Hindi Translationलाख खाकर गलनेवाले देव को
आग देखने पर सिकुडनेवाले देव को
कैसे सत्य मानूँ?
समय पड़ने पर बिक जानेवाले देवों को
कैसे सत्य मानूँ?
भय लगने पर गड़ जानेवाले देवों को
कैसे सत्य मानूँ?
स्वभावसिद्ध आत्मलीन कूडलसंगमदेव ही
एक मात्र देव है ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation How can I feel right
about a god who eats up lacquer and melts,
who wilts when he sees fire?
How can I feel right
about gods you sell in your need,
and gods you bury for fear of thieves?
The lord of the meeting rivers,
self-born, one with himself,
he alone is the true god.
Translated by: A K Ramanujan Book Name: Speaking Of Siva Publisher: Penguin Books ----------------------------------
How can I admire
The gods that wane bro eaten by lac;
The gods that shrivel on seeing the flames?
How can I admire
The gods who are sold away if circumstances compel ;
The gods who are buried if they are feared?
KudalaSangama is the only God that is self existant and
United with the very self.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅரக்கை உண்டு கரையும் கடவுளை
எங்ஙனம் சரி என்பேன் ஐயனே?
தீயைக் காணின் கரிந்துடபோகும் கடவுளை
எங்ஙனம் சரி என்பேன் ஐயனே?
அவசரம் எனின் விற்கும் கடவுளை
எங்ஙனம் சரி என்பேன் ஐயனே?
அச்சம் ஏற்படின் புதையும் கடவுளை
எங்ஙனம் சரி என்பேன் ஐயனே
உண்மையான பரம்பொருளான
கூடல சங்கம தேவன் ஒருவனே கடவுள்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationలక్కతిని కరిగెడి దేవుని
మంట చూచి ముదురుకొను దేవుని
సరియను టెట్టులయ్యా? ఆపదవచ్చిన అమ్ముడుబడు
దేవుని సరియను టెట్టులయ్యా?
భయమున దిగజారు దేవుని యెట్లు సరియందునయ్యా!
సహజభావ నిజై క్యుడు కూడల సంగమదేవుడొక్కడే దేవుడు
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕ್ಷುದ್ರದೇವತೆಗಳ ಕುರಹಾಗಿ ಜನ ತಾಯತಗಳನ್ನು ಕೊರಳಿಗೆ ತೋಳಿಗೆ ಮುಂಗೈಗೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವರು. ಅವನ್ನು ಕುರಿತಿಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಗೇಲಿಮಾಡುತ್ತಿರುವರು. ಅರಗು ತುಂಬಿದ ತಾಯತವಾದರೆ ಅರಗು ಸವೆದಂತೆಲ್ಲ ತಾಯತ ಜಜ್ಜಿ ಹೋಗುವುದು, ಮತ್ತೆ ಕೆಲವು ತಾಯತಗಳು ಓಲೆಗರಿಯದೋ ನೂಲಿನದೋ ಆದರೆ-ಬೆಂಕಿಯ ಶಾಖ ತಗುಲಿದಾಗ ಮುರುಟಿ ಹೋಗುವುವು, ಮತ್ತೆ ಕೆಲವು ತಾಯತ ಬೆಳ್ಳಿಯದೋ ಚಿನ್ನದ್ದೋ ಆದರೆ ಅವು ಸಾಲಕ್ಕೆ ಒತ್ತೆಯಾಗುವವು, ಬಡತನ ಬಂದರೆ ಮಾರಾಟವಾಗುವುವು, ಯಾರಾದರೂ ಕದ್ದಾರೆಂಬ ಭಯವಾದರೆ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹೂತುಹೋಗುವವು. “ನೈನಂ ಛಿಂದಂತಿ ಶಸ್ತ್ರಾಣಿ ನೈನಂ ದಹತಿ ಪಾವಕಃ| ನ ಚೈನಂಕ್ಲೇದಯತ್ಯಾಪಃ ನ ಶೋಷಯತಿ ಮಾರುತಃ”-ಎಂಬಂಥ ದಿವ್ಯಕಲ್ಪನೆಯ ಮುಂದೆ ಈ ಅಂತ್ರಯಂತ್ರದ ದೇವತೆಗಳು ಅಕ್ಷರಶಃ ಕ್ಷುದ್ರವಾಗಿ ಕಾಣುವವೆಂಬುದರಲ್ಲಿ ಆಶ್ಚರ್ಯವಿಲ್ಲ-ಕೃತ್ರಿಮವಿಲ್ಲದ ನಮ್ಮ ಭಾವದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿ ಐಕ್ಯವಾಗಿರುವ ಶಿವಭಾವನೆಗೆ ಸಮಾನವಾದ ದೈವ ಮತ್ತೊಂದಿಲ್ಲವೆಂಬುದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಖಚಿತವಾದ ನಿಲವು. ಸಹಜಭಾವದಲ್ಲಿ ಶಾಂತವಾಗಿ ನಿಲ್ಲದೆ-ಭಯಭೀತಿಯ ವಿಸ್ತಾರದಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಕಿರಿದು ಕಣ್ಣು ಕೆಂಪಗೆ ಮಾಡಿರುವ ದೈವ(ಭಾವ)ವು ದೆವ್ವವಲ್ಲದೆ ದಿವ್ಯವಲ್ಲ. ದೈವದ ಬಗೆಗಿರುವ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಈ ನಿಲವು ತಾತ್ತ್ವಿಕವಾಗಿಯೂ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿಯೂ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಪಡೆದು ಆದರಣೀಯವಾಗಿದೆ. ಶಿವನ ಪ್ರತಿಮೆಯಾದ ಲಿಂಗದ ಬಗೆಗೂ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಕಟುವಾಗಿರಬಲ್ಲರು-ನೋಡಿ ವಚನ-195.
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ-“ಅರಗುತಿಂದು ಕರುಗುವ ದೈವ”ವೆಂದು ಮುಂತಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವುದು-ಅರಗಿನಲ್ಲಿ ಮರದಲ್ಲಿ ಲೋಹದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಆ ಕ್ಷುದ್ರದೇವತೆಗಳ ಮುಖಾಕೃತಿಗಳೋ ವಿಗ್ರಹಗಳೋ ಆಗಿರಲೂ ಬಹುದು. ಮುಂದಿನ ವಚನವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರೆ-ಅವು ಕೊರಳಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವಂಥ ವಿವಿಧಾಕಾರದ ಮುಖಾಕೃತಿಗಳೇ ಇರಬೇಕೆನಿಸುವುದು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.