Hindi Translationजादूगरों व लडकों से चिथडे, मुट्टी भर अन्न
दही–भात , काँजी, भूने हुए दाने माँगते हुए
मनुष्यों को पीडित कर
अपने उदरार्थ कुछ न देखकर ,
क्षिप्त अन्न चुनकर खानेवाले
कुत्सित देवों से याचना कर व्यर्थ नष्ट मत होओ ।
कूडलसंगमदेव पर संपूर्ण विश्वास रखो ।
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Do ye not court perdition,all in vain,
Praying to juggling men
Who flourish tapers made of rags ;
Nor wild gods who themselves entreat
for fistfuls of molasses,for
gruel mixed with greens,
Handfuls of puffed rice and rice with curds,
Possessing humankind and plaguing it,
Not finding aught to cram their bellies with,
picking the scattered food and gruel
Which they eat,crunch and crunch.
Do you,instead,belive in Kūḍala Saṅgama,with perfect faith.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationபலவகையான பூதங்கள், கீரைக்கஞ்சி
வறுத்த உணவுகள் போன்றவற்றை வேண்டி
மனிதரைப் பிடித்து, பீடித்து தம் வயிற்றிற்கு
இல்லாது வீசி எறியப்பட்ட கஞ்சியைத்தேடி
நொச்சுக் கொட்டும் இழிந்த கடவுளரை
வேண்டி, வேண்டி பயனற்றுக் கெடாதீர்
கூடல சங்கமதேவனை முற்றிலும் நம்புவாய்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಡಿಂಬುಗನೆಂಬ ಗಾಡಿಗನೆಂಬ ಭೂತಗಳು ಜನರ ಮೈಮೇಲೆ ಬರುತ್ತವೆ-ನಮಗಿಂಥ ತಿಂಡಿತಿನಿಸುಬೇಕೆಂದು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಆಗ ಅದನ್ನು ದಿಕ್ಕುದಿಕ್ಕಿಗೆ ಬಲಿ ಎರಚಿದರೆ ಆಯ್ದು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ-ಆಗ ಹಿಡಿದ ಭೂತಗಳು ಬಿಡುತ್ತವೆ.
ಹೀಗೆ ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಮನೋರೋಗಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಈ ಭೂತ(ದೆವ್ವ)ಗಳನ್ನು ಜನ ಪೂಜಿಸಿ ಆತ್ಮಾವಮಾನಪಟ್ಟು ವ್ಯರ್ಥಾಯಾಸಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿರುವರೆಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಕನಿಕರಿಸುತ್ತಿರುವರು.
ಈ ಭೂತಗಳಿಗೆ ಪ್ರಿಯವಾದ್ದು ಕೆಚ್ಚುಮುಟ್ಟಿಗೆ, ಹಸುರಂಬಲಿಮುಟ್ಟಿಗೆ, ಹುರಿಬುತ್ತಿ, ಕೆಚ್ಚು ಮುಟ್ಟಿಗೆಯೆಂದರೆ-ಕಾಯಿಪಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಕೆಚ್ಚಿ ಬೇಯಿಸಿ ಕಟ್ಟಿದ ಪಿಡಿಚೆ, ಹಸುರಂಬಲಿಮುಟ್ಟಿಗೆಯೆಂದರೆ-ಹೆಸರುಕಾಳನ್ನು ಮೆತ್ತಗೆ ಬೇಯಿಸಿ ಕಟ್ಟಿದ ಪಿಡಿಚೆ, ಹುರಿಬುತ್ತಿಯೆಂದರೆ-ಹುರಿದ ಧಾನ್ಯಗಳ ಹಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಕಟ್ಟಿದ ಹುರಿಟ್ಟು ಮತ್ತು ತಂಬಿಟ್ಟಿನ ಉಂಡೆಗಳು, ಕೂಳಂಬಲಿಯೆಂದರೆ-ಭತ್ತದ ಅಕ್ಕಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಗಂಜಿ. ಗಾಡಿಗ-ಡಿಂಬುಗನೆಂಬ ದೆವ್ವಗಳಿಗೆ-ಶಿವ ವಿಷ್ಣು ಮುಂತಾದ ದೇವರುಗಳಣ್ಣುವ ಹಾಲುಂಡೆ ಬೀಸಂಬೂರಿಗೆ ಪರಡಿಪಾಯಸ ಪಕ್ವಾನ್ನ ಮೊಸರೋಗರ ಮೇಲೋಗರಗಳೆಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ? ಇಂಥ ತಿಂದುಕಾಣದ ಹೇಸಿಗೆ ದೆವ್ವಗಳನ್ನು ಬೇಡಿದರೆ-ಅವೇನು ಕೊಟ್ಟಾವು? ಸಚ್ಚಿದಾನಂದಸ್ವರೂಪಿಯಾದ ಶಿವನನ್ನು ಬೇಡು ನಿತ್ಯತ್ವವನ್ನು ಕೊಡುವನೆಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಬುದ್ಧಿ ಹೇಳುತ್ತಿರುವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.