Hindi Translationकर्तार को नहीं जाननेवाला
विप्र हो तो क्या या चतुर्वेदी?
भक्त्यर्थ लोक के इच्छानुसार
बोलते हैं और आचरण करते हैं ।
भवि का पकाया भोजन लाकर
लिंगार्पित करनेवाले दुष्टों को देख
मेरा मन लज्जित होता है ।
कूडलसंगमेश के शरणों का प्रसाद पाकर
अन्यथा आचरण करो, तो
वह सूकर को स्वच्छ करने के समान है ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation What if he be a priest or know the four Vēdas
If he know not his Maker?
They act and speak to the people's tune
For their enjoyment's sake
My mind is ashamed to see
The wretch who offers to Liṅga
The food a worldiling cooked!
If you receive the offerings
Of Kūḍala Saṅga 's Śaraṇās
And serve them to another one,
It's, surely, as if you made
A hog into a cleanly beast!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationகடவுளையறியாதவன், வேதியனாயினென்ன
நான் மறையை உணர்ந்தவனாயினென்ன
உணவிற்காக பிறர்தம் விருப்பத்திற்கு
ஏற்பக் கூறுவர் ஐயனே, நெறியிலி செய்த
உணவைத் தந்து, இலிங்கத்திற்கு ஈயும்
கீழோரைக் கண்டு அடியாரின் திருவமுதைப் பெற்று
மற்றதை ஏற்பின் பன்றியின் அழுக்கில்
முகம் விட்டதனையதாம் ஐயனே
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationకుడిచి కట్టుటలో కట్టుచెడె నందురు;
ఇచ్చి పుచ్చుకొనుటలో కులము నెంతురు;
భక్తులను టెట్లయ్యా? వారిని యుక్తులను టెట్లయ్యా?
సంగా వినవయ్యా ముట్టుత శుచిజలముల మునిగినట్లయ్యెనయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಉಕ್ತಿಗಳಿವೆ :
(1) ಶಿವಜ್ಞಾನ(ಲಿಂಗಧಾರಣ)ವಿಲ್ಲದವನು ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದರೇನು, ನಾಲ್ಕೂ ವೇದಗಳನ್ನು ವಾಚೋವಿಧೇಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರೇನು-ಅವನು ಹೊಟ್ಟೆಪಾಡಿಗಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದವರನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವನು-ಇದು ಒಂದನೇ ಉಕ್ತಿ.
(2) ಭವಿಗಳು ಮಾಡಿದ ಅಡಿಗೆಯನ್ನು ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ತುಚ್ಛರನ್ನು ಕಂಡು ನನಗೆ ನಾಚಿಕೆಯಾಗಿದೆ-ಇದು ಎರಡನೇ ಉಕ್ತಿ.
(3) ಶಿವಶರಣರು ಉಂಡು ಚೆಲ್ಲಿದ್ದನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಅನ್ಯವೇನನ್ನೂ ಮುಟ್ಟಲಾಗದು. ಮುಟ್ಟಿದ್ದೇ ಆದರೆ-ಮೈತೊಳೆಸಿಕೊಂಡ ಹಂದಿ ಮರಳಿ ಹೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮುಸುಡಿಯೂರಿದಂತಾಗುವುದು-ಇದು ಮೂರನೇ ಉಕ್ತಿ.
ಈ ಮೂರು ಉಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಉಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತುದೇ ಆಗಿದೆ 607ನೇ ವಚನ. ಅದಕ್ಕೆ ಎರಡನೇ ಉಕ್ತಿಯೊಂದನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಈ 628ನೇ ವಚನ ರೂಪಗೊಂಡಿದೆ.
ಇದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ನಿಜವಚನವಲ್ಲ. ಪ್ರಕ್ಷೇಪಕಾರರು ಮೂಲಕರ್ತೃವಿನ ಕೆಲವು ಪ್ರಿಯವಾದ ಪದಗಳನ್ನು ಮುಂದೆ ನುಗ್ಗಿಸಿ -ಹಿಂದೆ ತಮ್ಮ ಕಳ್ಳಮಾಲನ್ನು ಸಾಗಿಸುವುದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವೇ ಇದೆ. ಕರ್ತ-ವಿಪ್ರ-ಚತುರ್ವೇದಿ-ಕಷ್ಟರು ಮುಂತಾದುವು ಬಸವಣ್ಣನವರ(ಮರಳಿ ಮರಳಿ ಬಳಸುವ) ಪದಗಳೇ ಆಗಿವೆ-ಆದರೆ ಇಡಿಯಾಗಿ ರಚನೆ ಅವರದಲ್ಲ.
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಉಕ್ತಿಗಳಿವೆ :
(1) ಶಿವಜ್ಞಾನ(ಲಿಂಗಧಾರಣ)ವಿಲ್ಲದವನು ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದರೇನು, ನಾಲ್ಕೂ ವೇದಗಳನ್ನು ವಾಚೋವಿಧೇಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರೇನು-ಅವನು ಹೊಟ್ಟೆಪಾಡಿಗಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿದವರನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವನು-ಇದು ಒಂದನೇ ಉಕ್ತಿ.
(2) ಭವಿಗಳು ಮಾಡಿದ ಅಡಿಗೆಯನ್ನು ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ತುಚ್ಛರನ್ನು ಕಂಡು ನನಗೆ ನಾಚಿಕೆಯಾಗಿದೆ-ಇದು ಎರಡನೇ ಉಕ್ತಿ.
(3) ಶಿವಶರಣರು ಉಂಡು ಚೆಲ್ಲಿದ್ದನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಅನ್ಯವೇನನ್ನೂ ಮುಟ್ಟಲಾಗದು. ಮುಟ್ಟಿದ್ದೇ ಆದರೆ-ಮೈತೊಳೆಸಿಕೊಂಡ ಹಂದಿ ಮರಳಿ ಹೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮುಸುಡಿಯೂರಿದಂತಾಗುವುದು-ಇದು ಮೂರನೇ ಉಕ್ತಿ.
ಈ ಮೂರು ಉಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಉಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತುದೇ ಆಗಿದೆ 607ನೇ ವಚನ. ಅದಕ್ಕೆ ಎರಡನೇ ಉಕ್ತಿಯೊಂದನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಈ 628ನೇ ವಚನ ರೂಪಗೊಂಡಿದೆ.
ಇದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ನಿಜವಚನವಲ್ಲ. ಪ್ರಕ್ಷೇಪಕಾರರು ಮೂಲಕರ್ತೃವಿನ ಕೆಲವು ಪ್ರಿಯವಾದ ಪದಗಳನ್ನು ಮುಂದೆ ನುಗ್ಗಿಸಿ -ಹಿಂದೆ ತಮ್ಮ ಕಳ್ಳಮಾಲನ್ನು ಸಾಗಿಸುವುದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವೇ ಇದೆ. ಕರ್ತ-ವಿಪ್ರ-ಚತುರ್ವೇದಿ-ಕಷ್ಟರು ಮುಂತಾದುವು ಬಸವಣ್ಣನವರ(ಮರಳಿ ಮರಳಿ ಬಳಸುವ) ಪದಗಳೇ ಆಗಿವೆ-ಆದರೆ ಇಡಿಯಾಗಿ ರಚನೆ ಅವರದಲ್ಲ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.