Hindi Translationस्वयंप्रेरणा से लक्ष्मि और सरस्वती के प्रसन्न होने पर
जाति क्यों ढूंढते हो?
ईश्वर के कृपा पात्र भक्त का
अन्य मंत्र क्यों?
कामधेनु के घर में रहते
किसी अन्य धेनों को क्यों ढूंढते हो?
प्रणय-प्रसंग में लज्जा की क्या बात?
महादानी कूडलसंगमदेव ने प्रसन्न होकर
चमार चन्नय्या के घर में भोजन किया ।
वेद पाठकों, लिंग को प्रसन्न कर दिखाओ ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation If Lakúmi the truth and Saraswati the devotion favour you
Why worry about caste?
Why should a devotee
Beloved of God
Depend on any other charm?
Why look for any other dairy fare
Having at home the wishing-cow?
Why look for shame where there is love?
Lord Kūḍala Saṅga, most bountiful,
Dined, out of love,
At Mādāra Cennayya's house!
Do you win Liṅga first, and then tell me,
You readers of the holy books!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅலைமகள், கலைமகளின் அருள் இருப்பின்
குலத்தை எதற்குத் தேட வேண்டும்?
இறைவனருளிய பக்தனுக்கு வேறு மந்திரம் எதற்கோ?
காமதேனு இல்லத்திலிருக்க வேறு பசுவைத் தேடுவதேன்?
மோகமுள்ள இடத்தில் நாணத்தைத் தேடுவரோ?
பெருவள்ளல் கூடல சங்கமதேவன் அருள் செய்து
சக்கிலி சென்னய்யனின் இல்லத்தில் உண்டனன்
வேதமோதியோர் இலிங்க அருள் பெற்றுக் காட்டுவீர்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಐಶ್ವರ್ಯ ವಿದ್ಯೆ ಎರಡೂ ಇದ್ದ ಕಡೆ-ಜಾತಿಯನ್ನು ನೋಡುವುದೇಕೆ ? ಪ್ರೇಮವಿದ್ದೆಡೆ ಲಜ್ಜೆಪಡಬೇಕೇಕೆ ? ಎನ್ನುತ್ತ ಈ ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೆ-ದೇವರೊಲಿದ ಮೇಲೆ ಮಂತ್ರದ ಸುದ್ದಿಯೇಕೆ ಎಂದು ಅಬದ್ಧವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಚಾರವನ್ನು ಬಾಲಿಶವಾಗಿ ಬೆರೆಸುತ್ತ-ಶಿವನು ಮಾದಾರ ಚೆನ್ನಯ್ಯನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಉಂಡಿದ್ದನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿ-ನಿಮಗೆ ವೇದಾಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಮಹಿಮೆಯಿದ್ದರೆ ಚೆನ್ನಯ್ಯನಂತೆ ಶಿವನನ್ನು ಒಲಿಸಿ ತೋರಿರೆಂದು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ಸವಾಲೆಸೆಯುತ್ತಿರುವ ಈ ವಚನ ಬಸವಣ್ಣನವರದಲ್ಲವೆನ್ನಬೇಕಾದ-ಹಲವಾರು ಅನನ್ವಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಐಶ್ವರ್ಯ-ವಿದ್ಯೆ ಇದ್ದ ಮೇಲೆ ಜಾತಿಯನ್ನು ಎಣಿಸಬಾರದೆಂಬ ಮಾತು-ಮಾದರ ಚೆನ್ನಯ್ಯನ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಹೊಂದುವು ಹೇಗೆ ? ದೇವರು ಒಲಿದ ಮೇಲೆ ಮಂತ್ರದ ಗೊಡವೆಯೇಕೆ ಎಂಬುದು ತನಗೆ ತಾನೇ ಪೆಚ್ಚು ಪೆಚ್ಚಾದ ಉಕ್ತಿಯಾಗಿರುವುದಲ್ಲದೆ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೂ ಹೊಂದುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ-ಕಾಮದೇನುವಿನ ನಿದರ್ಶನ ಕೂಡ.
ಇದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ವಚನವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. “ಮೊಹವುಳ್ಳ ಠಾವಿನಲ್ಲಿ ಲಜ್ಜೆಯನರಸಲದೇಕೋ” ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ 569ನೇ ವಚನವನ್ನು ನೋಡಿ.
603. ಶಿವಭಕ್ತರೇ ಕುಲಜರು-ಅವರಲ್ಲಿ ಜಾತಿಭೇದವನ್ನು ಮಾಡಬಾರದು. ಆದ್ಯರಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಿ ನೋಡಿದಾಗ ಈ ಮಾತು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿಯುವುದು. ಮಾರ್ಕಂಡೇಯನೆಂಬ ಋಷಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಒಬ್ಬ ಬೆಸ್ತರವಳ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ-ಯಾವನಾಗಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗುವುದು ತಾನು ಮಾಡುವ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದಲೇ(ಹೊರತು ಜನ್ಮಜಾತಿಯಿಂದಲ್ಲ). ಆದ್ದರಿಂದ ಮಹನೀಯರಲ್ಲಿ ಜಾತಿಯನ್ನು ಎಣಿಸಬಾರದು.
ಮಹಾತಪಸ್ವಿಗಳಾದ ನಮ್ಮ ಶಿವಶರಣರಿಗೆಲ್ಲಿಯದು ಜಾತಿ-ಜಾತರೆನ್ನೋಣವೆಂದರೆ ಅವರು ಸಂಸಾರಕ್ಕೆ ಅಂಟಿದವರಲ್ಲ. ಅಜಾತರೆನ್ನೋಣವೆಂದರೆ ಅವರು ಎಲ್ಲಿಯಾದರೊಂದೆಡೆ ಜನ್ಮತಳೆದೇ ಬಂದವರು. ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಅವರು ಜಾತರೂ ಅಲ್ಲದ ಅಜಾತರೂ ಅಲ್ಲದ ನಿಸ್ಸೀಮರು. (590ನೇ ವಚನ ನೋಡಿ)
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.