనున్న ప్రాణులయ్యా!
సంగమదేవా; మీ గృహమున
అస్తిగ్రాహకుడను గణేశ్వరుడు
తలచినంతనే యుగజగంబులు
తలలెత్తునయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಸಪ್ತಸಾಗರ, ಭೂಮಂಡಲ, ಹದಿನಾಲ್ಕು ಲೋಕಗಳು, ಚಂದ್ರಸೂರ್ಯರು, ರಾಹುಕೇತುಗಳು, ನಕ್ಷತ್ರವ್ಯೂಹಗಳು, ತಾರಾಪಥಗಳು, ಅಸಂಖ್ಯ ಆಕಾಶಗರ್ತಗಳು-ಈ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವೆಲ್ಲ ಶಿವನ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಒಂದು ಮೂಲೆಗೆ ಸಾಲವು-ಇವನ್ನೆಲ್ಲ ತನ್ನ ಇಚ್ಛಾಮಾತ್ರದಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದವನು ಶಿವನ ಮನೆಯ ಒಬ್ಬ ಸೇವಕ ಆಸ್ಥಿಗ್ರಾಹಕನೆಂಬವನೆನ್ನುತ್ತ-ಬಸವಣ್ಣನವರು ಆ ಶಿವನ ಭೂತಿಭೌಮವನ್ನು ಕಲ್ಪನೆಯೂ ತತ್ತರಿಸುವಂತೆ ವರ್ಣಿಸಿರುವರು.
ವಿ : ಜಲವೆಂದರೆ ಆಧಾರಶಕ್ತಿ, ಅದರ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಕೂರ್ಮ-ಅದರ ಬೆನ್ನ ಎಂಟು ಮೂಲೆಗೆ ಎಂಟು ದಿಗ್ಗಜ, ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಎಂಟು ಕುಲಸರ್ಪಗಳು, ಆ ನಟ್ಟನಡುವೆ ಆ ಕೂರ್ಮನ ನಡುಬೆನ್ನಿಂದ ಕುಲಸರ್ಪಗಳ ಸರಿಸಕ್ಕೆ ಆದಿಶೇಷನ ಸಾವಿರ ಹೆಡೆಗಳು-ಇವುಗಳ ಮೇಲೆ ಭೂಮಿ ನಿಂತಿರುವುದೆಂದು ಒಂದು ಕಲ್ಪನೆಯಿದೆ.
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಗಳ ಅಸಂಖ್ಯಾತತೆ ಮತ್ತು ಅನಂತತೆಯನ್ನು ಕುರಿತ ಒಂದು ವಿವರವನ್ನು ಈ ಮುಂದೆ ನೋಡಿ : “ತತ್ತ್ವವೆಂಬ ಔದುಂಬರ ವೃಕ್ಷದೊಳ್ ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜನಿಸುತ್ತಿರ್ದ, ಜನಿಸಿದ, ಜನಿಸಿ ಕೆಡುತ್ತಿರ್ದ-ತಮ್ಮೊಳ್ ಒಂದೊಂದರ ವೃತ್ತಾಂತವನ್ ಒಂದೊಂದರಿಯದಿರ್ಪ ಸಕಲ ಪ್ರಾಣಿಗಳೆಂಬ ಮಶಕವಿಸರಂಗಳೊಳಗೆ ಎಸೆವ ಅಜಾಂಡಗಳೆಂಬ ಫಲಂಗಳ್ ಅಸಂಖ್ಯಾತಂಗಳುಂಟು” (ವಿವೇಕಚಿಂತಾಮಣಿ ಪರಿಚ್ಛೇದ 6).
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.