Hindi Translationअंत्यज भक्त बने, तो क्या उसके घर के श्वान का
पंचमहावाद्य से सम्मान करूँगा?
जमीन लीपकर जयजयकार करूँगा
जैसे उच्छ कुल के ब्राह्मण केलिए करते हैं
तव शरणों की महिमा महान से महान है ।
तव अविश्वासी ही अंत्यज है कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation If but a low-born man
Becomes a devotee, don't I
Honour his very house-dog with
Five major instruments?
I cry hosanna's to the ground he treads!
As for the priest of a superior caste,
I'd rather carry his bier!
The glory of Thy Śaraṇās
Is greather than the great!
O Kūḍala Saṅgama Lord, the man
Is low-born who has no faith in Thee!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationபுலையன் பக்தனாயின் அவன் இல்லத்து
நாயை ஐம்பெரும் இசைக்கருவிகளை
இசைத்து கௌரவிக்க மாட்டேனோ?
நிலம் அதிரும் வண்ணம் வாழ்க, வளர்க
நல்வரவு என இயம்ப மாட்டேனோ?
உம் அடியாரின் மகிமை, மேன்மையின் மேன்மையாம்
கூடல சங்கம தேவனே
உம்மை நம்பாதவனே புலையன்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಹೊಲೆಯರು ಮಾದಿಗರು ಶಿವಭಕ್ತರಾದರೆ ಅವರ ಮನೆಯ ನಾಯಿಗೂ ಪಂಚಮಹಾವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಮೊಳಗಿಸುತ್ತ ಉಘೇ ಜಾಂಗು ಭಲಾ ಎನ್ನತ್ತ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡಿಸುವೆ-ಕುಲದಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠವೆನಿಸಿಕೊಂಡ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿಗೆ ಚಟ್ಟದ ಮೇಲೆ [ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡಿಸುತ್ತೇನೆ] ಎಂಬ ಈ ದಡ್ಡದ್ವೇಷ ಧೋರಣೆ ಬಸವಣ್ಣನವರದಲ್ಲ.
ಇಂಥ ವಚನಗಳನ್ನು ಕೂಡಲಸಂಗಮಾಂಕಿತದಲ್ಲಿ ಬರೆದು ಸೇರಿಸಿದ ಕ್ಷುದ್ರ ಜನರು-ಬಸವಣ್ಣನವರ ಧವಳಕೀರ್ತಿಗೆ ಅಳಿಸಲಾಗದ ಕಳಂಕವಾಗಿರುವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.