Hindi Translationब्रह्म – सभा में एकत्र ब्रह्मज्ञानी ब्रह्मत्व प्राप्त कर
अपने को वचन – ब्रह्म कहलाते
विष्णु पर विश्वास करते हैं ।
अपने देव को त्यागना कहाँ तक उचित है?
विष्णुने शिवभक्त बनकर निष्ठा से नेत्र दिया,
शिवभक्ति द्वारा प्राप्त किया ।
कष्ट जाति के जीवियों को मिट्टी कैसे आयी !
त्रिकाल संध्या से भी वे कुछ न पाते,
लोकोक्ति है असत्य भाषी चमार है,
आदि में असत्य भाषी का सिर गया ।
विधि-व्याज से दुर्बल नन्हें पशु का गला घोंट
भक्षाणार्थ आचरित यज्ञ से कौन सा फल होगा?
दक्ष यज्ञ से वह क्षेत्र अपवित्र हुआ
यह सुनकर भी क्यों नहीं छोडतें?
सारा जग जानता है, मम कर्ता कूडलसंगमेश का शरण
अक्षय तथा सर्वश्रेष्ट है, विप्र अधम हैं ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation The Brahma scholars who have met
In gatherings of Brahmans, mastering
The Brahma principles and being thought
Brahmans of words, rely
On Viṣṇu: is it right to leave one's gods?
Viṣṇu himself became
A devotee of Śiva and, for his faith
Giving his eye, recovered it
Through piety for Śiva !
How did clay come
To creatures with such wicked castes?
The priests who sing the matins, vespers, nones,
They will not achive a single thing!
There is a saying in the world:
"The outcaste is the man who tells a lie."
In days of yore, the Unborn lost his head
For telling of a lie!
What sort of fruit can it expect-
The sacrifice wherein you eat
After performing rites
Upon a suffocated little beast
Whose coat has been removed?
When Dakṣa performed his sacrifice
The spot: alas! became unsanctified...
When they have heard of this
Why don't they leave their ways?
The Śaraṇās of Kūḍala Saṅga, who made me,
Are greater and beyond decay:
The whole world knows
The priests are vile!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationபிரம்மசபை நிறைந்திருக்க, பிரம்மனை உணர்ந்தோர்
பிரம்ம நிலையடைந்து, தம் சொற்கள் பிரம்மனுடையது
என எண்ணி திருமாலைத் தஞ்சமடைவர்
தம் கடவுளை விடுவது முறையோ?
திருமால் சிவ பக்தனாகி, நியமத்துடன்
கண்ணை ஈந்து சிவபக்தியால் பெற்றனன்
வாழ்க்கையில் துன்பமுற்றோர்க்கு திருமண் எப்படிக் கிட்டுமோ?
உலகில் புலையன் பொய் உரைப்பானோ என்னும் கூற்று உள்ளது
பொய் உரைத்தவனின் தலை முன்பு அகன்றது
ஆற்றல் குறைந்த பசுங்கன்றைக்
கொன்று உண்ணும் வேள்வி, அதனால் பயனென்ன?
தட்சன் வேள்வியைச் செய்து, தலைமற்றுப் போயினன்
இதனைக் கேட்டும் ஏன் விடுவதில்லை?
நம் உடையன் கூடல சங்கனின் அடியார்
அழிவற்றோர், மேலானோர்
உலகமெலாம் அறிய அந்தணர் கீழானவரன்றோ
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationబ్రహ్మ సదస్సున బ్రహ్మ ;జులు బ్రహ్మ తత్త్వము పొంది
తామే వచన బ్రహ్మలమనిపించుకొని,
నమ్మిన తమ దేవుడగు విష్ణుని విడుచుట న్యాయమే?
విష్ణువు శివభక్తుడై నిష్ఠతో నిజనేత్రమిచ్చి
ఇష్టార్ధముల పొందె కాని ఎటువచ్చెనో మట్టి యీ
కష్టజాతి జీవులకు? ముట్టకముప్పులబడి పోదురు;
తప్పు చెప్ప మాలయనె లోకము! ఆదిలో
తప్పుచెప్ప బ్రహ్మతల తెగే; అసదైన పశువును
గ్రుక్క త్రిప్పుకోనీక తిన జంపుజన్నమున ఫలమేమో!
జన్నము చేసి దక్షుడు నిశ్శేష మైపోయె
ఇది వినియూ విడువ రేటికో : మా సంగని శరణులు
అక్షయు లధికులు విశ్వ మెఱుగ విప్రు లధములయ్యా
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಈ ವಚನದ ಸರಳಾನುವಾದವನ್ನು ಈ ಮುಂದಿನಂತೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಡಬಹುದು: ಬ್ರಹ್ಮವಿತ್ತು(ವೇದಾಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದವರು)ಗಳು ಬ್ರಹ್ಮ(ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ)ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ(ಮಾತಾಡುವ)ಬ್ರಹ್ಮ ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವರು. ಅವರು ಹೀಗೆ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರೂಪಿಗಳಾಗಿಯೂ ವಿಷ್ಣುವನ್ನೇಕೆ ಆಶ್ರಯಿಸುವರು ?
ಸ್ವತಃ ವಿಷ್ಣುವೇ ಶಿವನಿಗೆ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಕಣ್ಣನ್ನೇ ಹೂವಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಿ ಅರ್ಚಿಸಿ ಮರಳಿ ಆ ಕಣ್ಣನ್ನು ಪಡೆದನು-ಶಿವಭಕ್ತಿಯ ಮಹಿಮೆ ಸಾಮಾನ್ಯವೆ ? ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಶಿವಭಕ್ತನಾದ ಆ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿದರು. ಬ್ರಹ್ಮಾಣರು ತಮ್ಮ ದೈವವಾದ ಬ್ರಹ್ಮವನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು ಉಚಿತವೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರವೂ ಇದೇ ಆಗಿದೆ.
ಹೀಗೆ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಶಿವನಿಗೆ ಪ್ರಶಿಷ್ಯರಾದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ಭಸ್ಮ(ತ್ರಿಪುಂಡ್ರ)ಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಮಟ್ಟಿಯ ಊರ್ಧ್ವತ್ತಿಪುಂಡ್ರ(ಮೂರು ನಾಮ) ಹೇಗೆ ಬಂದಿತೋ?! ಅವರು ಯಾವಾಗಲೂ ಮಡಿಮಡಿಯೆನ್ನುತ್ತಲೇ ಮೂರಾಬಟ್ಟೆಯಾದರು.
ಹುಸಿ ಹೇಳಿದವನೇ ಹೊಲೆಯನೆನ್ನುವ ಗಾದೆಯಿದೆ-ಹುಸಿ ಹೇಳಿದ ಬ್ರಹ್ಮನು ತಲೆಹೊಯ್ಸಿಕೊಂಡ ದೃಷ್ಟಾಂತವೂ ಇದೆ-ಆದರೂ ಹೆದರದೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ತಾವು ಆಖೈರಾಗಿ ಶಿವಭಕ್ತರೇ ಆದರೂ ವಿಷ್ಣು ಭಕ್ತರೆಂದು ಸುಳ್ಳು ಹೇಳುತ್ತಿರುವರು.
ವಿ : ಈ ವಚನ ಅಸಾಧಾರಣ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘವಾಗಿರುವುದಲ್ಲದೆ-ದೋಷಯುಕ್ತವಾದ ವಾಕ್ಯ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಭಾವಕಾಲುಷ್ಯದ ಅತಿರೇಕದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. “ವಿಪ್ರರು ಕೀಳು ಜಗವೆಲ್ಲರಿಯಲು” ಮುಂತಾದ ಮಾತುಗಳು ಅಬದ್ಧ. ಬ್ರಾಹ್ಮಣದ್ವೇಷಿಯಾದ ಮೂರ್ಖನೊಬ್ಬನು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಪದಗಳನ್ನೂ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಕದ್ದು ಈ ವಚನವನ್ನು ರಚಿಸಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿರುವನು, ಇದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ನಿಜವಚನವಲ್ಲ.
ಒಂದು ಕಾವ್ಯದ ಶೃಂಗಾರಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತಗಳು ಹೆಚ್ಚಾದರೆ-ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥದ ಮತೀಯ ಭಾವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತಗಳು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರೀತಿಗಿಂತ ದ್ವೇಷ ಪ್ರಕರ್ಷವಾದ್ದು !
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.