ನೀವು ಹಿರಿಯರೆಂಬಿರಿ, ಕರ್ಮಿಗಳು ನೀವು ಕೇಳಿರಿ;
ನಿಮ್ಮ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಂಗಳು ಆರ ಹೊಗಳುತ್ತಿದ್ದಾವು?
`ಓಂ ದ್ಯಾವಾ ಭೂಮೀ ಜನಯಂ ದೇವ ಏಕೋ ದೇವʼ
ಎಂದು ಶ್ರುತಿ ಸ್ಮೃತಿಗಳು ಸಾರುತ್ತಲಿದ್ದಾವು.
`ವರ್ಣಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಗುರುಃ' ಎಂಬುದು ಹುಸಿ:
`ವರ್ಣಾನಾಂ ಗುರು' ನಮ್ಮ ಕೂಡಲಸಂಗನ ಶರಣರು.
Hindi Translationअपने को श्रेष्ठ माननेवाले
ओ कर्मियों, तुम सुनो :
तुम्हारे वेद शास्त्र किनका गुणगान करते हैं?
“ओ द्यावा भूमी जनयन देव एको देव”
यों श्रुतिस्मृतियाँ घोषणा करती हैं ॥
‘वर्णानां ब्राह्मणो गुरुः’यह असत्य है ।
‘वर्णानां गुरुः’मम कूडलसंगमेश के शरण हैं ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation You claim to be superior, ritualists;
You hear it said: whom have
Your Scriptures and your Revelations praised?
Ōṁ! 'He alone is God
Who has created heaven and earth'
That's what proclaim
Your Revelations and your Scriptures too.
It's false to say
The Brahmin is the Guru of castes:
The Guru of castes
Is our Kūḍala Saṅga's Śaraṇā.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationநீவிர் பெரியோரென்பீர், கர்மிகளே, நீவிர் கேண்மின்
உம் வேத சாத்திரங்கள் யாரைப் புகழ்கின்றன?
“ஓம் த்யாவா பூமீ ஜனயன் தேவ ஏக:”
என்று சுருதி ஸ்ம்ருதிகள் இயம்புகின்றன
“வர்ணானாம் ப்ராஹ்மணோ குரு” என்பது பொய்
“வர்ணானாம் குரு நம் கூடல சங்கனின் அடியாரன்றோ!
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationపెద్దలమంటిరే మీరు వినుడో కర్మఠులారా!
మీ వేద శాస్త్రము లెవరిని పొగడుచుండెనో వినుడయ్యా!
ఓం ‘‘ద్యావాభూమీ జనయం దేవ ఏకో దేవ’’ యని
శ్రుతి స్మృతులు చాటె ‘‘‘‘వర్ణానాం బ్రాహ్మణోగురు’’
యనుట తప్పు వర్ణానాంగురు మా సంగని శరణులు.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಬ್ರಾಹ್ಮಣೇತರರಿಗೆಲ್ಲಾ ತಾವೇ ಗುರುಗಳೆಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶುಷ್ಕಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಬೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಅವರು ವರ್ಣವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಶಿವಪಂಥದವರನ್ನು ಖಂಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರನ್ನು ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಗುರುವೆಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿದ್ದ ಆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇತರರ ಪಾಡು ದುರ್ಭರವಾಯಿತು. ಇಂಥ ಗಂಡಾಂತರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇಡೀ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 800 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಗುರುತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದವರೆಂದರೆ ಬಸವಣ್ಣನವರೊಬ್ಬರೇ. ಅವರು “ವರ್ಣಾನಾರಿಗುರು” ಶಿವಶರಣರೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. (531ನೇ ವಚನವನ್ನು ನೋಡಿ)
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.