ವೇದಶಾಸ್ತ್ರದವರ ಹಿರಿಯರೆನ್ನೆ;
ಮಾಯಾಭ್ರಾಂತಿ ಕವಿದ ಗೀತಜ್ಞರ ಹಿರಿಯರೆನ್ನೆ!
ಇವರು ಹಿರಿಯರುಗಳೇ? ಯಾಗನಟ್ಟುವಿಗಪಾಣರು!
ಇವರಿಂದಧಿಕವ ಸಾಧಿಸುವರೇನು ಕಿರಿಯರೆ?
ಇಂತು ವಿದ್ಯೆ ಗುಣ ಜ್ಞಾನ ಧರ್ಮ ಆಚಾರ ಶೀಲಂಗಳ,
ನಮ್ಮ ಕೂಡಲಸಂಗನ ಶರಣರು
ಸಾಧಿಸಿದ ಸಾಧನೆಯನೇ ಸಾಧಿಸುವುದು.
Hindi Translationवेद शास्त्रज्ञों को श्रेष्ठ नहीं कहता ।
माया भ्रांति से घेरे गीतज्ञों को श्रेष्ठ नहीं कहता,
माया भ्रांति पूर्ण क्या वे बडे हैं जो याग के नृत्यगीत वेत्ता हैं?
इनसे अधिक के साधक छोटे हैं?
मम कूडलसंगमेश के शरण जैसे
विद्या, गुण, ज्ञान, धर्म, आचार, शील की
साधना करते हैं वैसे साधते हैं ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation I do not call them great
Who deal in Vēdas and in Śastrās too;
Nor those who know the Gītā ; they who are
Enveloped in illusion's veils!
Are these great? Mimes,
Dance-masters of the sacrifice!
And are they small
Who have accomplished greater things than these?
All these accomplishments-
Learning vortue and enlightenment,
Duty and character and discipline-
Attained by ,Kūḍala Saṅga 's Śaraṇās
Must be achieved.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationவேத சாத்திர முணர்ந்தோரைப் பெரியோரென்னேன்
மாய மருள்கவிந்த பாடகரைப் பெரியோரென்னேன்
இவர்கள் பெரியோரா?
வேள்வி செய்து இசைப்போர், இவரைவிட மிகுதியாகச்
சாதித்தவர் சிறியரோ?
இவ்வாறு கல்வி, இயல்பு, ஞானம், தர்மம் போன்ற
ஆசாரசீலங்களை நம் கூடல சங்கமதேவனின்
அடியார் சாதித்த சாதனையே சாதனையாம்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationవేద శాస్త్రజ్ఞుల పెద్దలనలేను: మాయా
భ్రాంతిని బడు గీతజ్ఞుల పెద్దలన పెద్దలగుదురే?
క్రతునటకుల పాటకుల - వీరికంటే హెచ్చు
సాధించువారు సామాన్యులే? ఈ విద్య లేగాక
ధర్మాచార గుణశీలములు మా వారు సాధించిరయ్యా!
దేవా నేను వాటినే సాధింతునయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವರ್ಣವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೂ ಕರ್ಮಕಟ್ಟಲೆಗಳನ್ನೂ ಕಿಂಚಿತ್ತಾದರೂ ಅಲುಗಿಸಲೊಲ್ಲದ, ಮಾನವೀಯ ಉದಾರ ಧೋರಣೆಯಿಲ್ಲದ ವೈದಿಕ ಜನ ವೇದಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಬಲ್ಲರೆಂಬ ಮಾತ್ರಕ್ಕೇ ಅವರನ್ನು ಹಿರಿಯರೆನ್ನಲು ಬಸವಣ್ಣನವರು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆ ವೈದಿಕ ಕ್ಷುದ್ರತೆಯನ್ನೇ ರೂಕ್ಷತೆಯನ್ನೇ ದಿವ್ಯೀಕರಿಸಿ ಕಾವ್ಯ ಕಟ್ಟಿ ಹಾಡುವರನ್ನೂ ಹಿರಿಯರೆನ್ನಲು ಅವರು ಸರಿಸಮಾನವಾಗಿಯೇ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವೈಚಾರಿಕವಾದುದನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತ, ಸರ್ವಜೀವದಯಾಪರತೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತ, ಯಾಗವೆಂದು ಯಜ್ಞವೆಂದು ಅಗ್ನಿಕುಂಡದ ಸುತ್ತಲೂ ಸಂಭ್ರಮಿಸುತ್ತ ಕುಣಿಯುತ್ತ ಹಾಡುತ್ತ ಕಾಲಕಳೆಯುವಂಥ ನಟ್ಟುವರು ಮತ್ತು ಪಾಣ(ಗಾಯಕ)ರು ಆ ಗೀತಜ್ಞರು ಎಂಬುದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಈ ವೈದಿಕರ ಕೃತ್ಯಗಳು ಎಷ್ಟು ಅವೈದಿಕವೆಂಬುದು ಅರಿವಿಗೆ ಬರಬೇಕಾದರೆ-ಅವನ್ನು ಶರಣರ ನಡೆನುಡಿ ಆದರ್ಶ ಸಾಧನ ಸಿದ್ಧಿಗಳೊಡನೆ ಹೋಲಿಸಬೇಕು. ಎಂದು ಶರಣರ ಪೂರ್ಣವಿದ್ಯೆ, ಅನ್ವಯಿಕ ಗುಣ, ಕ್ರಾಂತದರ್ಶನ, ದಯಾಮೂಲಧರ್ಮ, ಸಾತ್ವಿಕ ಆಚಾರ, ಸರಳ ವ್ರತನೇಮಗಳನ್ನು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಿರುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು.
ವಿ : ಪಾಣಶಬ್ದಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಕೃತದಲ್ಲಿ ಶ್ವಪಚ ಅಥವಾ ಚಂಡಾಲ ಎಂಬ ಅರ್ಥವಿದೆ. ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಪಾಣ್ ಎಂದರೆ ಹಾಡು. ಪಾಣನ್ ಎಂದರೆ ಹಾಡುಗಾರ. ಮಲೆಯಾಳದಲ್ಲಿ-ಪಾಣನ್ ಎಂದರೆ ಅಭಿನಯಿಸುವ ಹಾಡುವ ಕುಣಿಯುವ ಕಸುಬಿನ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಜನ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.