Hindi Translationहर कंठ की कपालमाला के- लेख
जब प्रेतोंने पढ़ा कि ‘यह अज है,
यह हरि है, यह सुरपति है ।
यह धरणींद्र है, यह अंतक है’
तब आमोद प्रमोद में लीन हुए ।
यह देख कूडलसंगमदेव मंदस्मित हुए ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation The hosts of ghouls, when they had read
What's writ upon the brows of skulls
Which hang a garland round Hara's neck
Were crying, 'He is Brahma,
He's Hari, of the angels lord,
Lord of the earth, and lord of Death:'
When Hara, marking their pleasantries,
Was happy and smiled the faintest smile-
Our Lord Kūḍala Saṅgama!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationசிவனின் கழுத்திலுள்ள மண்டைஓட்டு மாலையின்
தலை எழுத்தைக் கண்டு, மருளுற்றோர்
ஓதிக்காண, இவன் பிரம்மன், இவன் திருமால்
இவன் இந்திரன், இவன் ஆதிசேடன்
இவன் கூற்றுவன் என மகிழ்ச்சியுடன்
உரையாடியதைக் கண்டு, சிவன்
புன்முறுவல் பூத்தனன், நம் கூடல சங்கமதேவன்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationహరుని గళమున గల
కరోట మాలాశిరస్థ లిఖితములజూచి
వెడగులోకము చదువుకొనే
అజుడితడు; హరియితడు; సురపతి యితడు
ధరణీంద్రుడితడంచు హర్షమున
సరసమాడుట జూచి; అరమోడ్పు కనులతో
చిరునవ్వు నవ్వె మా కూడల సంగమదేవుడు
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಹರನ ಕೊರಳಲ್ಲಿ ತಲೆಯ ಬುರುಡೆಗಳ ಮಾಲೆಯಿದ್ದರೆ-ಸುತ್ತಲೂ ನೆರೆದ ಭೂತಗಳ ಆ ತಲೆಯ ಬುರುಡೆಗಳತ್ತ ಬಾಗಿ ನೋಡಿ ಅಲ್ಲಿ ಹಣೆಯ ಬರಹಗಳನ್ನು ಓದಿ ಓದಿ-ಇದು ಬ್ರಹ್ಮನದು, ಇದು ವಿಷ್ಣುವಿನದು, ಇದು ಇಂದ್ರನದು, ಇದು ಧರಣೀಂದ್ರ(ಆದಿಶೇಷ ?)ನದು ಎಂದು ಸರಸವಾಡುತ್ತಿದ್ದವು. ಕೇಳಿ ನಸುನಗುತ್ತಿದ್ದ ನಮ್ಮ ಶಿವನು ಎಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮ ಆರಾಧ್ಯದೈವದ ಪಾರಮ್ಯವನ್ನು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಿರುವರು.
ಶಿವನು ಕರೋಟಿಮಾಲಾಧರ, ಭೂತಪತಿ ಎಂಬುದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವೇ ಇದೆ. ಈ ಭಯಾನಕದ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯರಸವನ್ನು ಪುಟಿಸಿ-ಆ ಹರನ ಭಯಾನಕವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಭಯಂಕರವಾಗುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಿರುವ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಕಾವ್ಯಶಕ್ತಿ ಅಸದೃಶವಾದುದು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.