Hindi Translationलाल मनुष्य काले का स्मरण करे,
तो वह काला बन सकता है?
काला मनुष्य लाल का स्मरण करे,
तो वह लाल बन सकता है?
दरिद्र धनी के स्मरण से धनी बन सकता है ?
धनी दरिद्र के स्मरण से दरिद्र बन सकता है?
प्राचीन शरणों का स्मरण कर अपने को
धन्य समझनेवाले बात के रसिकों को
क्या कहूँ कूडलसंगमदेव?
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Does a red man turn dark
By thinking of a dark man, pray?
Does a dark man turn red
By thinking of a red man, pray?
Does a poor man turn rich
By thinking of a rich man, pray?
Does a rich man turn poor
By thinking of a poor man, pray?
O Kūḍala Saṅgama Lord,
What shall I say of those
Who joy in mere words and say
They have been blessed through memory
Of bygone pioneers?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನನಿರ್ಧನಿಕನೊಬ್ಬನು ಧನಿಕನಾಗಲು ಕೇವಲ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಕಂಡರಾಗದು –ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಕಲ್ಪಿಸಬೇಕು, ದುಡಿಯಬೇಕು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಸಿರಿವಂತನಾಗಬೇಕೆಂಬ ಆ ದರಿದ್ರನ ಆಕಾಂಕ್ಷೆ –ಕೆಂಪಾಗಬೇಕೆಂಬ ಕರಿಯನೊಬ್ಬನ ಹುಚ್ಚುಕಲ್ಪನೆಯಂತೆ ಬರಿಯ ಭ್ರಮೆಯಾಗುವುದು.
ಸಿರಿವಂತನಾಗುವಂಥ ಒಂದು ಲೌಕಿಕ ಕಾರ್ಯವೂ ಬರಿಯ ಮಾತಿನಿಂದ ನೆರವೇರದೆಂದ ಮೇಲೆ-ಯಾವನಾದರೊಬ್ಬನು ಬರಿಯ ಮಾತಿನಿಂದಲೇ ಬಾಣನಂತೆ ಮಯೂರನಂತೆ ಬಲ್ಲಾಳನಂತೆ ಸಿರಿಯಾಳನಂತೆ ಭಕ್ತಶ್ರೇಷ್ಠರಾಗುತ್ತೇವೆಂಬುದು ಸುಳ್ಳು. ಅಲೌಕಿಕ ಪ್ರಾಪ್ತಿಗಳು ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಾಪ್ತಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದುರ್ಲಭವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಧನೆಯನ್ನೇ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವವು.
ವಿ : ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತವೆನ್ನಲಾದ 635ನೇ ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವ “ಮುನ್ನಿನ ಆದ್ಯರು” ಎಂಬ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನೇ ಹೋಲುವ “ಮುನ್ನಿನ ಪುರಾತನರು” ಎಂಬ ನುಡಿಗಟ್ಟು ಈ ವಚನದಲ್ಲಿಯೂ ಇದ್ದು –ಇದೂ ಒಂದು ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತ ವಚನವೇ ಇರಬೇಕೆನಿಸುವುದು. ಮತ್ತು ಇದೇ “ಮುನ್ನಿನ ಪುರಾತನರು” ಪ್ರಯೋಗವು ಮರಳಿ ತಲೆದೋರಿರುವ 681ನೇ ವಚನವೂ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿರಬಾರದೇಕೆ ?
ಈ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಕಾರನು 148ನೇ ವಚನಕ್ಕೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗಿಯೂ ಉತ್ತರರೂಪವಾಗಿಯೂ ಬರೆದ ಮತ್ತೊಂದು ವಚನವೇ ಈ 638ನೇ ವಚನವೆಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿರಿ. ಆ 148ನೇ ವಚನದಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಸಿಂಧು ಬಲ್ಲಾಳ ಮುಂತಾದವರನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿಯೇ ಮುನ್ನಿನವರು ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದರೆ ಅವರನ್ನು ಈ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಕಾರನು “ಮುನ್ನಿನ ಪುರಾತನರು”ಎಂದು ಎಡವಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿದ್ದಾನೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.